Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweObraz Boga Ojca w kazaniach 2 połowy XIX w. a kontekst kulturowy
Abstrakt
Tematem prezentowanego artykułu jest analiza jednego z profilów językowego obrazu Boga, jakim jest profil Ojca, zawarty w polskich kazaniach katolickich z drugiej połowy XIX w. Prezentowana w kazaniach konceptualizacja Boga jako Ojca jest przede wszystkim związana z biblijną tradycją oraz doktryną religijną, ale uwzględnia też ówczesny kontekst społeczno-kulturowy. W analizie materiału wykorzystuje się kategorie semantyki kognitywnej, w szczególności metodę profilowania. Badane teksty kaznodziejskie różnych autorów ujmowane są jako realizacje wzorca gatunkowego kazania. Autorka koncentruje się na poznawczym wymiarze kazania, który przekazuje określoną wiedzę o rzeczywistości nadprzyrodzonej i Bogu, a ze względu na skomplikowany charakter tego zagadnienia wykorzystuje się w nim konceptualizacje, które ułatwiają odbiorcom zrozumienie wieloaspektowej natury Boga.
Downloads
Bibliografia
Bartmiński J., Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1990.
Bartmiński J., Niebrzegowska S., Profile a podmiotowa interpretacja świata, w: Profilowanie w języku i tekście, red. Bartmiński J., Tokarski R., Lublin 1998, s. 212.
Bizior R., Problematyka relacji między nadawcą a odbiorcą w dziewiętnastowiecznym kazaniu, „Studia Slavica” XVII/1.
Borawski S., Odmiana języka i gatunek mowy jako pojęcie sterujące w opisie dziejów języka, w: Zielonogórskie seminaria polonistyczne 2005, Zielona Góra 2006.
Chlewiński Z., Psychologiczne uwarunkowania idei Boga, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1976.
Dzika U., Bóg – Pasterz i Gospodarz w tłumaczeniach Psalmu 23 na język polski i rosyjski, w: Biblia a kultura Europy, t. 1, red. M. Kamińska, E. Małek, Łódź 1992.
Gomola A., Jakim ojcem jest Bóg? Konceptualizacja Boga jako Ojca w „Katechizmie Kościoła Katolickiego”, w: Język religijny dawniej i dziś, t. 5, red. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka, Poznań 2009.
Gryglewicz F., Bóg, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1976.
Kowalewska-Dąbrowska J., Językowy obraz Boga i człowieka w poezji Jana Twardowskiego, Gdańsk 2006.
Kozaryn D., Leksem „Bóg” w „Wizerunku własnym żywota człowieka poczciwego” Mikołaja Reja (przyczynek do językowego obrazu Boga w Rejowym „Wizerunku”), w: Język religijny dawniej i dziś, t. 4, red. ks. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka, Poznań 2009.
Kucharska-Dreiβ E., Nazywanie Boga we współczesnych katolickich kazaniach polskich i niemieckich (Triduum Paschalne i Wielkanoc), w: Język religijny dawniej i dziś, t. 2, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2005.
Makuchowska M., Język religijny dawniej i dziś – na przykładzie XX-wiecznych modlitewników, w: Język religijny dawniej i dziś, t. 1, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2004.
Pajdzińska A., Językowy obraz Boga i szatana w polskiej poezji powojennej, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk 1999.
Puzynina J., Językowy obraz Boga w poezji romantycznej, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk 1999.
Rybka M., Sławek J., Językowy obraz Boga w poezji ks. Jana Twardowskiego, w: Język religijny dawniej i dziś, t. 2, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2006.
Rzepka W. R., Walczak B., Bóg i szatan w polszczyźnie XVI wieku, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk 1999.
Wojtak M., Styl religijny w perspektywie genologicznej, w: Język religijny dawniej i dziś, t. 1, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2004.
Wojtak M., Gatunki dziennikarskie, Lublin 2004.
Wojtak M., Obraz relacji Bóg – człowiek w Modlitewniku dla głuchoniemych „Effeta”, w: Człowiek i sacrum. O pojęciach religijnych w języku i kulturze, red. D. Sarzyńska, R. Tokarski, Sandomierz 2006.
Wojtak M., Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne, Wydawnictwo Biblios, Tarnów 2011.
