Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweBestie i ludzie. „Wilkołak” Adriana Panka i figura „hitlerowskiego psa” a semiotyka komunikacji
Słowa kluczowe:
obozy koncentracyjne, pies, film, animal studies, horrorAbstrakt
W organizacji hitlerowskich obozów koncentracyjnych ważną rolę pełniły psy strażnicze i tropiące. Acz wszechobecne w świadectwach więźniów jako budzące przerażenie bestie, to w kulturowej świadomości występują jedynie jako złowrogi ornament obozowej scenerii. Podobnie marginalne miejsce zajmuje figura „hitlerowskiego psa” w tekstach polskiej kultury popularnej. Autor opracowania stawia sobie za cel bliższe przyjrzenie się temu motywowi w zbiorowej świadomości, a zwłaszcza w polskiej twórczości filmowej. Przybliża też system, w obrębie którego wykorzystywano psy. Asumpt do tych rozważań daje osadzony fabularnie w pookupacyjnej rzeczywistości interesujący film Adriana Panka „Wilkołak” z 2018 roku. Czerpiący z estetyki horroru i baśni, historyczny obraz wykorzystuje kulturowe konotacje figury obozowego psa dla ukazania uniwersalnych prawd o ludzkiej kondycji.
Downloads
Bibliografia
Aderet O., Holocaust Survivor Owes Her Life to a Nazi Officer’s Great Dane, „Haaretz” 2.08.2019, https://www.haaretz.com/world-news/europe/.premium-holocaust-survivor-owesher-life-to-a-nazi-officer-s-great dane1.7614393?fbclid=IwAR2NFxpDewQjN3ybC2uIy-75uMGNm59Ya10CyY2NJ_pDson1sM2QYH6e0fsA (dostęp: 30.01.2020).
Aroneanu E., Inside the concentartion camps: Eyewitness Acounts of Life in Hitler’s death Camps, trans T. Whissen, Praeger, Westport 1996.
Bar-Joseph T., Nazis, Dogs, and Collective Memory: The Holocaust’s Impact on the Formation of Negative Attitudes toward Dogs in Jewish Society in Israel, „Morashet” 2018, vol. 15, s. 267–306.
Beon Y., Planet Dora. Memoir of Holocaust and the birth of the Space Age, trans Y. Beon, R. Fague, Basic Books, Boulder Col. 1997.
Bryant M., Eyewitness to Genocide: The Operation Reinhard Death Camp Trials, 1955–1966, Univ Tennessee Press, Knoxville 2014.
Hoess R., Death Dealer. Memoirs of the SS Kommandant at Auschwitz, trans. A. Pollinger, Da Capo Press, Buffalo 1992.
Kapusciński G., Taming Cultural Hybrid: The Social rehabilitation of Dog in Television Series [w:] Non-humans and after in social science, eds. K. Pauknerova, P. Gibas, M. Stella, Pavel Mervart, Czerveny Kostelec 2016.
Kłys A., Psy w służbie zła oddział Hundestaffel w obozie Stuthof [w:] Jak rodzi się zło? Sprawcy, wykonawcy, pomocnicy, red. A. Bartuś, Biblioteka Galeria Książki: Fundacja na Rzecz MDSM, Oświęcim 2018.
Konecki K., Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno-symboliczna analiza społecznego świata właścicieli zwierząt domowych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
Levi-Strauss C., Antropologia strukturalna, przeł. K. Pomian, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2008.
The Buchenwald Report, ed. David A. Hackett, Boulder Col. 1995.
Tindol R., The Best Friend of Murders. Guard Dogs and the Nazi Holocaust [w:] Animals at War. Studies of Europe and North America, ed. R. Hediger, Brill, Leiden, Boston 2013.
Webb Ch., Chocholaty M., The Treblinka Death Camp: History, biographies, remembrance, ibidem Press, Stutgart 2014.
Zeznanie Dory Silberberg w procesie personelu Auschwitz i Belsen z 8 czerwca 1945, http://www.bergenbelsen.co.uk/pages/Staff/StaffPhotographs.asp?CampStaffID=54&PhotographsID=610&index=5 (dostęp: 31.01.2020).
Zeznanie Hanki Rosenzweig (Rozenwayg) w procesie personelu Auschwitz i Belsen z 28 czerwca 1945, http://www.bergenbelsen.co.uk/Pages/Staff/StaffPhotographs.asp?CampStaffID=53&-PhotographsID=725&index=12 (dostęp: 31.01.2020).
