Szkoła moja, twoja, nasza. Wokół trzydziestolecia szkół niepublicznych w Gdańsku

Abstrakt

Gdańskie szkoły Społecznego Towarzystwa Oświatowego obchodzą jubileusz trzydziestolecia. Jest to okazja do podsumowań i refleksji nad wysiłkiem podjętym w 1989 roku, aby budować oświatę wolną i niezależną. Tekst jest próbą przyjrzenia się dorobkowi szkół niepublicznych z perspektywy lokalnej oraz jego wpływowi na oświatę w Polsce. Ruch społeczny, który w 1989 roku doprowadził do powstawania pierwszych szkół niepaństwowych, rozwijał się i ewoluował w różnych kierunkach – stowarzyszeń, fundacji czy sektora prywatnego. Tekst skupia się na szkołach społecznych prowadzonych przez SKT STO oraz na ich społecznym charakterze i współpracy. Ogromną wagę przywiązują one zarówno do wartości i wychowania, jak i do budowania szkolnego środowiska uczniów, rodziców i nauczycieli. Osią tej narracji jest historia I Społecznej Szkoły Podstawowej STO w Gdańsku. Jej powstanie w 1989 roku dało początek realizacji idei o szkole łamiącej monopol państwa na edukację, dbającej o wszechstronny rozwój każdego dziecka i dającej rodzicom możliwość wzięcia odpowiedzialności za wychowanie i edukację własnych dzieci. Koncepcja edukacyjna, autorskie podejście nauczycieli (starannie wybranych przez rodziców uczniów) do programów nauczania, organizacja oraz sposób zarządzania szkołą – wszystkie te elementy miały realny wpływ na budowanie szkoły w swoich założeniach i w rzeczywistości społecznej. Zajmują one dzisiaj ważne miejsce na mapie edukacyjnej Gdańska i Polski, ponieważ wniosły do polskiego systemu edukacji niezależną myśl pedagogiczną oraz wspólnotowy model budowania szkoły.