Zasadność ustanowienia wyjątków i ograniczeń prawa autorskiego dla programów bazujących na sztucznej inteligencji

Abstrakt

Problematyka sztucznej inteligencji (AI) w kontekście prawa własności intelektualnej, w tym prawa autorskiego, cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem. Postępujące innowacje niosą ze sobą nowe wyzwania, a postępy, które obserwowaliśmy w ostatnich latach – zwłaszcza w zakresie rozwoju systemów generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI) – przyciągają uwagę mediów i opinii publicznej. Przyjęcie i wykorzystanie generatywnych systemów sztucznej inteligencji wywołało szeroko zakrojoną debatę na temat ich znaczenia dla systemu praw autorskich. W następstwie pojawiających się pytań posiadacze praw autorskich zaczęli kierować pozwy o naruszenie praw autorskich przeciwko właścicielom programów trenowanych na podstawie danych chronionych przepisami prawa autorskiego i prawa o ochronie danych osobowych. W świetle tych nakreślonych w nich wyzwań konieczne staje się kompleksowe i holistyczne podejście do kwestii praw autorskich związanych ze sztuczną inteligencją, uwzględniające zarówno legalność korzystania z danych wejściowych, jak i wyjściowych. Opierając się na przeanalizowanych dyskusjach, propozycjach normatywnych, konsultacjach i zaleceniach doświadczonych praktyków, niniejszy artykuł identyfikuje jedno z szerokiego spektrum pytań współczesnej polityki praw autorskich wobec sztucznej inteligencji, dotyczących legalności wykorzystywania utworów chronionych prawem autorskim do szkolenia modeli sztucznej inteligencji. Stawia się w nim również pytanie o celowość ustanowienia nowego systemu wyjątków i ograniczeń prawa autorskiego odnoszącego się do systemów sztucznej inteligencji, analizując jednocześnie wpływ istniejących ograniczeń wynikających z wyjątków i ograniczeń prawa autorskiego na rozwój sztucznej inteligencji.