Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweCzy schyłek odwołania administracyjnego?
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2020.2.09Słowa kluczowe:
demokratyczne państwo prawne, tok instancji, środek prawny, odwołanie, dewolutywność, kasacyjność, zrzeczenie się odwołaniaAbstrakt
Odwołanie w postępowaniu administracyjnym jest podstawowym środkiem prawnym i jednocześnie najważniejszym instrumentem chroniącym w tym postępowaniu prawa obywatelskie. Znaczenia i funkcji tej instytucji w demokratycznym państwie prawnym nie da się przecenić. W ostatnim czasie pojawiają się jednak niebezpieczne zapatrywania doktrynalne i kroki ustawodawcze, zmierzające do zmniejszenia roli tej instytucji. W artykule dokonano przeglądu i oceny tych niepokojących zjawisk. Kontrowersyjne poglądy doktryny polegają na jednostronnej interpretacji przepisów konstytucyjnych, na przyznawaniu wyłącznie znaczenia procesowego odwołaniu administracyjnemu, a także na porównywaniu administracyjnego toku instancji z działaniami sądów administracyjnych. Autor zauważa również błędne traktowanie w doktrynie odwołania jako swoistej przeszkody w realizacji zasady szybkości postępowania administracyjnego oraz niebezpieczne postulaty rezygnacji z dewolutywności odwołania i dawania przewagi kompetencjom kasacyjnym organu odwoławczego. W zakresie ustawodawczym odnotowuje on kontrowersje związane z nową instytucją zrzeczenia się odwołania, a także z unormowaniem umożliwiającym organom administracji publicznej rezygnację z odwołania w wybranych dziedzinach. Przeprowadzona analiza prowadzi do pesymistycznego wniosku wskazującego na wyraźną obecnie tendencję do deprecjonowania instytucji odwołania administracyjnego. Artykuł ostrzega przed tymi niebezpieczeństwami, godzącymi w prawa obywatelskie.
Downloads
Bibliografia
Adamiak B., Konstytucyjna zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego [w:] Pozycja samorządowych kolegiów odwoławczych w postępowaniu administracyjnym, red. C. Martysz, E. Matan, Kraków 2005.
Adamiak B., Weryfikacja rozstrzygnięć w toku instancji [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 9, Prawo procesowe administracyjne, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
Adamiak B., Zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego w świetle zmian struktury organizacyjnej organów administracji publicznej. Miejsce zasady dwuinstancyjności w systemie gwarancji praw jednostki [w:] Jednostka wobec działań administracji publicznej, red. E. Ura, E. Feret, S. Pieprzny, Rzeszów 2011.
Adamiak B. [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego, t. 2, Weryfikacja rozstrzygnięć w postępowaniu administracyjnym ogólnym, red. eadem, Warszawa 2019.
Bąkowski M., Bogusz M., Postępowanie odwoławcze w ogólnym postępowaniu administracyjnym, t. 1, red. M. Bogusz, Gdańsk 2019.
Chróścielewski W., Kasacyjny czy reformacyjny model administracyjnego postępowania odwoławczego?, „Państwo i Prawo” 2015, z. 1.
Dawidowicz W., Ogólne postępowanie administracyjne. Zarys systemu, Warszawa 1962.
Dąbrowski P., Granice prawa do odwołania administracyjnego w świetle Konstytucji RP [w:] Samorządowe kolegia odwoławcze – przeszłość i przyszłość, red. K. Sieniawska, Kraków 2011.
Dąbrowski P., Niedewolutywność środka zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym a motywy aktualnego ustawodawcy [w:] Jakość prawa administracyjnego, red. D.R. Kijowski, A. Suławko-Karetko, Warszawa 2012.
Iserzon E. [w:] idem, J. Starościak, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1970.
Jakimowicz W., O normatywnej konstrukcji zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania od decyzji administracyjnej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018, nr 9.
Jaśkowska M., Nowe instytucje w Kodeksie postępowania administracyjnego a ochrona uprawnień jednostki [w:] Tempora mutantur cum legibus. Księga Jubileuszowa z okazji 20-lecia Wydziału Prawa i Administracji UKSW, Warszawa 2019, s. 28–29.
Kmieciak Z., Odwołania w postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2011.
Kmieciak Z., Konstytucyjne podstawy prawa do odwołania w postępowaniu administracyjnym,„Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2013, nr 2.
Kmieciak Z., Zarys teorii postępowania administracyjnego, Warszawa 2014.
Kmieciak Z., Oblicza nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego (w odpowiedzi prof. Ja-
nowi Zimmermannowi), „Państwo i Prawo” 2018, z. 2.
Masternak-Kubiak M., Zrzeczenie się prawa do odwołania w postępowaniu administracyjnym [w:] Jednostka wobec władczej ingerencji organów administracji publicznej. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Barbarze Adamiak, red. J. Korczak, K. Sobieralski, Wrocław 2019.
Oleś M., Aksjologia administracyjnego toku instancji jako instrumentu ochrony podmiotu administrowanego w zetknięciu z jurysdykcyjnym działaniem organu administracji publicznej [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.
Skóra A., Zrzeczenie się odwołania w niektórych państwach europejskich. Uwagi na tle prawno-porównawczym [w:] Fenomen prawa administracyjnego. Księga Jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna, red. W. Jakimowicz, M. Krawczyk, I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2009.
Wróbel A. [w:] idem, M. Jaśkowska, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Kraków 2000.
Wyrzykowski M., Ziółkowski M., Konstytucyjny status proceduralny jednostki jako adresata działań organów administracji [w:] System Prawa Administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, t. 2, Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicznej, Warszawa 2012.
Zimmermann J., Aksjomaty postępowania administracyjnego, Warszawa 2017.
Zimmermann J., Kilka refleksji o nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2017, z. 8.
