Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweJednolitość czy dywersyfikacja postępowania cywilnego?
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2023.1.02Słowa kluczowe:
postępowanie cywilne, postępowania odrębne, jednolitość, kodeks postępowania cywilnego, postępowanie nieprocesoweAbstrakt
Celem autora artykułu jest przedstawienie zagadnienia unifikacji i dywersyfikacji postępowania cywilnego. Autor wskazuje na przyczyny dywersyfikacji postępowania cywilnego oraz sposoby, w jakich do tego dochodzi. Przedstawia także rolę postępowania nieprocesowego w dywersyfikacji postępowania cywilnego, a także poszczególne postępowania procesowe odrębne utworzone ze względu na zróżnicowane kryteria (podmiotowe, przedmiotowe i inne). Omawiane zagadnienia są prezentowane na tle prawnoporównawczym. Przedstawiono, jak sytuacja dywersyfikacji postępowania cywilnego wygląda w niektórych państwach europejskich, ale także w USA i Brazylii. W konkluzji podkreślono, że postępowania odrębne muszą pozostać wyjątkiem od podstawowych zasad procesowych, a sprawy cywilne powinny być w miarę możliwości rozpoznawane według jednolitych regulacji procesowych.
Downloads
Bibliografia
Allerhand M., Sądownictwo handlowe podług projektu kodeksu procedury cywilnej z roku 1930, Warszawa 1930.
Amrani-Mekki S., The future of the Categories – The Categories of the Future [w:] Common Law – Civil Law. The future of Categories, eds. O. Chase, J. Walker, IAPL 2009.
Bagińska E., O granicach kompensacji szkody niemajątkowej w przyszłym kodeksie cywilnym (uwagi na tle prac Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego), PiP 2021, z. 3.
Berutowicz W., Zagadnienie aktywności sądu przy rozpoznawaniu niektórych spraw cywilnych, AUWr 1990, nr 186.
Cadiet L., Droit judiciaire privé, Paris 2013.
Dobrzański B., Scalenie postępowania spornego z niespornym w projekcie kodeksu postępowania cywilnego, PiP 1960, z. 7.
Ereciński T., Postępowania odrębne de lege lata i de lege ferenda [w:] Ewolucja polskiego postępowania cywilnego wobec przemian politycznych, społecznych i gospodarczych, red. H. Dolecki, K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2009.
Ervo L., Civil justice in Finland, Fukuoka 2009.
Fenichel Z., Stosunek postępowania niespornego do spornego, PS 1933, nr 2.
Flejszar R., Izarova I., Vebraite V., Access to Justice in Small Claims Procedure: Comparative Study of Civil Procedure in Lithuania, Poland and Ukraine, IJPL 2019, no. 1.
Gajda-Roszczynialska K., Mediacja obligatoryjna, PPC 2012, nr 3.
Galič A., Civil Procedure – Austria [w:] International Encyclopaedia of Laws, vol. 6, Civil Procedure, ed. P. Lemmens, Haga 2014.
Goździaszek Ł., Perspektywy pełnego zautomatyzowania elektronicznego postępowania upominawczego [w:] E-obywatel. E-sprawiedliwość. E-usługi, red. K. Flaga-Gieruszyńska, J. Gołaczyński, D. Szostek, Warszawa 2017.
Grzegorczyk P., Weitz K., Recenzja: P. Grzegorczyk, K. Weitz, Recenzja H.J. Ahrens (red.), Der Wettbewerbsprozess. Ein Praxishandbuch, (praca zbiorowa), Köln 2013, PPC 2015, nr 1.
Harast A., Elektroniczne postępowanie upominawcze (sądowe) w wybranych państwach Unii Europejskiej, MoP 2009, nr 20.
Ignatowicz J., Prawo rodzinne, Warszawa 2002.
Jodłowski J., Podstawowe problemy kodyfikacji postępowania cywilnego, PiP 1960, z. 8–9.
Knoppek K., Ogólnopolski Zjazd Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego, Jastrzębia Góra, 24–26 X 1984, RPEiS 1985, z. 1.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. P. Rylski, Legalis 2022.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, art. 478–1217, red. M. Manowska, Warszawa 2021, LEX/el.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 4, red. A. Marciniak, Legalis 2020.
Korzan K., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2004.
Kościółek A., Systemy automatycznego orzekania w sprawach cywilnych ze szczególnym uwzględnieniem elektronicznego postępowania upominawczego, ZNURz 2012, z. 11.
Krans B., Nylund A., Aspects of procedural autonomy [w:] Procedural Autonomy Across Europe, eds. B. Krans, A. Nylund, Cambridge 2020.
Lapierre J., Prawo sądu do instruowania procesu z urzędu według kodeksu postępowania cywilnego na tle prawnoporównawczym [w:] Księga Pamiątkowa ku czci prof. Broniewicza, Łódź 1998.
