Prawna ochrona wód powierzchniowych przed zanieczyszczeniem mikroplastikiem w UE i w Polsce

Abstrakt

Istotnym obecnie problemem w UE jest zanieczyszczenie środowiska wodnego mikroplastikiem. W tym zakresie podjęto już działania legislacyjne w postaci opracowania wytycznych przeciwdziałających temu zjawisku w programach, tj. Europejski Zielony Ład, gospodarka o obiegu zamkniętym, czy planie określonym w komunikacie Komisji COM(2021) 400 final. Wytyczne te są stopniowo wdrażane do prawodawstwa unijnego i krajowego w aktach prawnych dotyczących ochrony wód i gospodarki odpadami. Celem artykułu jest zatem wskazanie stanu prawnego ochrony śródlądowych wód powierzchniowych przed mikroplastikiem, a także instrumentów prawnych i organizacyjnych przeciwdziałającym temu zanieczyszczeniu w UE i w Polsce. W wyniku przeprowadzonej analizy zidentyfikowano pewne luki prawne w tym zakresie i sformułowano postulaty de lege ferenda. Zatem w celu stworzenia efektywniejszego systemu gospodarki odpadami z tworzyw sztucznych, którego końcowym efektem będzie ograniczenie ilości mikroplastiku w śródlądowych wodach powierzchniowych, należy opracować legalną definicję mikrodrobin plastiku, określić prawne środki i instrumenty ochrony wód przed zanieczyszczeniem mikroplastikiem, wprowadzić do systemu oceny jakości wód mierzalne parametry świadczące o obecności tych substancji oraz rozszerzyć katalog wskaźników norm jakości odprowadzanych ścieków z oczyszczalni. Ponadto konieczna jest pełna harmonizacja prawa wodnego z regulacjami prawnymi dotyczącymi gospodarki odpadami, ze względu na dużą zależność pomiędzy odpowiednią gospodarką odpadami z tworzyw sztucznych a ograniczeniem zawartości mikroplastików w śródlądowych wodach powierzchniowych, a w konsekwencji i w morskich.