Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweEwaluacje konstruktywistyczne. Implikacje dla wczesnej edukacji
DOI:
https://doi.org/10.26881/pwe.2020.51.06Słowa kluczowe:
ewaluacje konstruktywistyczne, ewaluacja responsywna, ewaluacja dialogiczna, modele ewaluacji we wczesnej edukacjiAbstrakt
The aim of this paper is to analyze the possibilities of using evaluation models – developed within the constructivist paradigm – in early education. The author’s field of interest included responsive evaluation, dialogic evaluation, deliberative democratic evaluation, participatory evaluation, empowerment evaluation and stakeholder-based evaluation. Responsive and dialogical evaluation have been found to be particularly useful in early education. The scope of in-depth analyzes is aimed to present the specificity of responsive dialogical evaluations compared to other constructivist models and their distinctiveness from neoliberal evaluations and those subordinated to the gold standard ideology. The content of the second part of the paper is devoted to analyze the problems of designing, planning and conducting programs implemented in early education.
Downloads
Bibliografia
Bagnoli A. (2009), Beyond the standard interview: the use of graphic elicitation and arts-based methods Q R. „Qualitative Research”, 9(5).
Barone T., Eisner E.W. (1995), Arts-Based Educational Research. W: T. Barone, E.W. Eisner (eds.), Arts-Based Research. London, Thousand Oaks, New Delhi, SAGE Publications.
Bielinis L., Kurkowski C., Maciejewska M. (2018), „Tubylec tubylcowi nierówny”. Przyszli nauczyciele o uczeniu się w epoce cyfrowej. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 41(2).
Binder M.J. (2018), Bringing the arts to the everyday lived experiences of young children. „Art/ Research International: A Transdisciplinary Journal”, 3(2).
Chelimsky E. (1997), Thoughts for a New Evaluation Society. „Evaluation”, 3(1).
Chen A.T. (2018), Timeline Drawing and the Online Scrapbook: Two Visual Elicitation Techniques for a Richer Exploration of Illness Journeys. „International Journal of Qualitative Methods”, 17(1).
Ciolan L., Manasia L. (2017), Reframing Photovoice to Boost Its Potential for Learning Research. „International Journal of Qualitative Methods”, 16.
Costello L., McDermott M.-L., Wallace R. (2017), Netnography: Range of Practices, Misperceptions, and Missed Opportunities. „International Journal of Qualitative Methods”, 16.
Cousins J.B., Earl L.M. (1992), The Case for Participatory Evaluation. „Educational Evaluation and Policy Analysis”, 14(4).
Cuprjak M. (2014), Doświadczanie codzienności ucznia. Etnografia zaangażowana. „Przegląd Badań Edukacyjnych”, 18(1).
Darbyshire P., MacDougall C., Schiller W. (2005), Multiple methods in qualitative research with children: more insight or just more? „Qualitative Research”, 5(4).
Fettermann D.D., Wandersman A. (2007), Empowerment Evaluation: Yesterday, Today, and Tomorrow. „American Journal of Evaluation”, 28(2).
Gołębniak D.B., Zamorska B. (2014), Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju. Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Greene J.C. (2001), A Relational Perspective. „Evaluation”, 7(2).
Groewald M. (2013), Sens spotkań diagnostyki z ewaluacją w szkole. „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 4(64).
Grzesiak J. (2008), Ewaluacja w dialogu wobec badań jakościowych w edukacji. W: J. Grzesiak (red.), Ewaluacja i innowacje w edukacji. Dialog w ewaluacji – ewaluacja w dialogu. Kalisz–Konin, PWSZ.
Guba E., Lincoln Y. (1989), Fourth Generation Evaluation. London, Thousand Oaks, New Delhi, SAGE Publications, Inc.
Hall J.N., Ahn J., Greene J.C. (2012), Values engagement in evaluation: Ideas, illustrations, and implications. „American Journal of Evaluation”, 33(2).
House E., Howe K. (2000), Deliberative democratic evaluation. W: L. DeStefano, K. Ryan (eds.), Evaluation as a democratic process: Promoting inclusion dialogue, and deliberation. San Francisco, Jossey-Bass.
Howe K.R., Ashcraft C. (2005), Deliberative democratic evaluation: Successes and limitations of an evaluation of school choice. „Teachers College Record”, 107(10).
Jaskuła S. (2012), Ewaluacja rozwojowa jako wyzwanie współczesnego systemu edukacji. „Zarządzanie Publiczne”, 3(19).
Jaskuła S. (2013), Pedagogika ewaluacji. „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 4(64).
Jaskuła S. (2018), Ewaluacja społeczna w edukacji. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Jaskuła S., Korporowicz L. (2014), Odrębność i współgranie. Polskie relacje diagnostyki i ewaluacji edukacyjnej. „Ruch Pedagogiczny”, 2.
Keats P. (2009), Multiple text analysis in narrative research: visual, written, and spoken stories of experience. „Qualitative Research”, 9(2).
Klus-Stańska D. (2013), Myślenie poza diagnozą i ewaluacją. Pytanie o możliwość zmiany logiki tworzącej edukację. „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 4(64).
Konecki K. (2000), Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Korporowicz L. (2011), Zmienne losy polskiej ewaluacji. Pomiędzy nadzieją, animacją i konfuzją. W: B. Niemierko, K. Szmigiel (red.), Ewaluacja w edukacji. Koncepcje. Metody. Perspektywy. Kraków, Grupa Tomani.
Korporowicz L. (2013), Społeczna etyka ewaluacji. „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 4(64).
