Ticino, jego mieszkańcy i ich tożsamość językowo-kulturowa Ticino, jego mieszkańcy i ich tożsamość językowo-kulturowa

Katarzyna Linda-Grycza

doi:10.26881/etno.2019.5.07

Autor

Katarzyna Linda-Grycza Uniwersytet Gdański https://orcid.org/0000-0001-6150-4868

DOI:

https://doi.org/10.26881/etno.2019.5.07

Słowa kluczowe:

Ticino, linguistic and cultural identity, anthropology of language policy

Abstrakt

The purpose of the article is to discuss and analyze the linguistic and cultural identity of Ticino and its inhabitants . The text presents the Swiss region and its language(s) from a historical and contemporary perspective, as well as two areas of language micro-policy: 1) implemented in the region by representatives of local elites/decision makers 2) present in the daily life of the inhabitants of Ticino: their decisions, views and attitudes towards languages . Discussion of these issues is based on the analysis of ethnographic research conducted in the region and existing documents and literature on the subject . I argue that although multilingualism is present in the region and in its inhabitants’ beliefs and everyday life practices, it does not contradict the fact that Italian is considered to be culturally the most important distinguishing feature of Ticino and the main language of the canton . I conclude that language policy implemented at the regional and local level in recent times has had little impact on the linguistic and cultural identity of the region and its inhabitants .

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Katarzyna Linda-Grycza - Uniwersytet Gdański

Antropolożka i etnolingwistka, adiunkt w Instytucie Archeologii i Etnologii Uniwersytetu Gdańskiego . Zainteresowania: etnologia Europy (zwłaszcza mniejszości kulturowe i etniczne), antropologia wizualna, antropologia widowisk, kultura popularna w Indiach . Działaczka w organizacjach pozarządowych i lektorka języków obcych .

Bibliografia

Barbour, S. (2002). Germany, Austria, Switzerland, Luxemburg: The Total Coincident of Nations and speech Communities? W: S. Barbour, C. Carmichael, Language and Nationalism in Europe. Oxford: Oxford University Press, 152–167.

Beffa, J. (2015). La grammatica italiana per le Scuole maggiori e i Ginnasi di Bruno Migliorini e Giuseppe Mondada: Uno studio di caso. Master thesis. Lugano: Scuola universitaria professionale della Svizzera italiana (SUPSI).

Benedicts, A. (1997). Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Tłum. S. Amsterdamski. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy; Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.

Bianconi, S. (1980). Lingua matrigna italiano e dialetto nella Svizzera italiana. Bologna: Il Mulino.

Bianconi, S. (1989). I due linguaggi: Storia linguistica della Lombardia Svizzera dal’400 ai nostril giorni. Bellinzona: Edizione Casagrande.

Bianconi, S. (2001). Lingue di frontiera. Una storia linguistica della Svizzera italiana dal Medioevo al Duemilla. Bellinzona: Casagrande.

Bianconi, S. (ed.) (1994). Lingue nel Ticino. Un’indagine qualitativa e statistica. Locarno: Osservatorio linguistico della Svizzera italiana.

Burszta, W. (1986). Język a kultura w myśli etnologicznej. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Casoni, M. (2003). L’italiano nei siti web. Bellinzona: OLSI.

Catricalà, M. (1995). L’italiano tra grammaticalità e testualizzazione. Il dibattito linguistico-pedagogico del primo sessantennio postunitario. Florencja: Accademia della Crusca.

Ceschi, R. (2006). Le nostre origini. Le terre ticinesi dai tempi remoti alla fine del Settecento. Locarno: Armando Dadò editore.

Dołowy-Rybiński, N. (2014). Młodzi Kaszubi i język – dylematy mikropolityki językowej. LUD, 98, 253–275.

European Charter for Regional or Minority Languages (1992). Council of Europe, Strasburg.

Ferguson, C. (1959). Diglossia. The Word Journal, 15(1), 325–340.

Franscini, S. (1989). La Svizzera italiana. Reedycja wydania pierwszego (Lugano: Ruggia, 1837). Op. Virgilio Gilardoni. Bellinzona: Casagrande.

Gajda, S. (1998). Promocja języka i kultury polskiej a proces uniwersalizacji nacjonalizacji kulturowo-językowej w świecie. W: J. Mazur (red.), Promocja języka i kultury polskiej w świecie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Gilardino, S. (ed.) (2005). Walsersprache 1: La lingua dei Walser: lo stato attuale delle conoscenze. Aosta: Le Chateau.

Kuntz, J. (2008). Switzerland. How an alpine pass became a country. Geneva: Historiator Editions.

Legge della scuola (del 1° febbraio 1990). Il Gran Consiglio della Repubblica e Cantone Ticino (Ustawa o szkolnictwie z 1 lutego 1990 roku).

Lewis, M.P., Simons, G.F., Fennig, CH.D. (ed.) (2013). Ethnologue: Languages of the World, wyd. 17. Dallas: SIL International.

