Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweKategoria rodziny w słowniku dzieci okresu średniego dzieciństwa. Ujęcie diachroniczne
Słowa kluczowe:
językowy obraz świata, średnie dzieciństwo, reprezentacja, ujęcie diachroniczneAbstrakt
Vocabulary especially changes under the influence of cultural alternations. For example, the changing structure and function of the family in the contemporary world, causes modification of the family lexical representation. The goal of this study was to show changes in the mental lexicon of Polish preschool children in the space of 24 years. The domain of the mental lexicon chosen to be examined, is the family. We compared our results with the results collected by Zgółkowa and Bułczyńska in 1987. The investigation was conducted in a sample of 100 preschool children (age 3–7). We designed the experiment based on self-designed tasks, provoking children to talk about their families. It was expected that present-day preschoolers would talk about their families in the same way as the children, who were living in the late 1980s. This hypothesis had been confirmed. Present-day children use the same words as their peers who were living in the 1980s, when they talk about relatives. However, both groups of children differ according to word frequency. Nowadays, comparing with 1987, some names of family relations are used more often, while some have a lower frequency.
Downloads
Bibliografia
Bartmiński J. (2009), Językowe podstawy obrazu świata. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu MariiCurie-Skłodowskiej.
Berko-Gleason J., Weintraub S. (1979), Input language and acquisition of communicative competence. W: K. Nelson (red.), Children’s language. Vol. 1, Hilsdale, Erlbaum.
Brockman J. (1996), Trzecia kultura. Warszawa, CiS.
Bybee J. (2010), Language, Usage and Cognition. Cambridge, Cambridge University Press.
Clark E.V. (2007), Przyswajanie języka: słownik i składnia. W: B. Bokus, G.W. Shugar (red.), Psychologiajęzyka dziecka. Gdańsk, GWP.
Czerniej K., Rodzina i media w słowniku dziecka średniego dzieciństwa: Ujęcie diachroniczne. Niepublikowana praca magisterska przygotowana pod kierunkiem M. Kielar-Turskiej. Kraków,Instytut Psychologii, Uniwersytet Jagielloński.
Grzegorczykowa R. (1999), Pojęcie językowego obrazu świata. W: J. Bartmiński (red.), Językowyobraz świata. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Harwas-Napierała B. (2008), Znaczenie przemian współczesnej rodziny dla rozwoju człowieka.„Psychologia Rozwojowa”, tom 13, nr 3.
Kielar-Turska M. (2007), Średnie dzieciństwo, wiek przedszkolny. W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała(red.), Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa,PWN.
Kielar-Turska M., Czerniej K. (2012), Zmieniający się świat i jego językowy obraz w wypowiedziachdzieci. „Wychowanie w Przedszkolu”, nr 6.
Kielar-Turska M., Cichorz-Sadowska J. (2012), Dzieciństwo czasem rodzącej się koncepcji siebie.„Wychowanie w Przedszkolu”, nr 9.
Kurcbart A. (2011), Psychologiczny obraz ojca w biegu życia. Warszawa, Difin.
Łuczyński E. (2004), Kategoria przypadka w ontogenezie języka polskiego czyli o wchodzeniudziecka w rzeczywistość gramatyczną. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Nisbett R.E. (2009), Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej? Sopot,Smak Słowa.
Piaget J. (1977), Psychologia i epistemologia. Warszawa, PWN.
Schaffer R.H. (2005), Psychologia dziecka. Warszawa, PWN.
Shugar G.W., Smoczyńska M. (red.) (1980), Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór tekstów. Warszawa, PWN.
Snow C.P. (1999), Dwie kultury. Warszawa, Prószyński i S-ka.
Szuman S. (1968), Rozwój treści słownika dzieci. Zagadnienia i niektóre wyniki badań. W: S. Szuman(red.), O rozwoju języka i myślenia dziecka. Warszawa, PWN.
Tyszka Z. (2002), Rodzina we współczesnym świecie. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
Wygotski L.S. (1989), Myślenie i mowa. Warszawa, PWN.
Wygotski L.S. (2006), Narzędzie i znak w rozwoju dziecka. Warszawa, PWN.
Zgółkowa H., Bułczyńska K. (1987), Słownictwo dzieci w wieku przedszkolnym. Listy frekwencyjne. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
Zgółkowa H. (1990), Świat w dziecięcych słowach. Poznań, Wydawnictwo Poznańskie.
Tomasello M. (2000), Kulturowe źródła ludzkiego poznawania. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
