Odpowiedzialność kościelnych osób prawnych za szkody wyrządzone przez duchownych przy wykonywaniu czynności powierzonych

Abstrakt

Osoby prawne Kościoła rzymskokatolickiego są na mocy obowiązujących przepisów ustawowych oraz wiążącego Rzeczpospolitą Polską Konkordatu wyposażone w osobowość prawną na gruncie prawa cywilnego. W konsekwencji nie budzi wątpliwości stosowanie wobec nich uregulowanej w art. 430 kodeksu cywilnego odpowiedzialności powierzającego za szkodę wyrządzoną przez podwładnego z jego winy przy wykonywaniu czynności powierzonej. Osoby duchowne wykonujące powierzone im urzędy kościelne pozostają z powierzającymi je kościelnymi jednostkami organizacyjnymi (osobami prawnymi) w stosunkach prawnych, organizacyjnych i faktycznych uzasadniających przyjęcie relacji podwładności uzasadniającej tę odpowiedzialność. Orzecznictwo sądów powszechnych aprobuje ten pogląd, akcentując ponadto bezpośredniość stosowania przepisu art. 430 k.c. do odpowiedzialności kościelnych osób prawnych oraz możliwość odpowiedzialności solidarnej więcej niż jednej z nich za ten sam czyn tego samego duchownego w sytuacji jednoczesnego równoległego podporządkowania hierarchicznego. Jednolitość poglądów prezentowanych w uzasadnieniach orzeczeń sądów powszechnych, aprobowanych przez Sąd Najwyższy, wskazuje na ukształtowanie się w tym zakresie stabilnej linii orzeczniczej.