Cztery zmysły na Trobriandach – ciało i zapis etnografa

Marta Rakoczy

doi:10.4467/254395379EPT.15.007.6472

Autor

Marta Rakoczy Uniwersytet Warszawski

DOI:

https://doi.org/10.4467/254395379EPT.15.007.6472

Słowa kluczowe:

Malinowski Bronisław, sensual turn, cultural practice, bodily practice, literacy, literary genre

Abstrakt

In this article I discuss Bronislaw Malinowski’s ethnography in the context of the socalled “sensual turn” in anthropology. I assume that although Malinowski was not a theoretician of the senses, he consciously practiced the “sensual” anthropological narrative later proposed by Paul Stoller. The main purpose of my article is to ask a question which exceeds a refl ection on the classics of anthropology. The question is: what are the anthropologist’s bodily practices and how are they related to various, especially written, forms of representation of field experience? The data for my analysis was sourced from Malinowski’s monographs, his personal diary and his fieldnotes, which serve to reveal not only the specifics of Malinowski’s narrative but also what is hidden behind the scenes of his field experience: bodily practices and the specificity of the anthropological sensorium. I also aim to show a variety of tensions inherent in the sensual organization; tensions that are associated with certain cultural practices as well as, among others, the literary genres used by anthropologists.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Marta Rakoczy - Uniwersytet Warszawski

adiunkt w Instytucie Kultury Polskiej UW. Zainteresowania: antropologia słowa, antropologia edukacji, teoria piśmienności;

Bibliografia

Bauman, R. (2012). Sztuka słowa jako performance. Przeł. G. Godlewski. W: P. Czapliński (wyb.), Literatura ustna (s. 202–234). Gdańsk: słowo/obraz/terytoria.

Bell, A. (2009). For Scientific Purposes a Stand Camera Is Essential. W: C. Morton, E. Edwards (ed.), Photography, Anthropology and History. Expanding the Frame (s. 143–170).

Farnham, Burlington: Ashgate Publishing. Cassirer, E. (1972). Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Przeł. A. Staniewska. Warszawa: Czytelnik.

Clifford, J. (1990). Notes about (Field)notes. W: R. Sanjek (ed.), Fieldnotes. The Makings of Anthropology (s. 47–70). Ithaca: Cornell University Press.

Clifford, J. (2000). O etnograficznej autokreacji: Conrad i Malinowski. Przeł. M. Krupa. W: tegoż, Kłopoty z kulturą (s. 105–129). Warszawa: Wyd. KR.

Czaja, D. (2000). Malinowski o kolorach. Między estetyką a antropologią. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 1–4, 385–398.

Geertz, C. (2003). Anty-antyrelatywizm. Przeł. Z. Pucek. W: tegoż, Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne (s. 58–88). Kraków: Universitas.

Geertz, C. (2005). Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej. Przeł. D. Wolska. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Godlewski, G., Karpowicz A., Rakoczy M., Rodak P. (red.). (2013). Od aforyzmu do zinu. Gatunki twórczości słownej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Goody, J. (2011). Co jest na liście? Przeł. M. Szuster. W: tegoż, Poskromienie myśli nieoswojonej (s. 96–135). Warszawa: PIW.

Harris, R. (2009). Rationality and the Literate Mind. London, New York: Routledge.

Howes, D. (2003). Sensual Relations. Engaging the Senses in the Culture and Social Theory. Ann Arbor: The University of Michigan Press.

Elias, N. (2012). O widzeniu w nature. Przeł. M. Bucholc. Stan Rzeczy, 2(3), 13.

Emerson, R.M., Fret R.I., Shaw L.L. (1995). Writing Ethnographic Fieldnotes. Chicago: University of Chicago Press.

Foucault, M. (2000). Techniki siebie. Przeł. D. Leszczyński, L. Rasiński. W: tegoż, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism (s. 247–275). Warszawa: PWN.

