Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweBolesław Leśmian i Zenon Przesmycki „Miriam” – w kręgu artystycznych spotkań: Kijów i Paryż
DOI:
https://doi.org/10.26881/jsr.2022.17.07Słowa kluczowe:
Kijów, Paryż, Leśmian, Młoda Polska, symbolizm, Zenon PrzesmyckiAbstrakt
Artykuł prezentuje uwagi na temat roli dwóch miast w życiu i twórczości Bolesława Leśmiana. Istotnym punktem odniesienia są listy poety, pisane do Zenona Przesmyckiego. Ich analiza pozwala zrozumieć, jak atmosfera miasta, przestrzeń, kulturowa działalność wpłynęły na życiowe i artystyczne wybory autora Sadu rozstajnego. Kijów – ze swoją specyfiką, historią – był dla Leśmiana swoistym locus coeruleus. Poeta nie mógł zaakceptować atmosfery stagnacji, szukał więc alternatyw, pragnął zmian. Wbrew pozorom miasto to odegrało jednak istotną twórczą rolę. Barwna Ukraina, duchowość znalazły interesujące odniesienie m.in. w cyklach poezji (Oddaleńcy, Aniołowie). Inną rolę odegrał Paryż, który olśnił poetę nowoczesnością, ruchem, gwarem, tajemnicą. Leśmian, który większość tomów poetyckich opublikował w dwudziestoleciu międzywojennym, był symbolistą równie doskonałym jak francuscy poeci (np. Stefan Mallarmé, Oskar Miłosz).
Downloads
Bibliografia
Baudelaire Ch. (1956), Kwiaty zła, przeł. M. Jastrun, Warszawa.
Benjamin W. (2005), Pasaże, Kraków.
Ciechowski W. (oprac.) (1901), Kijów i jego pamiątki, Kijów.
„Chimera” 1904, z. 19.
Czabanowska-Wróbel A. (2009), Złotnik i Śpiewak. Poezja Leopolda Staffa i Bolesława Leśmiana. W kręgu modernizmu,Kraków.
Dybciak K. (1980), „Wywalczyć cudaczne prawo bytu...” – Antropologia Leśmiana, w: tenże, Gry i katastrofy, Warszawa.
Lange A. (1900), Studia i wrażenia, Warszawa.
Leśmian B. (1959), Szkice literackie, oprac. J. Trznadel, Warszawa.
Leśmian B. (1962), Utwory rozproszone. Listy, oprac. J. Trznadel, Warszawa.
Leśmian B. (1993), Poezje zebrane, oprac. A. Madyda, wstęp M. Jakitowicz, il. L.T. Karczewski, Toruń.
Maeterlinck M. (1967), Spowiedź poety, cyt. za: Z. Przesmycki, Maurycy Maeterlinck i jego stanowisko w literaturze belgijskiej, w: tenże, Wybór pism krytycznych, oprac. E. Korzeniewska, Kraków.
Marciszuk B. (2008), Leśmian i jego filozofia, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” nr 2/3.
Markowski M.P. (2007), Polska literatura nowoczesna. Leśmian – Schulz – Witkacy, Kraków.
Morris W. (1902), Nadzieje i troski sztuki, Warszawa.
Nietzsche F. (2004), Ludzkie, arcyludzkie, przeł. K. Drzewiecki, Kraków.
Owczarski W. (2004), Granice świata. Leśmian, Schulz, Kantor, w: Granica w literaturze, tekst – świat – egzystencja, red. S. Zabierowski, L. Zwierzyński, Katowice.
Pankowski M. (1999), Leśmian, czyli bunt poety przeciw granicom, przeł. A. Krzywicki, Lublin.
Podraza-Kwiatkowska M. (1969), O Miriamie – krytyku, w: tejże, Młodopolskie harmonie i dysonanse, Kraków.
Przesmycki Z. (1901), Kilka słów o krytyce, „Chimera” t. 1.
Przesmycki Z. (2000), Walka ze sztuką, w: Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, Wrocław.
Ratuszna H. (2000), Śmierć Boga – śmierć człowieka w Panterze, w: Poezje Bolesława Leśmiana. Interpretacje, pod red. B. Stelmaszczyk, T. Cieślak, Kraków.
Ratuszna H. (2018), Okruchy melancholii – Przybyszewski i inni. Studia o literaturze i sztuce Młodej Polski, Toruń.
Rilke M.R. (2018), Poezje zebrane, przeł. A. Lam, Warszawa.
Ruskin J. (1977), Sztuka, społeczeństwo, wychowanie. Wybór pism, przeł. Z. Doroszowa, M. Treter-Horowitzowa, wstęp i komentarze I. Wojnar, Wrocław.
Sobiecka A. (2005), Twórczość Leśmiana w kręgu filozoficznej myśli symbolizmu rosyjskiego, Kraków.
