Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweSolidarność we wspomnieniach ks. Eugeniusza Jankiewicza i o. Bronisława Sroki SI
DOI:
https://doi.org/10.26881/rgtn.2023.09Słowa kluczowe:
duszpasterstwo, Kościół katolicki, komunizm, PRL, Solidarność, kapelani, stan wojenny, historia mówiona, relacjeAbstrakt
W artykule opisano, jak przedstawieni duchowni rzymskokatoliccy: ksiądz świecki – ks. Eugeniusz Jankiewicz oraz ojciec zakonny – jezuita o. Bronisław Sroka SI widzieli rodzącą się Solidarność oraz w jaki sposób włączyli się w jej działalność. Poznanie ich postrzegania Solidarności było możliwe dzięki relacjom, które złożyli Instytutowi Dziedzictwa Solidarności w Gdańsku w 2021 r. W swych wypowiedziach duchowni szczególną uwagę zwrócili na konieczność udzielania różnorodnej posługi duszpasterskiej wynikającej z pełnienia przez nich funkcji kapłańskich. W świadectwie o. Sroki szczególne znaczenie ma czynnik narodowy. Obie relacje zawierają wspomnienia duchownych o odmiennych życiorysach.
Downloads
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku
Kartoteka ogólnoinformacyjna KWMO we Wrocławiu, karta E 14 dotycząca Eugeniusza Jankiewicza.
Kartoteka paszportowa po b. Wydziale Paszportów WUSW w Legnicy, EALG 17955, karta Pz 35 (d. Pz 4/1) dotycząca Eugeniusza Jankiewicza.
Wspomnienia nieopublikowane
Instytut Dziedzictwa Solidarności w Gdańsku
Jankiewicz E. ks., 40 lecie Solidarności – wspomnienia z tamtych dni…
Ojciec Bronisław Sroka [B], https://www.youtube.com/watch?v=EFPG3tJ_O_A [dostęp: 28.04.2022].
Sroka B. o. SI, Przemówienie przygotowane na otwarcie wystawy „Księża Solidarności”, bazylika pw. św. Brygidy, Gdańsk, 2 czerwca 2021 r., z rękopisu spisał: A.R. Helik SI, Gdynia, 9 czerwca 2021 r.
Wspomnienia opublikowane
Sroka B. SJ „Kajtek”, Dla Ciebie więzy, pęta niezelżywe. Wspomnienia [nie tylko] więzienne, Warszawa 2019.
Opracowania
Apostolidou E., Oral history: between the past and the present, between the individual and the collective [w:] Oral history education: Dialogue with the Past, ed. D. Trškan, Ljubljana 2016.
Brzechczyn K., Od rewolucji proletariackiej do powstania narodowego. Przegląd konceptualizacji „Solidarności” w naukach społecznych i humanistycznych, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2013, nr 12/2, s. 263–290.
Ciżewska E., Filozofia publiczna Solidarności. Solidarność 1980–1981 z perspektywy republikańskiej tradycji politycznej, Warszawa 2010.
Durys E., Film jako źródło wiedzy historycznej, Warszawa 2019.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy (1564–1995), red. L. Grzebień SJ i in., Kraków 2004.
Filipkowski P., Historia mówiona jako historia faktyczna albo jak „odantropologizować” opowieści o przeszłości?, „Rocznik Antropologii Historii” 2015, R. 5, s. 91–108.
Filipkowski P., Historia mówiona jako historia ratownicza: doświadczenie, opowieść, egzystencja, „Teksty Drugie” 2014, nr 5, s. 27–46.
Fiternicka Gorzko M., Historia mówiona: od metody historycznej do interdyscyplinarnego podejścia badawczego, „Opuscula Sociologica” 2012, nr 2, s. 5–25.
Grele R.J., Historia mówiona jako materiał dowodowy, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej” 2018, wydanie specjalne, s. 51–116.
Ihnatowicz M., Księża Solidarności. Priests of Solidarity. Katalog wystawy / Catalog of exhibition, Gdańsk 2021.
