Spotkanie we Lwowie (do którego nie doszło). Bruno Schulz i Henryk Vogler

Autor

  • Urszula Makowska Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

DOI:

https://doi.org/10.26881/sf.2019.14.04

Słowa kluczowe:

Bruno Schulz, Henryk Vogler, motyw spotkania w literaturze i sztuce, Jerzy Ficowski, schulzoidzi

Abstrakt

The paper presents unknown details concerning Bruno Schulz, found in the memoirs of the Cracow critic, writer, and poet Henryk Vogler (1911–2005). Vogler wrote quite a long article, “Two Romantic Worlds. On Bruno Schulz and Witold Gombrowicz” [Dwa światy romantyczne. O Brunonie Schulzu i Witoldzie Gombrowiczu], published in 1938 in Skamander. Both writers thanked him in letters, which initiated their correspondence that continued till the outbreak of World War II. Schulz exchanged with his younger colleague opinions about literature, evaluated his attempts to write fiction, and described his dreams. They resumed writing letters to each other in 1940 during Vogler’s stay in Lviv – he actually invited Schulz to pay him a visit. Their meeting, however, never took place: already on his way, Schulz returned home. That situation may be considered in the contexts of similar events from Schulz’s life and an interpretation of his fiction and art proposed by Jerzy Jarzębski, who saw in both a “record of … an encounter realized in many different ways.” This encounter almost never brings about a harmonious connection, but instead leads to “pain, shame, comedy, and irony.” On his correspondence with Schulz, lost during the war, as well as on Schulz’s influence on his own work and the meeting in Lviv that did not take place, Vogler wrote in his Self-Portrait from Memory [Autoportret z pamięci] – three volumes published in 1979–1981. In his autobiography Vogler also mentioned the first postwar publication of Schulz’s fiction in 1957 by Wydawnictwo Literackie, of which he was editor-in-chief. Still, his account does not explain the details of a conflict between Artur Sandauer and Jerzy Ficowski, which began on that occasion and continued for many years. The closing part of the paper focuses on the traces of Schulz in Vogler’s novel, The Man Who Was Dreaming [Człowiek, który śnił], written before the war but published with some revisions in 1960.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Urszula Makowska - Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

Historyczka sztuki. Pracuje w zespole Słownika Artystów Polskich w Instytucie Sztuki PAN. Zajmuje się sztuką polską XIX wieku i pierwszej połowy XX, kierując uwagę zwłaszcza na jej relacje z literaturą. Publikuje artykuły o twórczości rysunkowej pisarzy oraz o wizualnych interpretacjach utworów literackich, głównie Juliusza Słowackiego, w tomach pokonferencyjnych i czasopismach („Konteksty”, „Teksty Drugie”, „Ikonotheka”, „Pamiętnik Sztuk Pięknych”). Interesuje się także kulturą popularną jako obszarem recepcji wielkich dzieł (literatura, muzyka), o czym napisała kilka tekstów. Jako schulzolog debiutowała opracowaniem hasła Schulza do X tomu Słownika artystów polskich (2016).

Bibliografia

„Korespondencja” [list Artura Sandauera do Redaktora „Współczesności”, 21 III 1965]. 1965. Współczesność 7–8.

„Korespondencja” [list Artura Sandauera do Redaktora „Współczesności”, 21 III 1965]. 1965. Współczesność 7–8.

Skamander 99/101.

Życie Literackie 6.

Życie Literackie 30.

Bolecki Włodzimierz, Jerzy Jarzębski, Stanisław Rosiek (red.). 2006. Słownik schulzowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Drzewucki Janusz. 2019. „Jeśli nie żyjesz, to też napisz”. Twórczość 10, http://tworczosc.com.pl/artykul/jesli-nie-zyjesz-to-tez-napisz/.

Ficowski Jerzy. 1957. „Regiony wielkiej herezji”. Nowa Kultura 45.

Ficowski Jerzy. 1965. [„List do Redaktora Naczelnego «Współczesności»”]. Współczesność 6.

Ficowski Jerzy. 1965. [„List do Redaktora Naczelnego «Współczesności»”]. Współczesność” 6.

Jarzębski Jerzy. 2016. Schulzowskie miejsca i znaki. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Kandziora Jerzy. 2016. Poeta w labiryncie historii. Studia o rolach pisarskich Jerzego Ficowskiego. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Kurczab Jan. 1956. „Cień «Xięgi Bałwochwalczej»”. Życie Literackie 44.

Romaniuk Anna. 2014. „ Listy Tadeusza i Wiesławy Różewiczów do Henryka i Romany Voglerów. Wybór z lat 1958–2005”. Rocznik Biblioteki Narodowej XLV.

Różewiczowie Wiesława i Tadeusz, Voglerowie Romana i Henryk. 2019. Korespondencja. Zebrała, z rękopisów odczytała i przypisami opatrzyła A. Romaniuk. Wrocław: Warstwy.

Sandauer Artur. 1956. „Rzeczywistość zdegradowana (Rzecz o Brunonie Schulzu)”. Przegląd Kulturalny 31.

Sandauer Artur. 19565. „Wojna o Schulza”. Współczesność 5.

Sandauer Artur. 1975. „Dzieje kłótliwej przyjaźni (I)”. Teksty 4.

Schulz Bruno. 1964. Proza. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Schulz Bruno. 2016. Księga listów. Zebrał i przygotował do druku J. Ficowski, uzupełnił S. Danecki. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Schulz Bruno. 2019. Sklepy cynamonowe. Wstęp i opracowanie J. Jarzębski. Dodatek krytyczny S. Rosiek. Oprac. językowe M. Ogonowska. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Schulz. Słownik mówiony. 2019. Red. M. Całbecki, P. Millati. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Sitkiewicz Piotr. 2016. „Schulzoidzi”. Schulz/Forum 8.

Sitkiewicz Piotr. 2018. Bruno Schulz i krytycy. Recepcja twórczości Brunona Schulza w latach 1921–1939. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Sulikowski Andrzej. 1978. „Twórczość Brunona Schulza w krytyce i badaniach literackich (1934–1976)”. Pamiętnik Literacki 2.

Vogler Henryk. 1937. „Świat rozszczątkowany”. Nowy Dziennik 326.

Vogler Henryk. 1978. Autoportret z pamięci. Część pierwsza. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Vogler Henryk. 1979. Autoportret z pamięci. Część druga. Wiek męski. Kraków: Wydwnictwo Literackie.

Vogler Henryk. 1981. Autoportret z pamięci. Część trzecia. Dojrzałość. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Vogler Henryk. 2011. Wyznanie mojżeszowe. Wspomnienia z utraconego czasu. Wyd. 2. Kraków–Budapesz: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.

Wasilewska Diana. 2019. „Poza mainstreamem. Henryk Weber – przedstawiciel żydowskich krytyków sztuki w międzywojennym Krakowie”. Tekstualia 2.

Ważyk Adam. 1965. „Spotkanie w Zakopanem”. Życie Literackie 48.

Pobrania

Opublikowane

2019-12-16

Jak cytować

Makowska, U. (2019). Spotkanie we Lwowie (do którego nie doszło). Bruno Schulz i Henryk Vogler. Schulz/Forum, (14), 53–68. https://doi.org/10.26881/sf.2019.14.04

Numer

Dział

[paralele i konteksty]

Inne teksty tego samego autora