Prawne aspekty wspomaganej prokreacji post mortem
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2021.1.03Słowa kluczowe:
medycznie wspomagana prokreacja, zapłodnienie in vitro, sztuczna inseminacja, zgoda na udzielenie świadczeń, prawo do informacji, zasada dobra dzieckaAbstrakt
W opracowaniu przedstawiono instytucję prokreacji post mortem, polegającą na poddaniu kobiety zabiegowi sztucznej inseminacji lub zapłodnienia pozaustrojowego po śmierci męża lub partnera. Analizie poddano przesłanki zastosowania tego rodzaju wyjątkowych i kontrowersyjnych praktyk, tj. zgodę dawcy gamet na ich użycie u kobiety post mortem, zachowanie tzw. czasowych ram prokreacji oraz autoryzację zabiegu przez sąd lub komisję państwową. Rozważania mają charakter prawnoporównawczy, z szerokim uwzględnieniem rozwiązań przyjętych w polskiej ustawie z dnia 25 czerwca 2015 r. o leczeniu niepłodności.
Downloads
Bibliografia
Bahadur C., Posthumous Assisted Reproduction: Cancer Patients, Potential Cases, Counseling and Consent, „Human Reproduction” 1996, nr 11.
Baudouin J., Labrusse-Riou C., Produire l’homme: de quel droit? Étude juridique et éthique des pro- créations artificielles, Paris 1987.
Bączyk-Rozwadowska K., Procedura in vitro a poszanowanie autonomii prokreacyjnej pary realizującej projekt rodzicielski, PiM 2017, nr 4.
Bączyk-Rozwadowska K., Prokreacja medycznie wspomagana. Studium z dziedziny prawa, Toruń 2018.
Brazier M., Cave E., Medicine, Patients and the Law, London 2011.
Carpenter B.C., A Chip off the Old Iceblock: How Cryopreservation Has Changed Estate Law, Why Attempts to Address this Issue Have Fallen Short and How to Fix It, „Cornell Journal of Law and Public Policy” 2011, vol. 21.
Dantas E., Raposo V.L., Legal Aspects of Post Mortem Reproduction: A Comparative Perspective of French, Brazilian and Portugese Legal Systems, „Medicine and Law” 2012, vol. 31.
Deech R., The Legal Regulation of Infertility Treatment in Britain [w:] Cross Currents. Family Law and
Policy in the United States and England, red. S.N. Katz, J. Eekelaar, M. MacLean, Oxford 2000. Dostal J., Utrata R., Loyka S., Brezinova J., Svobodova M., Shenfield F., Post Mortem Sperm Retrieval in New European Union Countries: Case Report, „Human Reproduction” 2005, nr 8.
Dyoniak A., Pozycja prawna dziecka urodzonego w następstwie implantacji embrionu, NP 1989, nr 1.
Dyoniak A., Status prawny dziecka pochodzącego z postmortalnej inseminacji albo postmortalnej implantacji embrionu [w:] Wspomagana prokreacja ludzka. Zagadnienia legislacyjne, red. T. Smyczyński, Poznań 1996.
Fischbach L., Loike J.D., The Art of Medicine. Post Mortem Fatherhood: Life after Life, „The Lancet” 2008, nr 9631.
Grabinski A., Haberko J., Dobro dziecka a stosowanie procedur wspomaganej medycznie prokreacji w prawie francuskim i prawie polskim, St. Praw. 2011, nr 1.
Haberko J., Ustawa o leczeniu niepłodności. Komentarz, Warszawa 2016.
Jackson E., Medical Law. Text, Cases, Materials, Oxford 2006.
Katz G.A., Parpalaix vs CECOS: Protecting Intent in Reproductive Technology, „Harvard Journal of Law and Technology” 1998, nr 11.
Kindregan Ch.P., Considering Mom: Maternity and the Model Act Governing Assisted Reproductive
Technology, „Journal of Gender, Social Policy and the Law” 2009, nr 3.
Knaplund K., Post Mortem Conception and a Father’s Last Will, „Arizona Law Review” 2004, vol. 46. Landau R., Posthumous Sperm Retrieval for the Purpose of Later Insemination or IVF in Israel: an Ethical and Psychological Critique, „Human Reproduction” 2004, nr 9.
Mémenteau G., Post Mortem Assisted Procreation According to French Law, „European Journal of Health Law” 1997, nr 4.
Morgan D., Lee R.G., In the Name of the Father? Ex parte Blood: Dealing with Novelty and Anomaly, „Modern Law Review” 1997, nr 56.
Nesterowicz M., Dochodzenie roszczeń odszkodowawczych w wypadku zapłodnienia post mortem, PS 2011, nr 1.
Nesterowicz M., Prawne problemy inseminacji post mortem, PiM 2002, nr 11.
Nesterowicz M., Prawo medyczne, Toruń 2019.
Nesterowicz M., Problemy prawne nowych technik sztucznego poczęcia dziecka, PiP 1985, nr 2. Nesterowicz M., Prokreacja medycznie wspomagana w systemie prawnym USA [w:] Ze sztandarem przez świat. Księga pamiątkowa W.J. Wagnera, red. R. Tokarczyk, Kraków 2002.
Ozar D.T., The Case Against Thawing Unused Frozen Embryos, „The Hastings Center Report” 1985, nr 4.
Robertson J.A., Emerging Paradigms in Bioethics: Posthumous Reproduction, „Indiana Law Review” 1994, nr 4.
Robertson J.A., Posthumous Reproduction, „Indiana Law Journal” 1994, nr 4.
Safjan M., Prawo wobec ingerencji w naturę ludzkiej prokreacji, Warszawa 1990.
Sandor J., Reproductive Rights in the Hungarian Law: A New Right to Assisted Procreation?, „Health and Human Rights” 2000, nr 4, s. 198.
Schiff A.R., Arising from the Health: Challenges of Posthumous Procreation, „North Carolina Law Review” 1997, nr 75.
Shuster E., The Posthumous Gift of Life: The World According to Kane, „Journal of Contemporary Law and Policy” 1999, vol. 15.
Smyczyński T., Aksjologiczne i prawne podstawy dopuszczalności wspomaganej prokreacji ludzkiej [w:] Prawne, medyczne i psychologiczne aspekty medycznie wspomaganej prokreacji, red. J. Haberko, M. Łączkowska, Poznań 2005.
Strong C., Gingrich J.R., Kutteh W., Ethics of Sperm Retrieval After Death or Persistent Vegetative State, „Human Reproduction” 2000, nr 4.
Thies W., A Look to the Future: Property Rights and the Posthumously Conceived Child, „Trusts and Estates” 1971.