Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweWykorzystanie działań artystycznych w badaniach dziecięcego doświadczania świata
Słowa kluczowe:
art-based-research, qualitative methods, childhood studiesAbstrakt
In the article, various methods used in ABR are discussed, which allow for reaching children's ways of experiencing the world. I assume that the goal of ABR is to create projects that convey specific knowledge about the world and the inner experiences of others, but also to catalyze new research questions and present research results to a wide range of audiences, including children. I will also focus on other functions of ABR (evocative, emancipatory, and participatory) in research conducted with children. I will discuss examples of visual, movement, and verbal ABR techniques (e.g. drawings, photographs, narratives, poetry, performance) in childhood research and point out their main advantages and problems that the researcher may encounter while conducting such research.
Downloads
Bibliografia
Barker, J., Weller, S. (2003). Geography of methodological issues in research with children. Qualitative Research, 3(2), 207–227.
Barone, T., Eisner, E.W. (2012). Arts Based Research. London: Sage.
Bartniczak, M. (2015). Wartość pedagogiczna poezji własnej dzieci i młodzieży. Ruch Pedagogiczny, 1, 155–168.
Beck, J.L., Belliveau, G., Lea, G. W., Wager, A. (2001). Delineating a spectrum of research-based theatre. Qualitative Inquiry, 17(8), 687–700.
Bielecka-Prus, J. (2010). Transmisja kultury w rodzinie i szkole. Teoria Basila Bernsteina. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bielecka-Prus, J. (2020). Badacz jako artysta, artysta jako badacz. Założenia metodologiczne działań artystycznych w procesie badawczym ABR (art-based-research). Przegląd Socjologii Jakościowej, 16(2), 16–34.
Bielecka-Prus, J., Pepaś-Skowron A. (2016). Dynowskie doświadczenia badań tradycji weselnej z zastosowaniem etnografii performatywnej. Sztuka i Dokumentacja, 14, 63–73.
Bishop, E.C., Willis, K.F. (2014). "Hope is that fiery feeling": Using poetry as data to explore the meanings of hope for young people. Forum Qualitative Sozialforschung/Forum: Qualitative Social Research, 15(1), Art. 9.
Bland, D. (2012). Analysing children's drawings: Applied imagination. International Journal of Research & Method in Education, 35(3), 235–242,
Blumenfeld-Jones, D.S. (1995). Dance as a mode of research representation. Qualitative Inquiry, 1(4), 391–401.
Boal, A. (1979). The Theatre of the Oppressed. New York: Urizen Books.
Cahnmann, M. (2003). The craft, practice, and possibility of poetry in educational research. Educational Researcher, 32(3), 29–36.
Cherney, I.D., Seiwert, C.S., Dickey, T.M., Flichtbeil, J.D. (2006) Children’s drawings: A mirror to their minds. Educational Psychology: An International Journal of Experimental Educational Psychology, 26(1), 127–142.
Christensen, P.H. (2004). Children's participation in ethnographic research: Issues of power and representation. Children & Society, 18(2), 165–176.
Christensen, P., James, A. (red.). (2000). Research with children: Perspectives and practices. London: Falmer Press.
Ciesielski, T. (2021). Strategie performance as research – współczesny dyskurs i projekty badawcze w zakresie sztuk performatywnych. Rozprawa doktorska. Łodź 2021. https://repozytorium.uni.lodz.pl/handle/11089/41885.
Clacherty, G. (2005). The world in a suitcase. ChildrenFIRST, 9(59), 3–8.
Clark, A. (2010). Young children as protagonists and the role of participatory, visual methods in engaging multiple perspectives. American Journal of Community Psychology, 46(1–2), 115–23.
Clark, A. (2011). Breaking methodological boundaries? Exploring visual participatory methods with adults and young children. European Early Childhood Education Research Journal, 19(3), 321–330.
Cole, A.L., Knowles, J.G. (red.) (2008). Handbook of the arts in qualitative research: Perspectives, methodologies, examples, and issues. London: Sage.
Denzin, N.K. (1997). Interpretive ethnography: Ethnographic practices for the 21st century. Thousand Oaks, CA: Sage.
Denzin, N.K. (2017). Critical qualitative inquiry. Qualitative Inquiry, 23(1), 8–16.
