Suwerenność i przedstawicielstwo – doświadczenia polskie (2015–2022)
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2023.2.04Słowa kluczowe:
suwerenność, przedstawicielstwo, demokracja, parlamentaryzmAbstrakt
W artykule autor rozważa problematykę zasady suwerenności oraz zasady przedstawicielstwa w kontekście niekonstytucyjnych przemian ustrojowych, jakie mają miejsce w Polsce od 2015 r. Wskazując na szereg systemowych i stałych nieprawidłowości związanych z naruszaniem przez parlament takich zasad, jak zasada nadrzędności konstytucji i zasada legalizmu, autor dochodzi do wniosku, że działalność większości parlamentarnej prowadzi również do zanegowania zasady suwerenności narodu (art. 4 ust. 1 Konstytucji) oraz zasady przedstawicielstwa (art. 4 ust. 2 Konstytucji). Władza ustawodawcza, realizująca wyłącznie wolę większości parlamentarnej, przestaje reprezentować całego suwerena.
Downloads
Bibliografia
Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2012.
Estreicher S., Zasada zwierzchnictwa narodu [w:] Nasza konstytucja. Cykl odczytów urządzonych staraniem Dyrekcji Szkoły Nauk Politycznych w Krakowie od 12–25 maja 1921 r., przy udziale W. Abrahama, T. Dwernickiego, S. Estreichera, W.L. Jaworskiego, S. Kutrzeby, M. Rostworowskiego, S. Wróblewskiego, F. Zolla, Kraków 1922.
Ferfecki W., „Trzeba anulować, bo przegramy”. Awarii w Sejmie nie było, „Rzeczpospolita”, 12.02.2020, https://www.rp.pl/polityka/art888191-trzeba-anulowac-bo-przegramy-awariiw-sejmie-nie-bylo.
Grajewski K., Status partii politycznych wewnątrz parlamentu [w:] A. Gajda, K. Grajewski, P. Uziębło, A. Rytel-Warzocha, M.M. Wiszowaty, Partie polityczne w Polsce, Gdańsk 2017.
Gulczyński M., Zasada zwierzchnictwa narodu [w:] Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
Gulczyński M., Wawrzyniak J., Suwerenne prawa narodu do sprawowania władzy zwierzchniej we współczesnych warunkach [w:] Spór o suwerenność, red. W.J. Wołpiuk, Warszawa 2001.
Issacharoff S., Populizm a rządy demokratyczne [w:] Jak przywrócić państwo prawa?, red. T. Zalasiński, Warszawa 2019.
Komarnicki W., Polskie prawo polityczne (geneza i system), Warszawa 1922.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
Kryszeń G., Referendum jako instytucja demokracji bezpośredniej, Białystok 2020.
Marszałek Sejmu zapowiada powołanie zespołu ekspertów ws. TK, https://www.wprost.pl/kraj/534445/marszalek-sejmu-zapowiada-powolanie-zespolu-ekspertow-ws-tk.html.
Pawłowicz K., Sędziowie we własnej sprawie, „Rzeczpospolita”, 18.02.2014, https://www.rp.pl/opinie-polityczno-spoleczne/art5168711-sedziowie-we-wlasnej-sprawie.
Piotrowski R., Konstytucjonalizm „dobrej zmiany”, „Państwo i Prawo” 2022, z. 10.
Popławska E., Zasada rządów przedstawicielskich i formy demokracji bezpośredniej [w:] Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
Raport Zespołu Ekspertów do spraw Problematyki Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2016 r., Warszawa 2016.
Rytel-Warzocha A., Representation [w:] A. Gajda, A. Rytel-Warzocha, P. Uziębło, Constitutional Law, Gdańsk 2017.
Serowaniec M., Witkowski Z., The Erosion of the Legislative Process in Poland, „Journal of Modern Sciences” 2021, vol. 46, no. 1.
Skotnicki K., Naruszenia państwa prawa w procedurze ustawodawczej [w:] Aktuální otázky právního státu v České republice a v Polské republice. Sborník příspěvků z VI. ročníku česko-polského semináře, red. J. Jirásek, Z. Witkowski, Olomouc 2019.
Sprawozdanie stenograficzne z 1. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 21 listopada 2019 r. (czwarty dzień obrad), Warszawa 2019.
Sprawozdanie stenograficzne z 2. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 25 listopada 2015 r. (pierwszy dzień obrad), Warszawa 2015.
Sprawozdanie stenograficzne z 33. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 grudnia 2016 r., Warszawa 2016.
Sprawozdanie stenograficzne z 65. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 27 czerwca 2018 r., Warszawa 2018.
Szymanek J., Nowe interpretacje zasady reprezentacji politycznej, „Przegląd Sejmowy” 2014, nr 6.
Uziębło P., Demokracja partycypacyjna. Wprowadzenie, Gdańsk 2009.
Uziębło P., Demokracja przedstawicielska [w:] Leksykon prawa konstytucyjnego. 100 podstawowych pojęć, red. A. Szmyt, Warszawa 2016.
Zubik M., Prawo konstytucyjne współczesnej Polski, Warszawa 2021.
Zubik M., Sejm VIII kadencji. Ostatnia kadencja Rzeczypospolitej czy pierwsza „dobrej zmiany”? [w:] Konstytucjonalizm polski. Refleksje z okazji jubileuszu 70-lecia urodzin i 45-lecia pracy naukowej Profesora Andrzeja Szmyta, red. A. Gajda, K. Grajewski, P. Uziębło, A. Rytel-Warzocha, M.M. Wiszowaty, Gdańsk 2020.