Prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania się w Międzynarodowym Pakcie Praw Osobistych i Politycznych
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2025.1.10Słowa kluczowe:
swoboda zgromadzania się, zgromadzenie pokojowe, prawo międzynarodowe praw człowiekaAbstrakt
Przedmiotem refleksji w niniejszym artykule jest prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania się w Międzynarodowym Pakcie Praw Osobistych i Politycznych. Idea społeczeństwa demokratycznego zakłada poszanowanie pluralizmu jako istotnego elementu jego funkcjonowania. Zgromadzenia, jako instytucje typu obywatelskiego, stanowią istotny składnik demokratycznego państwa prawnego. Prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania się zawarte w art. 21 Paktu należy do światowego kanonu praw człowieka, a jego źródłem jest osobowa godność człowieka. Godność osobowa przysługuje każdej jednostce, zaś prawa człowieka co do zasady mają charakter indywidualny, natomiast komponent kolektywności wyraża się w konieczności realizacji tego prawa w grupie. Prawo to wyposażone w przymiot swobodności wymaga nie tylko umożliwienia zaistnienia tej formy zbiorowości ludzkiej, ale także dobrowolnego przyłączenia się do zgromadzenia oraz rezygnacji i odłączenia od kolektywu. Wraz z rozwojem technologicznym i postępem cywilizacyjnym prawo człowieka do swobodnego, pokojowego zgromadzania się może być realizowane za pomocą Internetu, gdzie osoby mogą w sposób kolektywny prezentować swoje poglądy. Pomimo tego, że Internet jest podstawowym medium do budowania społeczeństwa obywatelskiego, standardy uniwersalne dotyczące swobodnego, pokojowego zgromadzania się nie przystają do realiów jego wykonywania w Internecie.
Downloads
Bibliografia
Czyż K., Społeczeństwo obywatelskie jako wyznacznik państwa demokratycznego, „Zeszyty Naukowe Zakładu Europeistyki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie” 2007, nr 1.
van Dijk P., van Hoff G.J.H., Theory and Practise of the European Convention on Human Rights, Haga 1999.
Gliszczyńska-Grabias A., Wiśniewski L., Wolność zgromadzeń [w:] Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich (osobistych) i Politycznych. Komentarz, red. R. Wieruszewski, Warszawa 2012.
Goldberg A., Rights for a democratic age? The development of freedom of assembly and association [w:] Contemporary Human Rights Challenges: The Universal Declaration of Human Rights and its Continuing Belevance, eds. C. Ferstman, A. Goldberg, T. Gray, L. Ison, R. Nathan, M. Newman, New York 2019.
Hennebel L., Tigroudja H., Traité des Droits de l’homme, 2e éd., Paris 2018.
Joseph S., Castan M., The International Covenant on Civil and Political Rights. Cases, Materials and Commentary, 3rd ed., Oxford 2013.
Kalisz A., Prawa kolektywne na tle krytycznego ujęcia praw człowieka [w:] Prawa człowieka. Współczesne zjawiska, wyzwania, zagrożenia, t. 1, red. eadem, Sosnowiec 2015.
Le Pacte international relatif aux droits civils et politiques. Commentaire article par article, dir. E. Decaux, Paris 2011.
Łopatka A., Międzynarodowe prawo praw człowieka. Zarys, Warszawa 1998.
Łopatka A., Prawoznawstwo, Warszawa 2000.
Mik C., Zbiorowe prawa człowieka. Analiza krytyczna koncepcji, Toruń 1992.
Nowak M., UN Covenant on Civil and Political Rights: CCPR Commentary, 2nd ed., Kehl am Rhein 2005.
Nowak’s CCPR Commentary, 3rd revised ed. by W.A. Schabas, N.P. Engel, Kehl 2019.
Nowicki M.A., Zgromadzenia w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka – zarys najważniejszych zagadnień, „Kwartalnik o Prawach Człowieka” 2016, nr 3–4.
Orzeszyna K., Godność człowieka ludzką podstawą praw człowieka [w:] Człowiek – jego prawa i odpowiedzialność, red. R. Tabaszewski, Lublin 2013.
Orzeszyna K., Społeczeństwo obywatelskie w Unii Europejskiej, „Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie” 2009, nr 1.
Orzeszyna K., The Right to a Natural and Dignified Death, „Studia Iuridica Lublinensia” 2020, vol. 29, no. 4, https://journals.umcs.pl/sil/article/view/10832.
Orzeszyna K., Universalism of Human Rights: Notion of Global Consensus or Regional Idea, „Review of European and Comparative Law” 2021, vol. 46, issue 3.
Orzeszyna K., Skwarzyński M., Tabaszewski R., International Human Rights Law, Warszawa 2023.
Orzeszyna K., Skwarzyński M., Tabaszewski R., Prawo międzynarodowe praw człowieka, wyd. 2, Warszawa 2022.
Teppunkoonngam K., Assessment of the Public Assembly Act B.E. 2558(2015) through International Human Right Standards, „CPG Online Magazine” 2015, no. 5.
Verdoodt V., Naissance et signification de la Déclaration Universelle des Droits de l’Homme, Louvain–Paris 1963.
Wiśniewski A., Wolność zrzeszania się i zgromadzeń [w:] Leksykon ochrony praw człowieka. 100 podstawowych pojęć, red. M. Balcerzak, S. Sykuna, Warszawa 2010.
Wiśniewski L., Pojęcie i konstrukcja prawna praw socjalnych [w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. idem, Warszawa 1997.
Wiśniewski L., Wolność zgromadzeń w świetle prawa o zgromadzeniach, „Państwo i Prawo” 1991, z. 4.
Wiśniewski L., Zakres ochrony prawnej wolności człowieka i warunki jej dopuszczalnych ograniczeń w praktyce [w:] Wolności i prawa jednostki oraz ich gwarancje w praktyce, red. idem, Warszawa 2006.
Wróbel A., Komentarz do art. 11 [w:] Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Komentarz do artykułów 1–18, t. 1, red. L. Garlicki, Warszawa 2010.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Gdańskie Studia Prawnicze

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.