Driessnack, M. (2004). Remember me: Mask making with chronically and terminally ill children. Holistic Nursing Practice, 18(4), 211–214.
Driessnack, M., Furukawa, R. (2012). Arts-based data collection techniques used in child. Research Journal for Specialists in Pediatric Nursing, 17(1), 3–9.
Edwards, R., Weller, S. (2012). Shifting analytic ontology: Using I-poems in qualitative longitudinal research. Qualitative Research, 12(2), 202–217.
Elkin, T., Mistry, A. (2017). The accordion book project: Reflections on learning and teaching. W: X. Du, T. Chemi (red.), Arts-based methods in education around the world (s. 107–153). New York: River Publishers.
Emert, T. (2013). The transpoemations project: Digital storytelling poetry, and refugee boys. Intercultural Education, 24(4), 355–365.
Epstein, I., Stevens B., McKeever P., Baruchel S., Jones H. (2008). Using puppetry to elicit children’s talk for research. Nursing Inquiry, 15(1), 49–56.
Ewald, W. (2001). I wanna take me a picture: Teaching photography and writing to children. Durham, NC: Beacon Press and Lyndhurst Books of the Center for Documentary Studies.
Faulkner, S.L. (2007). Concern with craft: Using ars poetica as criteria for reading research poetry. Qualitative Inquiry, 13(2), 218–234.
Finley, S. (2003). Arts-based inquiry in QI: Seven years from crisis to Guerrilla Warfare. Qualitative Inquiry, 9(2), 281–296.
Franks, M. (2011). Pockets of participation: Revisiting child-centred participation research. Children & Society, 25(1), 15–25.
Fraser, S. (2004). Situating empirical research. W: S. Fraser, V. Lewis, S. Ding, M. Kellett, C. Robinson (red.), Doing research with children and young people (s. 15–26). London: Sage.
French, S., Swain, J. (1997). Changing disability research: Participating and emancipatory research with disabled people. Physiotheraphy, 83(1), 26–32.
Froń A. (2008). W stronę innych światów. W: K. Czyżewski (red.), Warto zapytać o kulturę 3. Obcy, inny, swój (s. 259–278). Białystok-Sejny: UMWP i Ośrodek Pogranicze.
Furman, R. (2004). Using poetry and narrative as qualitative data: Exploring a father’s cancer through poetry. Families, Systems, & Health, 2(22), 162–170.
Gallagher, M. (2008). ‘Power is not an evil’: Rethinking power in participatory methods. Children's Geographies, 6(2), 137–150.
Gallacher, L., Gallagher, M. (2008). Methodological immaturity in childhood research? Thinking through participatory methods. Childhood, 15(4), 499–516.
Gallagher, M. Haywood, S.L., Jones, M.W., Milne, S. (2010). Negotiating informed consent with children in school-based research: A critical review, Children & Society, 24(6), 471–482.
Gerstenblatt, P. (2013). Collage portraits as a method of analysis in qualitative research. International Journal of Qualitative Methods, 12(1), 294–309.
Głowacka, E. (2006). Artediagnoza: psychologiczna specyfika twórczości plastycznej dzieci neurotycznych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
González-Rivera, M., Bauermeister, J.A. (2007). Children’s attitudes toward people with AIDS in Puerto Rico: Exploring stigma through drawings and stories. Qualitative Health Research, 17(2), 250–263.
Goodenough, F. (1926). Measurement of intelligence by drawings. New York: Harcourt Brace & World.
Hammack, P.L. (2011). Narrative and the politics of meaning. Narrative Inquiry, 21(2), 311–318.
Harasimowicz, J. (2019). „Sharonka”. Praktyka i dzieło w projektach artystycznych Sharon Lockhart z udziałem dzieci i młodzieży. Dzieciństwo. Literatura i Kultura, 1(1), 160–179.
Herth, K.(1998). Hope as seen through the eyes of homeless children. Journal of Advanced Nursing, 28(5), 1053–1062.
Hickey-Moody, A. Horn C., Willcox M., Florence E. (2021). Arts-based methods for research with children. Cham: Palgrave Macmillan.
Hill, A., Aradau, C. (2013). The politics of drawing: Children, evidence, and the Darfur conflict. International Political Sociology, 7(4), 369–387.
