Pomiędzy zawłaszczaniem a przyswajaniem. O badaniu, ochronie i praktykowaniu ludowych tradycji muzycznych
DOI:
https://doi.org/10.4467/254395379EPT.17.013.9249Słowa kluczowe:
cultural appropriation, folkorism, folk cultureAbstrakt
Forms of thinking about folk culture almost without resistance undergo exploitation by ideologies. Folk culture is a specific form of tradition, in a sense its ideal condition. The sustainable and holistic folk culture becomes a reservoir of traditional values actualized in ritual and customary actions. The appropriation of folk culture by a dominant culture starts on the level of free selection of the motives to take from a particular tradition. The folkorist’s autorecommendation as continuators of tradition give them the occasion to use the authority on its forms. The dominant cultures auspice on the folk culture proclaim the firm distinctive postulate to keep the folk tradition for its own well-being in the frames appointed by the expert-folklorist. The reconstructing folklorism and museum folkoristics need the still waypoint and the fluctuation of tradition undercuts their foundations. The preference to lifeless steerable forms of rural culture denudes based on the noble and peasant culture opposition intentions to colonize and ideologically or substantially appropriate the rural cultures goods, because this culture has no ability to talk itself.
Downloads
Bibliografia
Bikont, M. (2012). Dotrzeć do sedna pieśni. Proces przyswajania pieśni wiejskich w środowisku miejskim, praca magisterska. Warszawa: Instytut Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.
Burszta, J. (1974). Kultura ludowa, kultura narodowa. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Butskaya, S. (2016). Spotkanie i anty-spotkanie z tradycją wiejską – doświadczenie pracy terenowej. Spotkania w etnografii – debata, www.tradycjemuzyczne.pl/wp-content/uploads/2017/02/Debata-Spotkania-w-tradycji.pdf [dostęp: 1.02.2017].
Dahlig, P. (1987). Muzyka ludowa we współczesnym społeczeństwie. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Dahlig, P. (1998). Tradycje muzyczne a ich przemiany: między kulturą ludową, popularną i elitarną Polski międzywojennej. Warszawa: IS PAN.
Dorohowa, J., Paszina, O., (red.). (2003). Naucznaja problematika issledowanij E. W. Gippiusa. W: J. Dorohowa, O. Paszina (red.), Materialy i statji k 100-letiju so dnia rożdenija E. W Gippiusa. Moskwa.
Geertz, C. (2003). Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne. Przeł.Z. Pucek. Kraków: Universitas.
Godlewski, G. (2016). Refleksje i komentarze. Spotkania w etnografii – debata, www.tradycjemuzyczne.pl/wp-content/uploads/2017/02/Debata-Spotkania-w-tradycji.pdf [dostęp: 1.02.2017].
Goszczyński, S. (1958). Dziennik podróży do Tatrów. Oprac. S. Sierotwiński. Wrocław–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Hall, P.A. (1997). African-American Music: Dynamics of Appropriation and Innovation. W: B.H Ziff, P.V. Rao (eds.), Borrowed Power. The Appropriation of Music and Musical Forms. New Brunswick–New Jersey: Rutgers University Press.
Jacyno, M. (2007). Kultura indywidualizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Janion, M. (2000). Prace wybrane. T. 1. Gorączka romantyczna. Kraków: Universitas.
Kacprzak, I. (2012). Spór o piosenkę, czyli Koko Euro już nie jest spoko. Rzeczpospolita, www.rp.pl/artykul/10,883953-Spor-o-piosenke—czyli-Koko-Euro-juz-nie-jest-spoko.html [dostęp: 1.02.2017].
Karpiński, J. (2017). Jan Karpiel-Bułecka o bojkocie prezydenta Dudy i stosunku górali do Kaczyńskiego. na:Temat, www.natemat.pl/202267,jan-karpiel-bulecka-opowiada-m-in-o-bojkocie-prezydenta-dudy-i-stosunku-gorali-do-malego-zakompleksionego-czlowieczka [dostęp: 24.02.2017].
Klekot, E. (2014). Samofolkloryzacja: współczesna sztuka ludowa z perspektywy krytyki postkolonialnej. Kultura Współczesna, 1, 86–99.
Kołodziejczyk, M. (2012). Eurozespół Jarzębina. Wysoka Piłka. Polityka, www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1526717,1,eurozespol-jarzebina.read [dostęp: 1.02.2017].
Kovalchuk, V. (2005). Старі Коні, фолкорний гурт. (CD n agrano 4 listopada). Rivne: Etnokulturnyy Tsentr „Vesnyanka”.
