Dlaczego Bruno Schulz nie chciał być pisarzem żydowskim (o „wymazywaniu” żydowskości w „Sanatorium pod Klepsydrą” i „Sklepach cynamonowych”)

Autor

  • Stefan Chwin Uniwersytet Gdański

Abstrakt

The absence of the Drogobych synagogue in Bruno Schulz’s fiction suggests his strategy of erasing all the traces of his cultural identity. Next to that absence, one can notice his significant choice of names – to realize that, it is enough to compare Schulz’s short stories with Julian Stryjkowski’s novel, Austeria. Apparently, Schulz eliminated from his represented world all Jewish connotations. His use of foreign words, borrowed from different languages, may be explained as an effort to make his fiction as cosmopolitan as possible. This refers not just to the represented reality, but to the very structure of Schulz’s imagination and his linguistic sensibility. The writer did not renounce his Jewishness, but wanted it to be only one component of his fiction. Biblical references and the paraphernalia of the Jewish culture were to be just one piece in a multicultural narrative mosaic which tended toward universality.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Stefan Chwin - Uniwersytet Gdański

Powieściopisarz, krytyk literacki, eseista, historyk literatury, grafik związany z Gdańskiem, profesor zwyczajny, pracuje na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego. Laureat nagrody im. Andreasa Gryphiusa – jednego z najważniejszych niemieckich wyróżnień literackich. Przełomowym momentem w jego karierze pisarskiej było ukazanie się powieści Hanemann (1995), przetłumaczonej na wiele języków obcych. Opublikował między innymi: Bez autorytetu (wspólnie ze Stanisławem Rośkiem, 1981), Romantyczna przestrzeń wyobraźni (1989), Krótka historia pewnego żartu (1991), Esther (1999), Kartki z dziennika (2004), Dolina Radości (2006), Samobójstwo jako doświadczenie wyobraźni (2010), Panna Ferbelin (2011), Samobójstwo i grzech istnienia (2013).

Bibliografia

(Un)masking Bruno Schulz. New Combinations, Further Fragmentations. 2009. Eds. D. de Bruyn and K. van Heuckelom, Amsterdam – New York: Rodopi B.V.

Błoński Jan. 1993. „Świat jako Księga i komentarz. O żydowskich źródłach twórczości Brunona Schulza”. Polonistyka 4.

Bruno Schulz 1892–1942. Katalog-Pamiętnik Wystawy „Bruno Schulz. Ad Memoriam” w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. 1995. Rred. W. Chmurzyński. Warszawa: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza.

Chciuk Andrzej. 1989. Atlantyda. Opowieść o księstwie Bałaku. Warszawa: Gryf.

Dudziak Maciej J. 1998. „Etnografie Brunona Schulza. Próba antropologicznego ujęcia «Ulicy Krokodyli» jako analizy miasta”. Konteksty 3/4.

Ficowski Jerzy. 1986. Okolice sklepów cynamonowych. Szkice, przyczynki, impresje. Kraków–Wrocław: Wydawnictwo Literackie.

Ficowski Jerzy. 1992. „Autoportrety i portrety Brunona Schulza”. NaGłos 7.

Ficowski Jerzy. 2002. Regiony wielkiej herezji i okolice. Bruno Schulz i jego mitologia. Sejny: Fundacja „Pogranicze”.

Kaśków Robert. 1997. „Wielki Teatr Paschy. O akcentach żydowskich w twórczości Brunona Schulza”. NaGłos 7.

Meniok Wiera. 2005. Czynnik polsko-żydowski w genealogii kulturalnej Drohobycza. W Drohobycz wielokulturowy. Red. M. Dąbrowski i W. Meniok. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Moked Gabriel. 1992. „Dwie galaktyki późnego modernizmu (świat przeszłości i modernizmu w twórczości dwóch żydowskich pisarzy z Galicji – Brunona Schulza i Samuela Josefa Agnona)”. Literatura na Świecie 5/6.

Nowicka Magdalena. 2012. „Żyd, czarownica i stara szafa. O konstruowaniu żydowskości autorów piszących o «trudnej» przeszłości”. Teksty Drugie 4.

Prokop-Janiec E. 1997. „Schulz and the Galician Melting Pot of Cultures”. Periphery 1/2.

Schulz Bruno. 1989. Opowiadania. Wybór esejów i listów. Oprac. J. Jarzębski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Schulz Bruno. 2002. Księga listów. Zebrał i przygotował do druku J. Ficowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Szwabowicz Magdalena Sara. 2012. „Literatura polska w zwierciadle hebrajskojęzycznej krytyki literackiej”. Teksty Drugie 1/2.

Więcławska Katarzyna. 1999. „Obraz społeczności sztetł w twórczości Singera i Schulza”. Kresy 40.

Pobrania

Opublikowane

2014-03-03

Jak cytować

Chwin, S. (2014). Dlaczego Bruno Schulz nie chciał być pisarzem żydowskim (o „wymazywaniu” żydowskości w „Sanatorium pod Klepsydrą” i „Sklepach cynamonowych”). Schulz/Forum, (4), 5–21. Pobrano z https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/schulz/article/view/2171

Numer

Dział

[odczytania]