Na drodze do demokracji wyborczej? Erozja standardu wolnych i uczciwych wyborów w dobie polskiego kryzysu konstytucyjnego po 2015 r.

Abstrakt

W niniejszym artykule podjęto próbę zdiagnozowania stanu demokracji w Polsce, pozostającej w dobie kryzysu konstytucyjnego i podążającej drogą erozji standardu free and fair elections, determinującego kryteria pozwalające na odróżnienie demokracji wyborczej od demokracji liberalnej. W tym celu dokonano analizy poszczególnych elementów składających się na to pojęcie, zarówno mających wymiar proceduralny i odnoszący się do przebiegu trzech faz samego procesu wyborczego (okres przed dniem wyborów, w dniu wyborów i po dniu wyborów), jak i odwołujących się do standardów uczciwości, rzetelności, realnej możliwości alternacji władzy czy równości szans. Wnioski wyciągnięte na poszczególnych etapach rozważań, w tym wskazanie na destabilizację prawa wyborczego, erozję gwarancji w zakresie rzetelności wyborów, dysproporcję w dostępie przedstawicieli partii politycznych do mediów publicznych, prowadzą do postawienia tezy o kształtowaniu się w Polsce demokracji wyborczej, którą można określić jako ustrój demokratyczny pozbawiony wartości liberalnych. Cechują go ograniczenie wolności zrzeszania, wolności słowa i wolności akademickiej, deformacje wyborcze, nierówny dostęp reprezentatywnych partii politycznych do mediów publicznych oraz gwarancji sądowych związanych z procesem wyborczym.