Zgoda dłużnika na cesję wierzytelności, następnie potrąconej, a problem bezskuteczności czynności upadłego
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2022.2.01Słowa kluczowe:
bezskuteczność czynności, potrącenie, zgoda na przelew wierzytelności, przelew wierzytelności, sędzia-komisarzAbstrakt
Celem badawczym pracy jest analiza relacji pomiędzy przepisami ustawy – Prawo upadłościowe, regulującymi bezskuteczność czynności prawnych, w tym tryb dochodzenia roszczeń pauliańskich, jeżeli przelew wierzytelności względem przyszłego upadłego, wymagający zgody dłużnika, następnie stanowi faktyczną podstawę do dokonania potrącenia przez cesjonariusza. Innymi słowy, jest to problem granic ochrony interesów masy upadłości w postępowaniu upadłościowym. Problem ten ma zarówno doniosłość teoretyczną, jak również znaczenie dla praktyki prawa o niewypłacalności. W pracy bronione jest zapatrywanie, że zgoda przyszłego upadłego na cesję wierzytelności nie jest bezskuteczną czynnością prawną. Funkcję ochronną dla masy upadłości spełniają przesłanki dopuszczalności potrącenia wierzytelności nabytej w drodze przelewu. W takiej konfiguracji niedopuszczalne jest rozpoznanie sprawy przez sędziego- -komisarza na podstawie art. 134 ust. 1a p.u.
Downloads
Bibliografia
Adamus R., Bezskuteczność czynności upadłego na podstawie art. 128 Prawa upadłościowego, „Monitor Prawa Bankowego” 2020, nr 6.
Adamus R., Bezskuteczność czynności w kodeksie cywilnym i w prawie upadłościowym, Jurysta 2012, nr 3.
Adamus R., Bezskuteczność i zaskarżanie czynności upadłego w Prawie upadłościowym i naprawczym [w:] Instytucje prawa upadłościowego i naprawczego, red. A. Witosz, Katowice 2006.
Adamus R., Bezskuteczność i zaskarżanie czynności upadłego. Komentarz, Warszawa 2009.
Adamus R., Cesja wierzytelności przyszłych a postępowanie restrukturyzacyjne, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2016, nr 4.
Adamus R., Dochodzenie roszczeń z tytułu czynności upadłego bezskutecznych z mocy prawa, „Monitor Prawniczy” 2011, nr 16.
Adamus R., Dopuszczalność potrącenia wierzytelności wynikających z bezskuteczności czynności upadłego z mocy prawa, „Rejent” 2020, nr 3.
Adamus R., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2019 r. III CZP 93/18, „Monitor Prawa Bankowego” 2020, nr 3.
Adamus R., Jeszcze w sprawie potrącenia w upadłości likwidacyjnej, „Prawo Spółek” 2009, nr 11.
Adamus R., Niekonstytucyjność przepisu art. 131a Prawa upadłościowego, „Monitor Prawa Bankowego” 2021, nr 1.
Adamus R., Odstąpienie przez syndyka od umowy dotyczącej rzeczy (lub prawa) będącej przedmiotem ubytku z masy upadłości w wyniku bezskutecznej czynności prawnej, „Monitor Prawniczy” 2018, nr 9.
Adamus R., Potrącenie wierzytelności a upadłość likwidacyjna. Orzecznictwo Sądu Najwyższego z komentarzem, „Prawo Spółek” 2005, nr 5.
Adamus R., Przelew wierzytelności a upadłość dłużnika przelewanej wierzytelności, „Rejent” 2014, nr 4.
Adamus R., Przelew wierzytelności po ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu, „Gazeta Sądowa” 2006, nr 7–8.
Adamus R., Przewłaszczenie i przelew na zabezpieczenie a układ upadłościowy i naprawczy, Jurysta 2009, nr 7.
Adamus R., Skutki bezskuteczności czynności upadłego w rozumieniu art. 134 p.u.n., „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2012, nr 1.
Adamus R., Skutki bezskuteczności czynności upadłego w upadłości układowej, „Radca Prawny. Dodatek naukowy” 2012, nr 2.
Adamus R., Skutki podstawienia procesowego syndyka w procesie pauliańskim po upływie terminu zawitego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020, nr 2.
Adamus R., Upadłość likwidacyjna cedenta a zagadnienie skuteczności przelewu wierzytelności przyszłych, „Przegląd Sądowy” 2011, nr 10.
Adamus R., Zarys historii źródeł prawa upadłościowego w Polsce, Jurysta 2009, nr 7.
Adamus R., Zaspokojenie wierzyciela w wyniku czynności egzekucyjnej a bezskuteczność czynności upadłego w rozumieniu art. 128 Prawa upadłościowego, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2019, nr 2.
Allerhand M., Prawo upadłościowe. Prawo układowe. Komentarz, Bielsko-Biała 1998.
Babiarz-Mikulska K., Bezskuteczność czynności upadłego w stosunku do masy upadłości w świetle przepisów ustawy – prawo upadłościowe i naprawcze (próba usystematyzowania i analizy przesłanek), „Przegląd Sądowy” 2004, nr 7–8.
Cieślak S., Postępowanie upadłościowe i postępowanie restrukturyzacyjne w świetle powiązań wewnątrzsystemowych [w:] Sine Ira et Studio. Księga jubileuszowa dedykowana Sędziemu Jackowi Gudowskiemu, red. T. Ereciński, P. Grzegorczyk, K. Weitz, Warszawa 2016.
Czachórski W., Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 1994.