Hodges, C.E.M, Fenge, L.A., Cutts, W. (2014). Challenging perceptions of disability through performance poetry methods: The ‘Seen but Seldom Heard’ Project. Disability & Society, 29(7), 1090–1103.
Holland, S., Renold, E., Ross, N.J., Hillman, A. (2010). Power, agency and participatory agendas: A critical exploration of young people’s engagement in participative qualitative research. Childhood, 17(3), 360–375.
Ishiguro, H. (2017). Revisiting Japanese multimodal drama. Performance as child-centred performance ethnography: Picture-mediated reflection on ‘Kamishibai’. W: T. Chemi, X. Du (red.), Arts-based methods in education around the world (s. 89–106). New York River Publishers.
Janik, A. (2022). „W labiryncie macierzyństwa” – doświadczenia macierzyńskie kobiet w przestrzeni miasta. Badania inspirowane sztuką. Wychowanie w Rodzinie, 28(3), 205–227.
Januszewska, E. (2022). Doświadczenia dzieciństwa w rysunkach dzieci syryjskich mieszkających w nieformalnych obozach dla uchodźców w Libanie. Studia z Teorii Wychowania, 13(1), 151–168.
Jarosz, E. (2017). Dziecko i dzieciństwo – pejzaż współczesny: rzecz o badaniach nad dzieciństwem. Pedagogika Społeczna, 2(64), 57–81.
Jenks, C. (1996). Childhood. London: Routledge.
Kellogg, R. (1969). Analysing children’s art. Palo Alto: National Press Books.
Kirova, A., Emme, M. (2006). Using photography as a means of phenomenological seeing: “Doing phenomenology” with immigrant children. Indo-Pacific Journal of Phenomenology, 6(1), 1–12.
Kluzowicz, J. (2021). Sztuka zaangażowana i action research – wspólna droga ku zmianie. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione. 16, 85–96.
Knight, L. McArdle, F., Cumming, T., Bone, J., Li, L., Peterken, C., Ridgway, A. (2015). Intergenerational collaborative drawing: A research method for researching with/about young children. Australasian Journal of Early Childhood, 40(4), 21–29.
Kortesluoma, R.L., Punamäki, R.L., Nikkonen, M. (2008) Hospitalized Children Drawing their Pain: The Contents and Cognitive and Emotional Characteristics of Pain Drawings. Journal of Child Health Care, 12(4), 284–300.
Krzychała, S., Zamorska, B. (2008). Dokumentarna ewaluacja szkolnej codzienności. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Kubinowski, D. (2011). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – Metodyka – Ewaluacja. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Kubinowski, D. (2020). Trajektorie legitymizacji naukowej innowacyjnych metod pedagogicznych badań jakościowych: badanie w działaniu, badanie przez sztukę, autoetnografia. W: J. Madalińska-Michalak, A. Wiłkomirska (red.), Pedagogika i edukacja wobec kryzysu zaufania, wspólnotowości i autonomii (s. 443–456). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Kunat, B. (2015). Pomiędzy sztuką a badaniem naukowym. Etnografia wizualna jako źródło wiedzy o rzeczywistości edukacyjnej. Pogranicze. Studia Społeczne, 26, 89–101.
Kwiatkowska-Tybulewicz, B. (2022). „Tunel do sześcianu”: art-based research w praktyce edukacji wyższej. Kultura i Edukacja, 3(137), 188–203.
Lafrenière, D., Cox, M.S. (2013). 'If you can call it a poem': Toward a framework for the assessment of arts-based works. Qualitative Research, 13(3), 318–336.
Langier, C. (2014). Wykorzystanie teatrzyków Kamishibai do rozwijania kompetencji językowych dzieci. Konteksty Pedagogiczne, 1(2), 45–51.
Leavy, P. (2018). Metoda spotyka sztukę. Praktyka badań naukowych posługujących się sztuką, przeł. K. Stanisz, J. Kucharska. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Leeds, J.A. (1989). The history of attitudes toward children's art. Studies in Art Education, 30(2), 93–103.
Leitch, R. (2008). Reinvigorating conceptions of teacher identity: Creating self-boxes as arts-based self-study. LEARNing Landscapes, 1(3), 145–162.
Lenette, C. (2019). Arts-based methods in refugee research. Creating sanctuary. Singapore: Springer.
