Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePrzyszłość współpracy UE z państwami trzecimi w sprawie przekazywania danych pasażerów lotniczych. O skutkach opinii Trybunału Sprawiedliwości nr 1/15 dla wymiany danych PNR
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2021.4.03Słowa kluczowe:
dane PNR; zwalczanie terroryzmu; opinia 1/15; ochrona danych osobowych; RODOAbstrakt
System przekazywania danych pasażerów linii lotniczych właściwym organom państwowym do celów związanych z walką z terroryzmem i poważną przestępczością zaczął się w Unii Europejskiej rozwijać, odkąd Stany Zjednoczone zaczęły się domagać takich informacji. W efekcie, Unia Europejska rozpoczęła proces przygotowania umów z państwami trzecimi, które pozwalałyby na przekazywanie takich danych, jak i tworzenia wewnątrzunijnego systemu wymiany danych. W opinii 1/15 dotyczącej umowy z Kanadą, która miała być zawarta przez Unię, Trybunał Sprawiedliwości wyraźnie dopuścił tworzenie systemów wymiany danych PNR, jednakże obwarował to istotnymi ograniczeniami i gwarancjami, które miałyby zapewnić wysoki poziom ochrony prywatności i danych osobowych obywateli UE. W efekcie, do zawarcia umowy z Kanadą nie doszło, negocjacje z innymi państwami zostały wstrzymane. Jednocześnie umowy UE z USA i Australią obowiązują mimo tego, że zawierają sformułowania analogiczne do tych, które uznane zostały przez TSUE za niezgodne z Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej i Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Celem artykułu jest zarówno dokonanie przeglądu tej sytuacji, jak i próba spojrzenia na skutki opinii 1/15 dla systemu wymiany danych PNR w Unii Europejskiej.
Downloads
Bibliografia
Brkan M., In Search of the Concept of Essence of EU Fundamental Rights Through the Prism of Data Privacy, „Maastricht Faculty of Law Working Paper”, 2017 nr 1.
Brkan M., The Essence of the Fundamental Rights to Privacy and Data Protection: Finding the Way Through the Maze of the CJEU’s Constitutional Reasoning, „German Law Review German Law Journal” 2019, nr 20.
Fantin S., Vogiatzoglou P., Dewitte P., Quezada Tavárez K., From Theory To Practice: Exercising The Right Of Access Under The Law Enforcement And PNR Directives, „Journal of Intellectual Property” 2020, nr 11.
Grzelak A., Główne cele ogólnego rozporządzenia o ochronie danych [w:] M. Kawecki i T. Osiej, Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2017.
Grzelak A., Opinia dotycząca projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wykorzystania danych dotyczących przelotu pasażera w celu zapobiegania przestępstwom terrorystycznym i poważnej przestępczości, ich wykrywania, prowadzenia dochodzeń w ich sprawie i ich ścigania, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2011, nr 2.
Grzelak A., Prawo do ochrony danych osobowych a konieczność walki z przestępczością. Uwagi na tle art. 16 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej [w:] Prawo Unii Europejskiej a prawo konstytucyjne państw członkowskich, red. S. Dudzik, N. Półtorak, Warszawa 2013.
Grzelak A., Zielińska K., Między prawem do prywatności i ochrony danych osobowych a zapewnieniem bezpieczeństwa publicznego i walką z przestępczością. Problemu retencji danych ciąg dalszy - glosa do wyroków Trybunału Sprawiedliwości z 6.10.2020 r.: C-623/17, Privacy International, oraz w sprawach połączonych C-511/18, C-512/18, C-520/18, La Quadrature du Net i in., EPS 2021, nr 8.
Guild E., Brouwer E., The ECJ Decision on the PNR Agreement between the EU and the US, CEPS Policy Brief, July 2006, nr 109.