Czech T., Werner A., Bezskuteczność zabezpieczenia i zapłaty długu niewymagalnego na podstawie art. 127 ust. 3 Prawa upadłościowego i naprawczego, cz. 2, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2010, nr 2.
Filipiak P., Dochodzenie roszczeń z tytułu bezskutecznych czynności prawnych na podstawie art. 127 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2017, nr 2.
Flaga-Gieruszyńska K., Prawo upadłościowe i naprawcze, Warszawa 2009.
Geromin M., Mickiewicz M., Możliwość podniesienia zarzutu bezskuteczności zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika na etapie tworzenia listy wierzytelności i spisu wierzytelności, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2017, nr 4.
Gil I., Gil P., Bezskuteczność zabezpieczenia rzeczowego w przypadku ogłoszenia upadłości [w:] Rozprawy z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Popiołkowi, red. E. Rott-Pietrzyk, M. Jagielska, M. Szpunar, Warszawa 2017.
Gil P., Zaskarżenie przed sędzią-komisarzem czynności prawnych upadłego dokonanych z pokrzywdzeniem wierzycieli masy upadłości, cz. 2, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2016, nr 11.
Gil P., Zaskarżenie przed sędzią-komisarzem czynności prawnych upadłego dokonanych z pokrzywdzeniem wierzycieli masy upadłości, cz. 1, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2016, nr 10.
Głodowski W., Pozycja prawna wierzyciela w postępowaniu upadłościowym, Poznań 2002.
Gniewek E., Sprzedaż nieruchomości przez syndyka masy upadłości w toku postępowania upadłościowego w razie bezskuteczności względnej wcześniejszego rozporządzenia przez upadłego [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. M. Pazdan, L. Ogiegło, W. Popiołek, Kraków 2005.
Gurgul S., Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2010. Hryniewiecki J., Zbiór ustaw Ziem Zachodnich, t. 20, Ordynacja upadłościowa, Poznań 1926.
Jakubecki A., Zedler F., Prawo upadłościowe i naprawcze, Kraków 2003.
Jakubecki A., Zedler F., Prawo upadłościowe i naprawcze, Kraków 2006.
Janda P., Potrącenie jako sposób zaspokojenia roszczenia wierzyciela po ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku, „Monitor Prawniczy” 2007, nr 4.
Janda P., Zaspokojenie roszczeń wierzycieli jako cel postępowania upadłościowego, „Państwo i Prawo” 2005, z. 10.
Jasińska M., Nowe oblicze skargi pauliańskiej, Fenix.Pl 2012, nr 4.
Jasińska M., Skarga pauliańska. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika, Warszawa 2015.
Kalicińska K., Wierzytelność w postępowaniu upadłościowym, Kraków 1998.
Klein A., Elementy zobowiązaniowego stosunku prawnego, „Acta Universitatis Wratislavientis” 1980, nr 25.
Korzonek J., Prawo upadłościowe. Prawo o postępowaniu układowym. Komentarz, Wrocław 1992.
Kruczalak-Jankowska J., Ogłoszenie upadłości. Skutki dotyczące zobowiązań w krajowym i transgranicznym postępowaniu upadłościowym, Warszawa 2010.
Laniewski A., Ordynacja konkursowa. Ordynacja ugodowa i Ordynacja zaczepna, Lwów 1927.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2011.
Machnikowski P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. E. Łętowska, Warszawa 2006.
Majchrowska A., Czynności prawne bezskuteczne mocy prawa i uznane za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości – uwagi praktyczne, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2017, nr 4.
Mączyńska E., Wierzytelności – fundamentalna kwestia ekonomiczna i prawna, Biuletyn PTE 2017, nr 2.
Medyński M., Zimmerman P., Bezskuteczność czynności upadłego w świetle przepisów prawa upadłościowego i naprawczego – uwagi ogólne do katalogu czynności, „Monitor Prawa Bankowego” 2013, nr 9.
Pannert M., Cele prawa upadłościowego i naprawczego, „Radca Prawny” 2008, nr 6.
Pannert M., Wpływ upadłości likwidacyjnej na wykonywanie zobowiązań z umów wzajemnych, Warszawa 2010.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] System prawa prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2009.
Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2009. Radwański Z., Wykładnia oświadczeń woli, Warszawa 1969.
Radwański Z., Mularski R. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, red. A. Olejniczak, Warszawa 2019.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2008.
Staszkiewicz P., Morawska S., Ocena poziomu rzeczywistej ochrony praw wierzycieli w Polsce w latach 2004–2012 – koszty transakcyjne dochodzenia praw z umów, Biuletyn PTE 2017, nr 2.
Stochel J., Istota potrącenia i sposób jego obliczenia w prawie upadłościowym, „Prawo Spółek” 2001, nr 5.
Sychowicz M. [w:] G. Bieniek, H. Ciepła, S. Dmowski, J. Gudowski, K. Kołakowski, M. Sychowicz, T. Wiśniewski, Cz. Żuławska, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, t. 1, red. G. Bienek, Warszawa 2007.
Trocki T., Wybrane zagadnienia związane z ubezskutecznieniem czynności dokonanych na przedpolu upadłości lub postępowania sanacyjnego, „Monitor Prawa Bankowego” 2015, nr 10.
Zedler F., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1994 r., I CRN 149/94, OSP 1996, z. 4, s. 84.
Zedler F., Prawo upadłościowe i naprawcze w zarysie, Kraków 2004. Zimmerman P., Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2007.