Litwinowicz, M. (2016). Kultura ustna i gdzie się ona podziewa. (Spotkania w etnografii – debata), www.tradycjemuzyczne.pl/wp-content/uploads/2017/02/Debata-Spotkania--w-tradycji.pdf [dostęp: 1.02.2017].
Lizurej, M. (1998). Folkowy nurt muzyczny jako wyraz poszukiwań tożsamości kulturowej w tradycyjnym folklorze wsi, Silva Rerum – Ekologiczne Miscellanea. Biblioteka „Zielonych Brygad”, 27, www.zb.eco.pl/bzb/27/muzyka.htm [dostęp: 1.02.2017].
Mazur-Hanaj, R. (2012). Co dalej „Jarzębino”?. Tyndyryndy. Tradycja i awangarda, www.tyndyryndy.blogspot.com/2012/05/co-dalej-jarzebino.html [dostęp: 1.02.2017].
Morawiecka-Pastuszenko, Z., Pastushenko Y. (2011). Dzieci Lejtnanta Szmidta, czyli skutki dzikiej folkloryzacji. Trzy biedy. Kulturaludowa.pl. O tradycji we współczesności, www.kulturaludowa.pl/artykuly/dzieci-lejtnanta-szmidta-czyli-skutki-dzikiej-folkloryzacji-trzy-biedy [dostęp: 1.02.2017].
Niemkiewicz, K. (2014). Przyswajanie wiejskich tradycji muzycznych. Refleksje krytyczne na temat recepcji muzyki ludowej przez muzykujących folklorystów w Polsce po roku 1980, praca doktorska. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Instytut Badań Interdyscyplinarnych Wydziału „Artes Liberales”.
Olędzki, J. (1991). Murzynowo: znaki istnienia i tożsamości kulturalnej mieszkańców wioski nadwiślańskiej XVIII–XX w. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Reszka, P.P., Adamaszek, K. (2012a). Hymn na Euro 2012. Panie z Jarzębiny są zmęczone, Gazeta Wyborcza, www.wyborcza.pl/1,76842,11681370,Hymn_na_Euro_2012__Panie_z_Jarzebiny_sa_zmeczone.html?%20as=3 [dostęp: 1.02.2017].
Reszka, P.P., Adamaszek, K. (2012b). „Koko, Euro spoko” nie ma w mediach. Chodzi o obciach, kłótliwość czy po prostu o pieniądze? Gazeta W yborcza. Lublin, www.lublin.gazeta.pl/lublin/1,48724,11935314,_Koko_spoko__nie_ma_w_mediach__Obciach_czy_p ieniadze_.html [dostęp: 1.09.2014] oraz GazetaPrawna.pl, www.gazetaprawna.
pl/wiadomosci/artykuly/625210,koko-euro-spoko-nie-ma-w-mediach-chodzi-o-obciach-klotliwosc-czy-po-prostu-o-pieniadze.html [dostęp: 1.02.2017].
Rychły, M. (1992). Bezimienny geniusz ludu umrze dzisiaj o zachodzie. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 1(216).
Rychły, M. (1999). Rzecz o samorodności kultury albo twórca ludowy – pewien rodzaj małpy. Czas Kultury, 1, www.jorgi.serpent.pl/czas_kultury_malpa.html [dostęp: 1.02.2017].
Sarzyński, P. (1997). Żegnaj Konopielko. W: S. Zagórski (red.), Czy zmierzch kultury ludowej? Łomża: Oficyna Wydawnicza „Stopka”.
Sulima, R. (1982). Źródło i pion. Figury myślenia o ludowości. W: R. Sulima, Literatura a dialog kultur (s. 75–116). Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Sulima, R. (1997). Kultura ludowa i polskie kompleksy. W: S. Zagórski (red.), Czy zmierzch kultury ludowej? Łomża: Oficyna Wydawnicza „Stopka”.
Seeger, A. (1997). Ethnomusicology and Music Law. W: B.H. Ziff, P.V. Rao (eds.), Borrowed Power. The Appropriation of Music and Musical Forms. New Brunswick–New Jersey: Rutgers University Press.
Słowacki, J. (1841). Beniowski. Poema. Lipsk: U Leopolda Micheinena.
Strug, A. (2013). Wpis z 16 września 2013 r., www.facebook.com/AdamStrug/posts/506799916064325 [dostęp: 1.02.2017].
Tokarska-Bakir, J. (2014). Wyzwolenie przez zmysły. Tybetańskie koncepcje soteriologiczne. Wyd. 2 rozszerz. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Ziff, B.H, Rao, P.V. (eds.). (1997). Borrowed Power. The Appropriation of Music and Musical Forms. New Brunswick–New Jersey: Rutgers University Press.