Lomax, H., Fink, J., Singh, N., High, C. (2011). The politics of performance: Methodological challenges of researching children’s experiences of childhood through the Lens of participatory video. International Journal of Social Research Methodology, 14(3), 231–243.
Lorraine, Y., Barret, H. (2001). Adapting visual methods action research with Kampala street children. Area, 33(2), 141–152.
Maciejewska-Mroczek, E. (2018). Dzieci, rodzice i praktykowanie zdrowia. Ujęcie childhood studies. Niderlandystyka Interdyscyplinarnie, 3(2), 24–32.
Maciejewska-Mroczek, E., Reimann, M. (2016). Jak zgadzają i nie zgadzają się dzieci. O (nie)równowadze sił i świadomej zgodzie w badaniach z dziećmi. Przegląd Socjologii Jakościowej, 12(4), 42–55.
MacNaughton, G., Smith, K. (2009). Children’s rights in early childhood. W: M.J. Kehily (red.), An introduction to childhood studies (s. 161–176). Maidenhead: Open University Press.
Marcinkowska, I. (2021). „Świnki morskie”. Doświadczenia dyskryminacyjne uczennic na przykładzie krakowskiego technikum. Niepublikowana praca magisterska. Kraków.
Maynard, K., Cahnmann-Taylor, M. (2010). Anthropology at the edge of words: Where poetry and ethnography meet. Anthropology and Humanism, 35(1), 2–19.
McIntosh, C., Stephens, C., Lyons, A. (2013). “Remember the Bubbles Hurt You When You Cook in the Pan”: Young children's Views of Illness Causality. Psychology, Health & Medicine, 18(1), 21–29.
McNiff, S. (1998). Art-based research. London: Jessica Kingsley Publishers.
Miles, G.M. (2000). Drawing together hope: Listening to militarised children. Journal of Child Health Care, 4(4), 137–142.
Nalaskowski, A. (2002). Przestrzeń i miejsca szkoły. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Nigel, T., O'Kane, B. (1998). The ethics of participatory research with children. Children & Society, 12(5), 336–348.
Niziołek, K. (2011). Fotografia uczestnicząca. Od jakościowych badań światów społecznych do interwencji socjologicznej. Przegląd Socjologii Jakościowej, 7(1), 22–41.
Niziołek, K. (2015). Sztuka społeczna. Koncepcje – dyskursy – praktyki. Białystok: Fundacja Uniwersytetu w Białymstoku
Niziołek, K. (2018). Performing memory. Between document and participation. Sztuka i Dokumentacja, 18, 207–215.
Nowak-Łojewska, A. (2020). Z doświadczeń uczestników projektu THRIECE – perspektywa dziecka i dorosłego. Problemy Wczesnej Edukacji, 49(2), 103–114.
Nowotniak, J. (2012). Etnografia wizualna w badaniach i praktyce pedagogicznej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Papandreou, M. (2014). Communicating and thinking through drawing activity in early childhood. Journal of Research in Childhood Education, 28(1), 85–10.
Prendergast, M. (2006). Found poetry as literature review: Research poems on audience and performance. Qualitative Inquiry, 12(2), 369–388.
Pridmore, P., Bendelow, G. (1995). Images of health: Exploring beliefs of children using the 'draw-and-write' technique. Health Education Journal, 54(4), 473–488.
Prins, E. (2010). Participatory photography: A tool for empowerment or surveillance? Action Research, 8(4), 426–443.
Probachta, M., Sławińska, K (2017). Relacja uczeń – nauczyciel ukazana na podstawie analizy prac plastycznych i wypracowań dzieci. Problemy Współczesnej Pedagogiki, 3(1), 63–76.
Punch, S. (2002). Research with children: The same or different from research with adults? Childhood, 9(3), 321–341.
Pryszmont-Ciesielska, M. (2015). Między performansem a działaniem – o pewnym wariancie badań posługujących się sztuką. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2(70), 97–105.
Rolling, J.H. Jr. (2013). Arts-Based Research. Primer. New York: Peter Lang.
Roszczynialska, M. (2011). Projekt Świat. Fotografie dzieci z Jasionki i Krzywej jako tekst zmącony. Annales Universitati s Paedagogicae Cracoviensis Studia de Cultura, 2, 67–80.
