Działalność Towarzystwa Przyrodniczego w Gdańsku w XIX i pierwszej połowie XX w. Wybrane zagadnienia
DOI:
https://doi.org/10.26881/rgtn.2021.04Słowa kluczowe:
Gdańskie Towarzystwo Przyrodnicze, Danziger Naturforschende GesellschaftAbstrakt
Artykuł ukazuje Gdańskie Towarzystwo Przyrodnicze (Danziger Naturforschende Gesellschaft) w XIX i na początku XX w. na podstawie kilku wybranych przez autora subiektywnych zagadnień, takich jak: astronomia, obserwatorium, biblioteka, siedziby. Tekst przedstawia poszczególne etapy rozwoju Towarzystwa od czasów napoleońskich, kiedy to niemal uległo likwidacji, poprzez problemy z budżetem i siedzibą w pierwszej połowie XIX w., a następnie stopniowe odradzanie się i złote lata działalności na początku XX w., kiedy to zanotowało rekordową liczbę członków, a nadwyżki budżetowe pozwoliły na inwestycje. Ukazuje także problematykę funkcjonowania Towarzystwa w okresie Wolnego Miasta Gdańska w latach 1920–1939, przekazanie zbiorów bibliotecznych bibliotece politechniki, likwidację obserwatorium i stopniowe obniżenie rangi Towarzystwa w życiu naukowym Gdańska.
Downloads
Bibliografia
Źródła
Archiwum Państwowe w Gdańsku, Towarzystwo Przyrodnicze w Gdańsku, 10/360/0/ /5, Vorstandssitzungen der Naturforschenden Gesellschaft zu Danzig, 1894–1936.
Danziger Einwohnerbuch mit allen eingemeindeten Vororten und Zoppot 1942, Danzig 1942.
Status der Naturforschenden Gesellschaft zu Danzig, Danzig 1834.
Statut der Naturforschenden Gesellschaft zu Danzig, angenommen in der außerordentli chen Sitzung am 15 Dezember 1897.
„Das Dampfboot”, 17.09.1840, no. 112.
„Schriften der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig. Neue Folge” 1864–1934, Bd. 1–20.
Literatura
Bakun Maciej, Lotnictwo na ziemi gdańskiej 1910–1945, Toruń 2010.
Conwentz Hugo, Das Westpreussische Provinzial Museum, 1880–1905. Nebst bildlichen Darstellungen aus Westpreussens Natur und vorgeschichtlicher Kunst, Danzig 1905.
Jankowska Lubomira, Biblioteka Gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego na tle jego rozwoju, Warszawa 1970, praca doktorska, mpis.
Januszajtis Andrzej, Z dziejów gdańskiej nauki i techniki, Gdańsk 2020.
Lisicki Andrzej, Problematyka z zakresu fizyki, astronomii i matematyki w pracach Towarzystwa [w:] Towarzystwo Przyrodnicze w Gdańsku (w 250. rocznicę jego założenia), red. Jerzy Szukalski, Gdańsk 1993.
Schumann Eduard, Naturforschende Gesellschaft in Danzig. Geschichte Der Naturforschen den Gesellschaft In Danzig, 1743–1892, Danzig 1893.
Schück Robert, Die Naturforschende Gesellschaft in Danzig, Danzig 1880.
Skusa August Wilhelm, Rede zur Feier des ersten Säcular Festes der naturforschenden Gesell schaft zu Danzig: am zweiten Januar 1843, Danzig 1843.
Szukalski Jerzy, Towarzystwo Przyrodnicze w Gdańsku [w:] Towarzystwo Przyrodnicze w Gdańsku (w 250. rocznicę jego założenia), red. Jerzy Szukalski, Gdańsk 1993.
Zernecke Wilhelm Ferdinand, Cały Gdańsk za dwadzieścia srebrnych groszy: najnowszy prze wodnik po Gdańsku i jego okolicy. Alfabetycznie ułożony spis wszystkiego, co w Gdańsku i okolicy jest godne uwagi lub w jakikolwiek sposób interesujące wraz z dodatkiem: Trzy dni w Gdańsku i okolicy 1843, przełożyli A.M. Masłowski, R.M. Kowald, Gdańsk 2010.