Sądownictwo konstytucyjne a kryzys związany z koronawirusem: niektóre aspekty w świetle doświadczeń niemieckich

Abstrakt

Walka z kryzysem spowodowanym Covid-19 jest prowadzona w Niemczech na podstawie federalnej ustawy o ochronie przed chorobami zakaźnymi. Wprowadzone środki doprowadziły do licznych ograniczeń, zwłaszcza w zakresie praw podstawowych, niemniej jednak wymogi praworządności były przestrzegane. Ograniczenia praw podstawowych wprowadzane były zgodnie z przepisami Ustawy Zasadniczej, a jurysdykcja Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w pełni zachowana. Ostateczne słowo w sprawie zgodności ograniczeń z Ustawą Zasadniczą miał Trybunał Konstytucyjny. Zgodnie z niemieckim systemem federalnym, ograniczenia wynikające z ustawy federalnej są realizowane przez władze wykonawcze krajów związkowych Federacji, głównie w drodze rozporządzeń. Są to wykonawcze akty normatywne kontrolowane przez Naczelny Sąd Administracyjny kraju związkowego, zgodnie z § 47 kodeksu sądownictwa administracyjnego, a w przypadku gdyby okazało się to bezskuteczne, przez Federalny Trybunał Konstytucyjny w drodze skargi konstytucyjnej, co do zasady w postępowaniu przygotowawczym. Niemniej jednak, szereg takich procedur zakończył się niepowodzeniem ze względu na pomocniczość skargi konstytucyjnej. Analiza orzecznictwa wskazuje też na wyraźną tendencję do uznawania większości środków za zgodne z Konstytucją.