Linda, K. (2009). Kultura i język w aspekcie regionalnym. W: A.W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska-Nowak (red.), Edukacja kulturowa: przestrzeń – kultura – przekaz. Wrocław: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania „Edukacja”.

Linda, K. (2011). Polityka językowa w Hiszpanii na przykładzie języka katalońskiego i Katalonii. W: W. Dohnal, A. Posern-Zieliński, Antropologia i polityka. Szkice z badań nad kulturowymi wymiarami władzy. Warszawa: KNE PAN, 42–52.

Lurati, O. (1976). Dialetto e italiano regionale nella Svizzera italiana. Lugano: Banca Solari & Blurn.

Lurati, O. (1982). Die sprachliche Situation der Südschweiz. W: Schläpfer R. (ed.), Die viersprachige Schweiz. Zürich: Benziger, 212–252.

Lurati, O. (1994). Canton Ticino. W: F. Bruni (ed.), L’italiano nelle regioni. Testi e documenti. Torino: UTET.

Majewicz, A.F. (1989). Języki świata i ich klasyfikowanie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Martinoni, R. (2011). La lingua italiana in Svizzera: cronache e riflessioni. Bellinzona: Fondazione Ticino Nostro.

McCarthy, T.L., Warhol, L. (2011). The Anthropology of Language Planning and Policy. W: B.A.U. Levinson, M. Pollock (eds.), The Anthropology of Language Planning and Policy A Companion to the Anthropology of Education. West Sussex: Blackwell Publishing Ltd, 177–196.

Moretti, B., Antonini, F. (2000). Famiglie bilingui: modelli e dinamiche di mantenimento e perdita di lingua in famiglia. Locarno: Osservatorio linguistico della Svizzera italiana.

Pawłowski, A. (2004). Język w konstytucjach wybranych państw europejskich. Poradnik Językowy, 4(613), 10–25.

Pedrazzini, M. (1952). La lingua italiana nel diritto federale svizzero. Locarno: Tipgrafia Pedrazzini.

Porębski, A. (2009). Wielokulturowość Szwajcarii na rozdrożu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Savoia, S., Vitale, E. (2008). Lo Svizzonario. Splendori, miserie e segreti della lingua italiana in Svizzera. Bellinzona: Tipografia Torriani SA.

Schinz, H.R. (1985). Descrizione della Svizzera Italiana nel settecento. Locarno: Dadò.

Silverstein, M. (1979). Language Structure and Linguistic Ideology. W: P. Clyne, W. Hanks, and C. Hofbauer (eds.). The Elements. Chicago: Chicago Linguistic Society, 193–248.

Staszczak, Z. (red.) (1987). Słownik etnologiczny. Terminy ogólne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Stähli, A. (2011). Aspetti di vitalità, mantenimento e perdita di una lingua. Riflessioni per un inquadramento sociolinguistico di Bosco Gurin, comune walser in Ticino. W: B. Moretti, E.M. Pandolfi, M. Casoni (ed.). Vitalità di una lingua minoritaria aspetti e proposte metodologiche (Vitality of a minority language aspects and methodological issues) (p. 211–226). Bellinzona: OLSI.

Stępkowska, A. (2013). Collective aspects of communication: The Italian-speaking Swiss. Poznańskie Spotkania Językoznawcze, t. 26.

Szmidt, D.T., Mejnartowicz, A. (2009). Europejska wielokulturowość i wielojęzyczność (European Multiculturalism and Multilingualism). Investigationes Linguisticae, XVIII, 80–88.

Szul, R. (2003). Kwestia językowa we współczesnym świecie. Studia Regionalne i Lokalne 2(12), 29–55.

Szul, R. (2009). Język, naród, państwo. Język jako zjawisko polityczne. Warszawa: PWN.

Tomamichel, T. (1976). Bosco Gurin. Das Walserdorf im Tessin. Mit Zeichnungen von Hans Tomamichel. Vierte, ergaenzte Auflage. Frauenfeld: Hubner & Co.AG.

USTAT: Ufficio di statistica del Cantone Ticino, http://www4.ti.ch/index.php?id=42380 (dostęp: 17.12.2015).

Wysoczański, W. (1999). Ekologia języka jako dyscyplina heterogenicznego opisu języka. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, 63–76.

Wysoczański, W. (2006). Wielojęzykowość i wielokulturowość pograniczy (w kontekście polskim). W: A. Burzyńska-Kamieniecka, A. Dąbrowska (red.), Język a kultura. Tom 18. Wielokulturowość w języku (s. 9–32). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Zieliński, L. (2004). Globalizacja jako wyzwanie wobec tradycyjnej polityki językowej czterojęzycznej Szwajcarii. W: B. Rowińska-Januszewska (red.), Między „rajem” a „więzieniem”. Studia o literaturze i kulturze Szwajcarii (s. 413–427). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.