Academic Scientific JournalsThe image of God the Father preserved in the sermons from the 2nd half of XIX-th century and cultural context
Abstract
The present article investigates one profile of the image of God as is present in the Polish nineteenth-century sermons by various preachers. The analysis exploits the categories of cognitive semantics, especially profiling method, and metaphor. The analysis shows that the conceptual structures are good method used in religious language to expand its limits and to facilitate cognition of Transcendence. The author conceives sermons as genre, which communicates certain knowledge of supernatural reality and God. It is important, that throughout the ages there have been different interpretations of substantive likeness to God. The image of God in the nineteenth-century sermons is not homogeneous. The most important is the fact that different concepts creating His image realize other communication objectives. The presented analysis emphasizes very important profile of the linguistic image of God – God as Father. The profile God as Father underlines His love, care and protection, authority and right to punish people for not living according to the Gods standards. It caused that man is to be afraid of Him even if He is full of mercy. The author pays attention to pragmatic meaning of analyzed profile in old sermons. The image of God created by preachers makes the auditors realize that God is the owner of each member of the human family and that He requires the unrestrictedobedience of all. The presented concepts of God in sermons are in accordance with the biblical tradition and theological doctrine.
Downloads
References
Bartmiński J., Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1990.
Bartmiński J., Niebrzegowska S., Profile a podmiotowa interpretacja świata, w: Profilowanie w języku i tekście, red. Bartmiński J., Tokarski R., Lublin 1998, s. 212.
Bizior R., Problematyka relacji między nadawcą a odbiorcą w dziewiętnastowiecznym kazaniu, „Studia Slavica” XVII/1.
Borawski S., Odmiana języka i gatunek mowy jako pojęcie sterujące w opisie dziejów języka, w: Zielonogórskie seminaria polonistyczne 2005, Zielona Góra 2006.
Chlewiński Z., Psychologiczne uwarunkowania idei Boga, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1976.
Dzika U., Bóg – Pasterz i Gospodarz w tłumaczeniach Psalmu 23 na język polski i rosyjski, w: Biblia a kultura Europy, t. 1, red. M. Kamińska, E. Małek, Łódź 1992.
Gomola A., Jakim ojcem jest Bóg? Konceptualizacja Boga jako Ojca w „Katechizmie Kościoła Katolickiego”, w: Język religijny dawniej i dziś, t. 5, red. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka, Poznań 2009.
Gryglewicz F., Bóg, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1976.
Kowalewska-Dąbrowska J., Językowy obraz Boga i człowieka w poezji Jana Twardowskiego, Gdańsk 2006.
Kozaryn D., Leksem „Bóg” w „Wizerunku własnym żywota człowieka poczciwego” Mikołaja Reja (przyczynek do językowego obrazu Boga w Rejowym „Wizerunku”), w: Język religijny dawniej i dziś, t. 4, red. ks. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka, Poznań 2009.
Kucharska-Dreiβ E., Nazywanie Boga we współczesnych katolickich kazaniach polskich i niemieckich (Triduum Paschalne i Wielkanoc), w: Język religijny dawniej i dziś, t. 2, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2005.
Makuchowska M., Język religijny dawniej i dziś – na przykładzie XX-wiecznych modlitewników, w: Język religijny dawniej i dziś, t. 1, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2004.
Pajdzińska A., Językowy obraz Boga i szatana w polskiej poezji powojennej, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk 1999.
Puzynina J., Językowy obraz Boga w poezji romantycznej, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk 1999.
Rybka M., Sławek J., Językowy obraz Boga w poezji ks. Jana Twardowskiego, w: Język religijny dawniej i dziś, t. 2, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2006.
Rzepka W. R., Walczak B., Bóg i szatan w polszczyźnie XVI wieku, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk 1999.
Wojtak M., Styl religijny w perspektywie genologicznej, w: Język religijny dawniej i dziś, t. 1, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2004.
Wojtak M., Gatunki dziennikarskie, Lublin 2004.
Wojtak M., Obraz relacji Bóg – człowiek w Modlitewniku dla głuchoniemych „Effeta”, w: Człowiek i sacrum. O pojęciach religijnych w języku i kulturze, red. D. Sarzyńska, R. Tokarski, Sandomierz 2006.
Wojtak M., Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne, Wydawnictwo Biblios, Tarnów 2011.
