Between criticism and “contempt speech”. Case study – All Our Fears (2021) by Łukasz Ronduda and Łukasz Gutt
Keywords:
film, contemptuous speech, criticism, All Our Fears (2021), dir. Łukasz Ronduda, Łukasz Gutt, Daniel RycharskiAbstract
The subject of the text is the presentation of ways of talking about people from minorities discriminated against on the basis of origin, sexual orientation or religion. The “mirror” in which these examples can be seen, indicated and organized is, among others, film art, which – as if “through a lens” – reveals strategies of arguing with “hate speech”. The aim of the text is to answer the question: is it possible to counteract homophobia in social communication (linguistic level) through artistic communication? The initial hypothesis assumes that art may prove to be a language that, in a sophisticated way, based on the principle of soft power, can be a good tool for counteracting verbal aggression against minority groups. The research material is the Polish feature film All Our Fears (2021) directed by Łukasz Ronduda, Łukasz Gutt, inspired by the work of the visual artist – Daniel Rycharski (born 1986) and his work Cross, which was presented at the Center for Contemporary Art in Warsaw in 2017 as part of the exhibition: Late Polishness. Methodology: quantitative research of language in the world presented in the film and use of the Hatespeech tool to detect hate speech in texts on the Clarin.pl platform.
Downloads
References
Adamski Ł., „Wszystkie nasze strachy” – to najbardziej duchowy polski film od lat. Wybuchną o niego awantury, https://wiez.pl/2021/09/23/wszystkie-nasze-strachy/ (dostęp: 6.10.2024).
Allport G.W., The Nature of Prejudice: 25th Anniversary Edition, Basic Books, New York 2000.
Bethge E., Dietrich Bonhoeffer: świadek „Ewangelii” w trudnych czasach, przeł. B. Milerski, Wydawnictwo Augustana, Bielsko-Biała 2003.
Bonhoeffer D., Wybór pism, red. A. Morawska, przekł. zbiorowy, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 1970.
Dudko D., Daniel Rychalski: To, co mówił Chrystus, nie jest homofobiczne, https://kultura.onet.pl/sztuka/daniel-rycharski-w-cyklu-odkrywamysie-o-lgbt-wszyscy-juz-maja-dosyc/1fblzsn (dostęp: 6.10.2024).
Dzierżanowski M., To jest także nasz Chrystus. Rozmowy z chrześcijanami LGBT+, Fundacja Wiara i Tęcza, Warszawa 2023.
Giddens A., Nowoczesność i tożsamość: „ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, przeł. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
Gruszczyński A., Daniel Rycharski: Polska prawica jest opresyjna. Tak jak Kościół, https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,24459925,daniel-rycharski-polska-prawicajest-opresyjna-tak-jak-kosciol.html (dostęp: 6.10.2024).
Guszkowski P., Wiara i tęcza, „Gazeta Wyborcza” 27.09.2021, nr 225, s. 2.
Hall D., W poszukiwaniu miejsca, chrześcijanie LGBT w Polsce, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2016.
Hollender B., Gej, katolik, artysta, „Rzeczpospolita” 5.11.2021, nr 258, s. A09.
Iniewicz G., Stres mniejszościowy u osób biseksualnych i homoseksualnych. W poszukiwaniu czynników ryzyka i czynników chroniących, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
Jak mówić i pisać o osobach LGBT – Etyka języka (etykajezyka.pl), https://etykajezyka.pl/jak-pisac-o-osobach-lgbt/ (dostęp: 6.10.2024).
Jak mówić i pisać o osobach LGBTQIAP+ Poradnik, red. Y. Kostrzewa, M. Dzierżanowski, G. Miecznikowski, K. Rogalska, Lambda, Warszawa 2024, https://jakmowicolgbt.pl (dostęp: 6.10.2024).
Kiełpiński Ł., W stronę Nowej Szczerości. Konceptualizowanie przemian wrażliwości w najnowszym kinie polskim, „Kwartalnik Filmowy” 2022, nr 119, s. 115–134.
Kochanowski J., Fantazmat zróżnicowany. Socjologiczne studium przemian tożsamości gejów, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2004.
Kociuba J., Idea Ja i koncepcja tożsamości. Zmiana znaczenia idei Ja i koncepcji tożsamości w nauce i kulturze, Episteme, Lublin 2014.
Krzyż jest dla mnie symbolem wyzwolenia z więzów religii. Rozmowa Jakuba Majmurka z Danielem Rycharskim, https://krytykapolityczna.pl/kultura/sztuki-wizualne/jakub-majmurek-daniel-rycharski-strachy-wywiad/ (dostęp: 6.10.2024).