Ihnatowicz M., O. Andrzej Koprowski SI jako duszpasterz akademicki w Lublinie w latach 70. XX w. w zainteresowaniu Służby Bezpieczeństwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, „Studia Gdańskie” 2017, t. 41, s. 43–51.
Ihnatowicz M., Rozwój Neokatechumenatu w latach 1976–1985 na podstawie materiałów operacyjnych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL, „Universitas Gedanensis” 2015, R. 26, s. 159–179.
Ihnatowicz M., Służby Bezpieczeństwa Polski Ludowej i PRL wobec jezuitów Prowincji Wielkopolsko Mazowieckiej (1945–1989), Poznań 2021.
Jankowski A. OSB, Eschatologia Nowego Testamentu, Kraków 2007.
Karpowicz A., Litwinowicz M., Rakoczy M., Maksymalne poszerzenie pola rozmowy [w:] Opowiedziane. Historia mówiona w praktykach humanistycznych, Warszawa 2019, s. 2–5.
Kierzkowski M., Historia mówiona – próba definicji pojęcia, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej” 2014, R. 4, s. 5–19.
Księża dla władzy groźni. Duchowni współpracujący z opozycją (1976–1989), red. R. Łatka, t. 1, Warszawa 2019; t. 2, Warszawa 2020.
Lewandowska I., Oral History we współczesnej Polsce – badania, projekty, stowarzyszenia, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej” 2011, R. 1, s. 81–103.
Marcol A., Niepokoje wokół sakramentalnej absolucji generalnej, „Studia Theologica Varsaviensia” 1992, nr 30/1, s. 117–136.
Reczek R., Ksiądz Eugeniusz Jankiewicz – przykład kapłana niepokornego [w:] Księża dla władzy groźni. Duchowni współpracujący z opozycją (1976–1989), red. R. Łatka, t. 1, Warszawa 2019, s. 450–473.
Słownik wyrazów obcych PWN, red. J. Tokarski, Warszawa 1980.
Słowniczek pojęć liturgicznych, kościelnych i zakonnych [w:] E. Bulanda SJ, Wspomnienia jezuity (1939–1954), oprac. B. Noszczak, Warszawa 2017, s. 19–24.
Sowa A.L., Kto wydał wyrok na miasto? Plany operacyjne ZWZ AK (1940–1944) i sposoby ich realizacji, Kraków 2016.
Steuden S., Janowski K., Trauma – kontrowersje wokół pojęcia, diagnoza, następstwa, implikacje praktyczne, „Roczniki Psychologiczne” 2016, R. 19, s. 549–565.
Stolarz A., Historia mówiona w warsztacie historyka mentalności, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2012, nr 11/2, s. 103–114.
Waszkiewicz Z., Kapelani Solidarności [w:] O Polskę wolną! O Polskę Solidarną! NSZZ Solidarność w latach 1980–1989, red. W. Polak, S. Galij Skarbińska, V. Kmiecik, M. Białkowski, J. Kufel, P. Ruchlewski, Gdańsk 2011, s. 130–162.
Welfe M., Historie mówione – podręcznik, red. J. Czurko, A. Zysiak, Łódź 2010.
Wyrwich M., Kapelani Solidarności 1980–1989, t. 3, Warszawa 2009.
Ziębińska Witek A., Fikcjonalne i niefikcjonalne dyskursy historyczne: historiograficzne i literackie przedstawienia Zagłady [w:] Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia, red. T. Majewski, A. Zeidler Janiszewska, Łódź 2011, s. 529–540.
Żyszkiewicz W., Poczet kapelanów i duszpasterzy Solidarności (dodatek), „Tygodnik Solidarność” 2005, nr 35, s. 1–8.
Opracowania nieopublikowane
Sikorski J., Jezuici polscy przed komunistycznym wymiarem sprawiedliwości w Polsce w świetle materiałów śledczych i procesowych 1945–1989, t. 1, praca doktorska napisana pod kierunkiem dr. hab. R. Terleckiego i przedstawiona na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1997.
Strony internetowe
https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/18780,Sroka Bronislaw.html
http://www.encysol.pl/wiki/Eugeniusz_Jankiewicz
https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/65198
