Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweOtwarty dostęp do danych badawczych w ramach repozytorium instytucjonalnego a ochrona danych osobowych i prawa do prywatności
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2022.2.12Słowa kluczowe:
dane badawcze, dane osobowe, otwarty dostęp, pseudonimizacja, anonimizacja, reidentyfikacjaAbstrakt
Artykuł stanowi głos w dyskusji co do zasad Polityki otwartego dostępu do danych badawczych finansowanych ze środków publicznych, która z mocy ustawy z 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego ma być opracowana przez ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego i nauki i przedstawiona jednostkom naukowym. W materiale sformułowano szereg rekomendacji w zakresie otwartego dostępu do danych badawczych. Podmioty prowadzące repozytoria instytucjonalne danych badawczych, w szczególności uczelnie, powinny podejmować we współpracy z administratorami danych osobowych szereg środków organizacyjnych i technicznych w celu zapewnienia poszanowania prawa do prywatności uczestników badań naukowych. Oprócz anonimizacji i pseudonimizacji danych, w uzasadnionych przypadkach należy ograniczać dostęp do danych badawczych obejmujących dane osobowe. Czynnikami, które powinny wpływać na zastosowany poziom ograniczeń są m.in.: wrażliwość danych, ryzyko ich reidentyfikacji. Zasady takiego kontrolowanego dostępu powinny być transparentne zarówno dla badaczy, potencjalnych użytkowników, jak też administratorów danych osobowych i samych uczestników badań naukowych. Optymalizacja procesu dostępu do danych badawczych powinna pozytywnie wpłynąć na rozwój badań, przy zapewnieniu należytej ochrony prawa do prywatności.
Downloads
Bibliografia
Arzberger P., Schroeder P., Beaulieu A., Promoting access to public research data for scientific, economic, and social development, “Data Science Journal” 2004, nr 3.
Atik J., Jeutner V., Quantum computing and computational law, “Law, Innovation and Technology” 2021, vol. 12(2).
Bhuva N., Luca E., Issues and challenges in researchers’ adoption of open access and institutional repositories: a contextual study of a university repository, “Information Research: an international electronic journal” 2017, vol. 22(4).
Cordeiro Menezes A.B., Civil Liability for Processing of Personal Data in the GDPR, “European Data Protection Law Review” 2019, vol. 5(4).
Dawson P.H., Yang S.Q., Institutional repositories, open access and copyright: what are the practices and implications?, “Science & Technology Libraries” 2016, vol. 35(4).
Fajgielski P. [w:] Komentarz do rozporządzenia nr 2016/679 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) [w:] Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, LEX/el.
Fischer B., Autorskoprawne konteksty ponownego wykorzystania danych badawczych [w:] Sto lat polskiego prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Kidybie, red. M. Dumkiewicz, K. Kopaczyńska-Pieczniak, J. Szczotka, t. 2, Warszawa 2020.
Hintze M., El Emam K., Comparing the benefits of pseudonymisation and anonymisation under the GDPR, “Journal of Data Protection & Privacy” 2018, vol. 2(2).
Holzel J., Differential Privacy and the GDPR, “European Data Protection Law Review” 2019, vol. 5(2).
Kalinowska N., Oręziak B., Świerczyński M., Badania kliniczne w świetle RODO, „Prawo Mediów Elektronicznych” 2018, nr 3.
Kogut-Czarkowska M., Pseudonimizacja i anonimizacja danych osobowych w badaniach naukowych – wybrane zagadnienia, „Prawo Nowych Technologii” 2021, nr 1.
Kozik P., Zakres swobody regulacyjnej państw członkowskich przy wdrażaniu ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych do prawa krajowego, „Europejski Przegląd Sądowy” 2017, nr 5.
Kuner C., Cate F., Lynskey O., Millard C., Loideain N.N., Svantesson D., Blockchain versus data protection, “International Data Privacy Law” 2018, vol.8(2).
Litwiński P. [w:] Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych. Ustawa o ochronie danych osobowych. Wybrane przepisy sektorowe. Komentarz, red. idem, Legalis.
Lubasz D., Chomiczewski W., Czerniawski, M., Drobek, P., Góral, U., Kuba M., Makowski, P., Witkowska -Nowakowska K. [w:] RODO. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Komentarz, red. E. Bielak-Jomaa, LEX/el.
Marciniak E., Prawo do prywatności a obowiązek zachowania w tajemnicy informacji o pacjencie w kontekście kodeksu etyki lekarskiej oraz RODO, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020, nr 1.
Markiewicz R., Prawo autorskie na jednolitym rynku cyfrowym. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790, Warszawa 2021.
Mednis A., Ochrona danych osobowych w systemie ochrony zdrowia. Zasady prowadzenia, udostępniania i archiwizowania dokumentacji medycznej [w:] Organizacja systemu ochrony zdrowia. System Prawa Medycznego, t. 3, Warszawa 2020.
Miller W., Nowa ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, Temidium 2021, nr 3.
Ossowska-Salamonowicz D., Ochrona danych osobowych w działalności dziennikarskiej, Olsztyn 2015.
Popowicz-Pazdej A., Umowa w przedmiocie współadministrowania danymi osobowymi, „Prawo Mediów Elektronicznych” 2020, nr 3.
Pyka A., Powierzenie przetwarzania danych osobowych w świetle ogólnego rozporządzenia o ochronie danych, „Prawo Mediów Elektronicznych” 2020, nr 1.
Siwicki M., Ochrona osób fizycznych w związku z przetwarzaniem i swobodnym przepływem danych osobowych (uwagi w związku z projektem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady), „Państwo i Prawo” 2016, nr 3.
Smouter-Umans K.L., Research, GDPR, and the DPO How GDPR Changes the Game for Those Conducting Research and the Data Supervisors, “International Journal for the Data Protection Officer, Privacy Officer and Privacy Counsel” 2017, vol. 1(1).
Więckowska M., Anonimizacja i pseudonimizacja to główne narzędzia pracy administratorów danych, podwyższające bezpieczeństwo danych oraz osób, których dane są udostępniane i przetwarzane, „ABI Expert” 2016, nr 1.
Wyrwiński M., Nowe obowiązki dostawy treści lub usług cyfrowych. Uwagi wybrane do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770, ZNUJ. PPWI 2020, nr 2.