Krzychała S., Zamorska B. (2008), Dokumentarna ewaluacja szkolnej codzienności. Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Kwaśnica R. (2014), Dyskurs edukacyjny po inwazji rozumu instrumentalnego. O potrzebie refleksyjności. Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Lincoln Y.S. (2009), Ethical practices in qualitative research. W: D.M. Mertens, P. Ginsberg (eds.), The Handbook of Social Research Ethics. Thousand Oaks, California, SAGE Publications, Inc.
Maciejewska M. (2018), Badania ewaluacyjne w edukacji jako źródło wiedzy pedagogicznej. „Forum Pedagogiczne”, 8(2).
Maciejewska M. (2020), Wykorzystanie etnografii wizualnej w procesie rozpoznawania problemów społecznych przez studentów. „Forum Pedagogiczne”, 10(2).
Maciejewska M., Matuszewska A. (2013), Jak uprawiać badania ewaluacyjne w edukacji? Możliwości wykorzystania zogniskowanych wywiadów grupowych (FGI) w ewaluacji jakościowej. W: H. Kędzierska, H. Mizerek (red.), Jakościowe inspiracje w badaniach edukacyjnych – refleksje na marginesie projektów badawczych. Olsztyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Mehrizi M.H.R., Ghasemzadeh F., Molas-Gallart J. (2009), Stakeholder Mapping as an Assessment Framework for Policy Implementation. „Evaluation”, 15(4).
Mertens D.M. (1999), Inclusive evaluation: implications of transformative theory for evaluation. „American Journal of Evaluation”, 20(1).
Mertens D.M. (2003), The inclusive view of evaluation: Vision for the new millenium. W: S.I. Donaldson, M. Scriven (eds.), Evaluating social programs and problems. Visions for the new millennium. London–New York, SAGE Publications, Inc.
Mertens D.M. (2010), Research and Evaluation in Education and Psychology. Los Ageles, London, New Dehli, Singapore, Washington DC, SAGE Publications, Inc.
Mizerek H. (2017a), Badania ewaluacyjne w edukacji – lekcje do odrobienia. W: D. Kubinowski, M. Chutorański (red.), Pedagogika jako humanistyczno-społeczna nauka stosowana: konsekwencje metodologiczne. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Mizerek H. (2017b), Ewaluacja edukacyjna. Interdyskursywne dialogi i konfrontacje. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Mizerek H. (2017c), Studium przypadku w badaniach nad edukacją. Istota i paleta zastosowań. „Przegląd Pedagogiczny”, 1.
Mizerek H. (2018), Ewaluacja edukacyjna w obliczu pytań o teraźniejszość i zmianę. szkic do portretu szans niewykorzystanych. „Forum Oświatowe”, 30(1).
Niemierko B. (2013), Czy diagnostyka edukacyjna i ewaluacja w edukacji zachowają odrębność? „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 4(64).
Nowotniak J. (2012), Etnografia wizualna w badaniach i praktyce pedagogicznej. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Nowotniak J. (2013), Badania etnograficzne z elementami wizualnymi w kształceniu akademickim – możliwości i ograniczenia. „Opuscula Sociologica”, (4).
Nowotniak J. (2017), Miejsce, swoistość, metodologiczna różnorodność badań ewaluacyjnych w pedagogice – konsekwencje dla pedagogiki. W: D. Kubinowski, M. Chutorański (red.), Pedagogika jako humanistyczno-społeczna nauka stosowana. Konsekwencje metodologiczne. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Nowotniak J. (2019), Ewaluacja edukacyjna. Społeczne światy ewaluatorów. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Potulicka E. (2014), Neoliberalne reformy edukacji w Stanach Zjednoczonych. Od Ronalda Reagana do Baracka Obamy. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Potulicka E., Rutkowiak J. (2010), Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Reich J., Liebenberg L., Denny M., Battiste H., Bernard A., Christmas K., Paul H. (2017), In this together: Relational accountability and meaningful research and dissemination with youth. „International Journal of Qualitative Methods”, 16.
Rutkowiak J. (2012), Jak kształtować kulturę zaufania i odpowiedzialności w szkole w warunkach promowania rywalizacji przez neoliberalizm? „Studia Edukacyjne”, 22.
Simons H. (2009), Case Study Research in Practice. London–New York, SAGE Publications, Inc.
Stake R. (1995), The Art af Case Study Research. Thousand Oaks, London, New Dehli, SAGE Publications, Inc.
Stake R. (2003), Responsive Evaluation. W: T. Kellaghan, D.L. Stufflebeam (eds.), International Handbook of Educational Evaluation. Dordrecht, Springer.
Stake R., Abma T.A. (2005), Responsive evaluation. W: S. Mathison (ed.), Encyclopedia of Evaluation. Thousand Oaks, SAGE Publications, Ltd.
Stufflebeam D.L. (2001), Evaluation Models. „New Directions for Evaluation”, 89.
Sylva K. (1990), Evaluating early education programmes. „Early Child Development and Care”, 58(1).
Szyling G. (2013), Diagnoza i ewaluacja a teoretyczne horyzonty refleksji nad działaniem. „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 4(64).
Tapella E., Rodríguez-Bilella P. (2014), Shared learning and participatory evaluation: The sistematización approach to assess development interventions. „Evaluation”, 20(1).
Vedung E. (2010), Four Waves of Evaluation Diffusion. „Evaluation”, 16(3).
Woodgate R.L., Zurba M., Tennent P. (2017), Worth a Thousand Words? Advantages, Challenges and Opportunities in Working with Photovoice as a Qualitative Research Method with Youth and their Families. „Forum: Qualitative Social Research”, 18(1).