Kto i dlaczego boi się „Strachów” Daniela Rycharskiego. Rozmowa Aleksandra Świeszewskiego z Danielem Rycharskim, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1788442,1,kto-idlaczego-boi-sie-strachow-daniela-rycharskiego.read (dostęp: 6.10.2024).
Kwaśniewski T., Pogarda. Wywiad z Danielem Rycharskim, „Gazeta Wyborcza” 13–14.11.2021, nr 264, „Wolna Sobota”, s. 12–14.
Lekcja równości. Postawy i potrzeby kadry szkolnej i młodzieży wobec homofobii w szkole, red. J. Świerszcz, Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa 2012.
Mazur D., „Wszystkie nasze strachy” – w stronę ekspresji tożsamości w kontekście bezreligijnego chrześcijaństwa, „Studia Religiologica” 2023, nr 56(3), s. 19–33.
Mówimy o emancypacji LGBT+ językiem chrześcijaństwa. Rozmowa Jakuba Majmurka z Łukaszem Rondudą, https://krytykapolityczna.pl/kultura/film/jakub-majmurek-lukasz-ronduda-wszystkie-nasze-strachy/ (dostęp: 6.10.2024).
Pasternak K., Strach przed życiem. Wywiad z Dawidem Ogrodnikiem, „Newsweek Polska” 2021, nr 45, s. 74–77.
Pawłowski R., Filmowcy w akcji, „Kino” 2021, nr 1/2, s. 42–45.
Pedał, wieśniak, katolik, czyli moja duchowa bezdomność. Rozmowa z Danielem Rycharskim [w:] To jest także nasz Chrystus. Rozmowy z chrześcijanami LGBT+ Marcina Dzierżanowskiego, Warszawa 2023.
Piepiórka M., Site specific, https://www.filmweb.pl/reviews/recenzja-filmuWszystkie+nasze+strachy-24011 (dostęp: 6.10.2024).
Przekonania moralne władzy publicznej a wolność jednostki, red. M. Wyrzykowski, A. Bodnar, Zakład Praw Człowieka Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
Raport o homofobicznej mowie nienawiści w Polsce, red. G. Czarnecki, Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa 2009.
Ronduda Ł., Gutt Ł., Wszystkie nasze strachy (scenariusz filmu), Łódź 2021, s. 35, https://cybra.lodz.pl/dlibra/publication/27610/edition/24157/content (dostęp: 6.10.2024).
Siedlecka E., Język presji i opresji jako narzędzie sprawowania władzy [w:] Przekonania moralne władzy publicznej a wolność jednostki, red. M. Wyrzykowski, A. Bodnar, Warszawa 2007.
Sobolewski T., Chrześcijańska Parada Równości, „Kino” 2021, nr 12, s. 114.
Sural A., Daniel Rycharski, https://culture.pl/pl/tworca/daniel-rycharski (dostęp: 6.10.2024).
Tambor, A. Półka filmowa 2021–2022, „Postscriptum Polonistyczne” 2022, nr 1(19), s. 9–18.
Taszycka A., Wszystkie nasze strachy (rec.), „Kino” 2021, nr 12, s. 87–88.
Tatarska A., Połączyć dwa światy. Wywiad z: Ł. Rondudą i Ł. Guttem, „Magazyn Filmowy SFP” 2021, nr 11, s. 20–27.
Uwagi Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka do projektu ustawy o ochronie wolności słowa w internetowych serwisach społecznościowych, 19.02.2021 r., https://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2021/02/wolnosc_slowa_fin.pdf (dostęp: 6.10.2024).
Wróblewski J., Kropla drży kościół. Wywiad z Danielem Rycharskim, „Polityka” 2021, nr 45, s. 36–38.
Wróblewski J., Opamiętajmy się (rec.), „Polityka” 2021, nr 45, s. 68.
Wszystkie nasze strachy, https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=1258170 (dostęp: 6.10.2024).
Wszystkie nasze strachy (scenariusz filmu), https://cybra.lodz.pl/dlibra/publication/27610/edition/24157/content (dostęp: 6.10.2024).
„Wszystkie nasze strachy” – to nie pałka ideologiczna. Rozmowa Łukasza Adamskiego z Michałem Oleszczykiem, https://www.rp.pl/plus-minus/art19015531-michal-oleszczyk-wszystkienasze-strachy-to-nie-palka-ideologiczna (dostęp: 6.10.2024).
Wycisk J., Homofobia jako źródło zagrożeń dla bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w szkole, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2018, nr 17(1), s. 96–114.
Zaremba P., Lewicowa policja myśli, „Rzeczpospolita” 16–17.07.2022, nr 164, „Plus Minus” nr 28, s. 12–13.
Academic Scientific Journals