Kubica, G. (2005). Argonauci, Trobriandy i Kula z perspektywy stulecia. W: B. Malinowski, Argonauci Zachodniego Pacyfiku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Malinowski, B. (1987). Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu (red. i oprac. G. Kubica). Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Malinowski, B. (2005). Argonauci Zachodniego Pacyfiku. Relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei. Przeł. B. Olszewska-Dyoniziak, S. Szynkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

McLuhan, M. (2001). Wybór tekstów. Przeł. E. Różalska, J.M. Stokłosa. Poznań: Zysk i S-ka.

Mitchell, W.J. (2013). Czego chcą obrazy. Pragnienie przedstawień, życie i miłości obrazów. Przeł. I. Kurz, Ł. Zaremba. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Napiórkowski, M. (b.d.). Podróż Petrarki na Mont Ventoux. Renesansowa wyobraźnia turystyczna między konwencją a indywidualizmem (tekst nieopublikowany).

Olson, D.R. (2010). Papierowy świat. Pojęciowe i poznawcze implikacje pisania i czytania. Przeł. M. Rakoczy. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Ong, W.J. (2011). Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii. Przeł. J. Japola. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Payne, H.S. (1981). Malinowski’s Style. Proceeding of the American Philosophical Society, 125(6), 416–440.

Pink, S. (2009a). Doing the Sensory Ethnography. London: SAGE Publications.

Pink, S. (2009b). Etnografia wizualna. Obrazy, media i przedstawienia w badaniach. Przeł. M. Skiba. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Rakoczy, M. (2012). Słowo, działanie, kontekst. O etnograficznej koncepcji języka Bronisława Malinowskiego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Rakoczy, M. (2013). Zdokumentować Kiriwinę. Szkic o pewnych notatkach terenowych. W: G. Godlewski, A. Karpowicz, M. Rakoczy, P. Rodak (red.), Communicare. Almanach antropologiczny nr 4, Twórczość słowna/literatura. Performance, tekst, hipertekst (s. 142–156). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu

Warszawskiego.

Rakowski, T., Patzer, H. (b.d.). Introduction: Pretextual Ethnography and the Challenge of Phenomenological Knowledge-Making. W: T. Rakowski, H. Patzer (eds.), Pretextual Ethnographies. Challenging the Phenomenological Level of Anthropological Knowledge-Making (w druku).

Ritter, J. (1996). Krajobraz. O postawie estetycznej w nowoczesnym społeczeństwie. Przeł. Cz. Piecuch. W: S. Czerniak, J. Rolewski (red.), Studia z filozofii niemieckiej (t. 2, s. 54–65). Toruń: Wyd. UMK

Rodak, P. (2009). Pismo, książka, lektura. Rozmowy: Le Goff, Chartier, Hébrard, Fabre, Lejeune. Przeł. A. Gronowska i in. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Rodak, P. (2011). Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Rodak, P. (2013). Praktyki i gatunki piśmienne (ze szczególnym uwzględnieniem gatunków autobiograficznych). W: G. Godlewski, A. Karpowicz, M. Rakoczy (red.), Communicare: almanach antropologiczny nr 4. Twórczość słowna/literatura (s. 70–81). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Sanjek, R. (ed.). (1990). Fieldnotes, The Makings of Anthropology. Ithaca: Cornell University Press.

Simmel, G. (2006). Most i drzwi. Wybór esejów. Przeł. M. Łukasiewicz. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Stoller, P. (1989). The Taste of Ethnographic Things. The Senses in Anthropology. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.

Vandendorpe, C. (2008). Od papirusu do hipertekstu. Esej o przemianach tekstu i lektury. Przeł. A. Sawisz. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Young, M.W. (2000). Kiriwina Malinowskiego. Fragmenty. Przeł. S. Sikora. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 1–4, 147–158.

Young, M.W. (2008). Bronisław Malinowski. Odyseja antropologa 1882–1920. Przeł. P. Szymor. Warszawa: Wydawnictwo Książkowe Twój Styl.

Wright, T. (2000). Antropolog jako artysta: fotografie Malinowskiego z Trobriandów. Przeł. S. Sikora. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 1–4, 137–146.