Lindell B., Civil Procedure – Sweden [w:] International Encyclopaedia od Laws, vol. 7, Civil Procedure, ed. P. Lemmens, Haga 2013.
Lisiewski M., Scalenie postępowania spornego i niespornego, ZNUŁ 1959, z. 14.
Litauer J.J., Uwagi z powodu wprowadzenia księgi I-ej Kodeksu Postępowania Niespornego, PiP 1946, z. 1.
Lupoi M.A., Civil Procedure – Italy [w:] International Encyclopaedia od Laws, vol. 3, Civil Procedure, ed. P. Lemmens, Haga 2011.
Łazarska A., Znaczenie specjalizacji sędziowskiej na przykładzie spraw gospodarczych, PS 2015, nr 2.
Maleshin D., The Supreme Court of Russia, SI 2019, t. 81.
Miączyński A., Ochrona praw jednostki w postępowaniu nieprocesowym, ZNUJ PP 1979, z. 85.
Murray P.L., Stürner R., German Civil Justice, Durham 2004.
Osowy P., Kontrola administracji publicznej w sądowym postępowaniu cywilnym (zarys problematyki) [w:] Instytucje procesu administracyjnego i sądowoadministracyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Ludwikowi Żukowskiemu, red. J. Posłuszny, Z. Czarnik, R. Sawuła, Przemyśl–Rzeszów 2009.
Pastuszka A., Odgraniczenie jurysdykcji niespornej od jurysdykcji spornej w polskim procesie cywilnym, RNS 1949, t. 1.
Piasecki K., Prawda w procesie cywilnym, NP 1989, nr 2–3.
Piekarski M., Stosunek postępowania niespornego do spornego, PN 1949, nr 3–4.
Postępowania odrębne. System Postępowania Cywilnego, red. A. Machnikowska, t. 6, Warszawa 2022, Legalis.
Rechberger W.H., Civil Procedure – Austria [w:] International Encyclopaedia od Laws, vol. 1, Civil Procedure, ed. P. Lemmens, Haga 2011.
Rylski P. [w:] Błaszczak Ł., Markiewicz K., Rudkowska-Ząbczyk E., Dowody w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2010.
Rylski P., Działanie sądu z urzędu a podstawa faktyczna wyroku cywilnego, Warszawa 2009.
Rylski P., O nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego w ogólności, „Palestra” 2019, z. 11–12.
Rylski P., Ochrona interesu publicznego w postępowaniu cywilnym – przyczyny, przejawy, skuteczność [w:] Interes publiczny a interes prywatny w prawie, red. T. Giaro, Warszawa 2012.
Rylski P., Projekt nowej jednolitej szwajcarskiej procedury cywilnej w świetle dyskusji nad założeniami nowego polskiego kodeksu postępowania cywilnego, PS 2007, nr 11–12.
Rylski P., Uczestnik postępowania nieprocesowego – zagadnienia konstrukcyjne, Warszawa 2017.
Rylski P., Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych wynikających z transakcji handlowej (art. 7301 § 2 k.p.c.) [w:] Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych w praktyce sądowej, red. R. Kulski, Warszawa 2022.
Rylski P., Zainteresowany w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych – założenia konstrukcyjne na tle ogólnych założeń postępowania cywilnego, PPiA 2017, t. 109.
Santarcangelo G., La volontaria giuridizione, vol. 1, Milano 2003.
Siedlecki W., Świeboda Z., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2001.
Skąpski J., Nadzwyczajne procesy cywilne [w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja postępowania cywilnego, Polska procedura cywilna, t. 1, Warszawa 1928.
Skotnicka E., Zasada kontradyktoryjności i postulat sprawnego postępowania cywilnego a ochrona praw konsumentów w świetle dyrektywy 93/12, EPS 2010, nr 3.
System Prawa Procesowego Cywilnego, t. 4, Postępowanie nieprocesowe, cz. 1, vol. 1, red. T. Ereciński, K. Lubiński, Warszawa 2021.
Szabo I., Koblos A., Civil Procedure – Hungary [w:] International Encyclopaedia od Laws, vol. 3, Civil Procedure, ed. P. Lemmens, Haga 2014.
Turek J., Czynności dowodowe sądu w procesie cywilnym, Kraków 2003.
Voet S., Relief in Small and Simple Matters in Belgium, ELR 2015, nr 4.
Walasik M., O właściwy tryb postępowania w sprawach o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, PS 2010, nr 7–8.
Włodyka S., Pojęcie postępowania cywilnego i jego rodzaje [w:] Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego, red. J. Jodłowski, Wrocław 1974.
Zieliński A., Uprzywilejowanie niektórych rodzajów roszczeń w postępowaniu cywilnym [w:] Studia z prawa postępowania cywilnego. Księga pamiątkowa ku czci Zbigniewa Resicha, red. M. Jędrzejewska, T. Ereciński, Warszawa 1985.
