Polityka obronna Litwy w latach 2014-2018

Abstrakt

Po przystąpieniu do NATO (2004) Litwa, zgodnie z sojuszniczymi wymaganiami, rozwijała siły zbrojne pod kątem zdolności do działań ekspedycyjnych. Program modernizacji armii wyhamował jednak wskutek kryzysu finansowego (2008), który doprowadził do załamania budżetu obronnego. Punktem zwrotnym w litewskiej polityce obronnej okazała się rosyjska aneksja Krymu (2014). W latach 2014-2018 Litwa podjęła najbardziej wszechstronne działania na rzecz wzmocnienia własnego potencjału obronnego ze wszystkich państw wschodniej flanki NATO. Objęły one dynamiczny wzrost wydatków obronnych, uzupełnienie braków kadrowych w oddziałach, przywrócenie poboru, przyśpieszenie modernizacji technicznej armii i infrastruktury wojskowej oraz podniesienie poziomu gotowości bojowej sił zbrojnych. Inwestycje obronne były uzupełnianie przez intensyfikację współpracy wojskowej z najważniejszymi sojusznikami. Po szczycie NATO w Walii (2014) Litwa koncentrowała się na rozwijaniu współpracy obronnej z USA, które odegrały kluczową rolę w reasekuracji państw wschodniej flanki po aneksji Krymu. Wzmocniło to na Litwie postrzeganie USA jako głównego gwaranta bezpieczeństwa. Po szczycie NATO w Warszawie (2016), który zadecydował o rozmieszczeniu sił sojuszniczych w państwach bałtyckich i Polsce, zaczęła przywiązywać większą wagę również do współpracy wojskowej z Niemcami, które zostały państwem ramowym batalionowej grupy bojowej NATO na Litwie. W ostatnich latach Niemcy stały się najważniejszym dostawcą uzbrojenia i sprzętu wojskowego dla litewskiej armii. Chociaż Litwa stawia przede wszystkim na współpracę z USA i Niemcami, Polska pozostaje jej ważnym sojusznikiem. Decyduje o tym głownie położenie geograficzne i zbieżna percepcja zagrożeń. Najważniejszymi obszarami polsko-litewskiej współpracy wojskowej są obrona powietrzna (udział polskich myśliwców w natowskiej misji BAP, dostawy pocisków Grom), ćwiczenia sił specjalnych i rozwijanie trójstronnego (razem z Ukrainą) dowództwa brygady – LITPOLUKRBRIG. Największym wewnętrznym wyzwaniem dla polityki obronnej Litwy jest depopulacja. Emigracja i starzenie się społeczeństwa wpływają negatywnie nie tylko na liczbę osób wieku poborowym, ale również na sytuację ekonomiczną, a tym samym wydatki obronne.