Guild E., Mendos Kuşkonmaz E., EU Exclusive jurisdiction on surveillance related to terrorism and serious transnational crime: case review on Opinion 1/15, „European Law Review” 2018, vol. 43, nr 4.
Hijmans H., PNR Agreement EU-Canada Scrutinised: CJEU Gives Very Precise Guidance to Negotiators, „European Data Protection Law Review” 2017, nr 3.
Hobbing P., Tracing Terrorists: The EU-Canada Agreement in PNR Matters, CEPS Special Report, September 2008, revised version 17.11.2008, http://aei.pitt.edu/11745/1/1704.pdf [dostęp: 18.06.2021].
Kuner Ch., Data Protection, Data Transfers, and International Agreements: the CJEU’s Opinion 1/15 [w:] Verfassungsblog, 26 July 2017, verfassungsblog.de [dostęp: 25.11.2021].
Kuner Ch., Court of Justice International agreements, data protection, and EU fundamental rights on the international stage: Opinion 1/15, EU-Canada PNR, „Common Market Law Review” 2018, vol. 55, nr 3.
Kusak M., Wiliński P., Ochrona danych osobowych w ściganiu przestępstw. Standardy krajowe i unijne, Warszawa 2020.
Lowe D., The European Union’s Passenger Name Record Data Directive 2016/681: Is It Fit for Purpose?, „International Criminal Law Review” 2016, nr 16.
Maruhashi T., Japan-EU Passenger Name Record Negotiations and Their Implications [w:] Human- -Centric Computing in a Data-Driven Society.
th IFIP TC 9 International Conference on Human Choice and Computers, red. D. Kreps, T. Komukai, T.V. Gopal, K. Ishii, HCC14 2020, Tokyo, Japan, September 9–11, 2020, Proceedings, Springer 2020.
Mendez M., Constitutional Review of Treaties: Lessons for Comparative Constitutional Design and Practice, „International Journal of Constitutional Law” 2017.
Mendez M., Opinion 1/15: The Court of Justice Meets PNR Data (Again!), „European Papers” 2017 vol. 2, nr 3.
Mendez M., Passenger Name Record Agreement, „European Constitutional Law Review” 2007, vol. 3, nr 1.
Papakonstantinou V., De Hert P., Repeating the Mistakes of the Past Will Do Little Good for Air Passengers in the EU: The Comeback of the EU PNR Directive and a Lawyer’s Duty to Regulate Profiling, „New Journal of European Criminal Law” 2015, nr 2.
Papakonstantinou V., De Hert P., The PNR Agreement and Transatlantic Anti-Terrorism Cooperation: No Firm Human Rights Framework on Either Side of the Atlantic,„Common Market Law Review” 2009.
Roda S., Shortcomings of the Passenger Name Record Directive in Light of Opinion 1/15 of the Court of Justice of the European Union, „European Data Protection Law Review 2020”, nr 1.
Rojszczak M., Ochrona prywatności w cyberprzestrzeni z uwzględnieniem zagrożeń wynikających z nowych technik przetwarzania informacji, Warszawa 2019.
Schwartz P.M., The EU-US Privacy Collission: A Turn to Institutions and Procedures, „Harvard Law Review” 2013.
Vedaschi A., The European Court of Justice on the EU-Canada Passenger Name Record Agreement, „European Constitutional Law Review” 2018, vol. 14, nr 2.
Wiewiórowski W., Surveillance for public security purposes. Four pillars of acceptable interference with the fundamental right to privacy [w:] Data Protection and Privacy under Pressure, red. G. Vemueulen, E. Lievens, Maklu 2017.
Wojnowska-Radzińska J., Legitimizing Pre-Emptive Data Surveillance under EU Law – the case of the PNR Directive, RPEiS 2021, z. 1.
Woods L., Transferring Personal Data Outside the EU: Clarification from the ECJ?, EU Law Analysis, 4 August 2017, eulawanalysis.blogspot.co.uk [dostęp: 25.11.2021].