Saldaña, J. (2003). Dramatizing data: A primer. Qualitative Inquiry, 9(2), 218–236.
Sandlin, J.A, Szkupinski Quiroga, S., Hammerand, A. (2018). Struggling to See through the Eyes of Youth: On Failure and (Un)Certainty in a Photovoice Project. W: M. Capous-Desyllas, K. Morgaine (red.), Creating Social Change Through Creativity Anti-Oppressive Arts-Based Research Methodologies (s. 57–76). Cham: Palgrave Macmillan.
Sarbin, T.R. (1986). The narrative as a root metaphor for psychology. W: T.R. Sarbin (red.), Narrative psychology. The Storied nature of human conduct (s. 3–21). Praeger: Westport.
Savin-Baden, M., Major, C. (2013). Qualitative Research: The Essential Guide to Theory and Practice. London: Routledge.
Savin-Baden, M., Wimpenny, K. (2014). A practical guide to arts-related research. Rotterdam: Sense Publishers.
Schratz, M., Steiner-Löffler, U. (1998). Pupils' research into school culture: A photographic approach to evaluation. Systemic Practice and Action Research, 11(5), 517–542.
Sewell, K. (2011). Researching sensitive issues: A critical appraisal of ‘draw-and-write’ as a data collection technique in eliciting children’s perceptions. International Journal of Research & Method in Education, 34(2), 175–191.
Silverman, D. (2007). A very short, fairly interesting and reasonably cheap book about qualitative methods. London: Sage.
Skånfors, L. (2009). Ethics in child children’s agency and researchers’ ‘ethical radar’. Childhoods Today, 3(1), 1–22.
Spackman, E.S., Zaytzeff, A.N. (2012). Theater with former child soldiers. Peace Review: A Journal of Social Justice, 24(3), 325–331.
Surmiak, A. (2022). Etyka badań jakościowych w praktyce. Analiza doświadczeń badaczy w badaniach z osobami podatnymi na zranienie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Szmidt, K.J. (2023). Kreatywność metodologiczna – refleksje wokół koncepcji twórczych metod badań społecznych i pedagogicznych. Edukacja, 2(165), 1–17.
Szwabowski, O. (2019). Nekrofilna produkcja akademicka i pieśni partyzantów. Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.
Terciak, P. (2018). Pomiędzy prywatnym a publicznym. Na granicy teatru, performance i sztuki (dla) miejsca. Sztuka i Dokumentacja, 18, 217–239.
Wang, C., Burris, M.A. (1997). Photovoice: Concept, methodology, and use for participatory needs assessment. Health Education and Behaviour, 24(3), 185–192.
Wang, C.C., Redwood-Jones, Y.A. (2001). Photovoice ethics: Perspectives from Flint Photovoice. Health Education & Behavior, 28(5), 560–572.
Wellings, T. (2001). Drawings by dying and bereaved children. Paediatric Nursing, 13(4), 30–36.
White, A., Bushin, N., Carpena-Méndez, F., Ní Laoire, C. (2010). Using visual methodologies to explore contemporary Irish childhoods. Qualitative Research, 10(2), 143–158.
Witeska-Młynarczyk, A. (2019) Dziecięce doświadczenia ADHD. Etnografia życia społecznego spornej jednostki diagnostycznej. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Woodgate, R.L., Zurba, M., Tennent, P. (2017). A day in the life of a young person with anxiety: Arts-based boundary objects used to communicate the results of health research. Forum Qualitative Sozialforschung/Forum: Qualitative Social Research, 18(3), Art. 17.
Zalewska-Królak, A. (2019). Badania dzieci. Trudności oraz wskazówki pomagające je przezwyciężyć. Ogrody Nauk i Sztuk, 9, 63–74.
Zalewska-Królak, A. (2020). Obserwatorium sztuki dla dziecka jako kolaż. Kultura i Społeczeństwo, 3(64), 75–89.
Zwiernik, J. (2012). Podejście mozaikowe w badaniu doświadczania przez dzieci życia codziennego w instytucjach wczesnej opieki i edukacji. Przegląd Badań Edukacyjnych, 15(2), 159–176.
Zwiernik, J. (2017). Dziecięcy obraz szkoły. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 20(1), 61–74.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Czasopismo wydawane jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
