Akademische Wissenschaftliche ZeitschriftenEwolucja poglądów Henriego Bergsona na temat natury Boga i jej społeczny wymiar
Schlagworte:
Henri Bergson, mistyk, święty, natura Boga, miłość, moralność otwarta, religia otwarta, społeczeństwo otwarteAbstract
Celem artykułu jest zaprezentowanie kierunku ewolucji poglądów Bergsona w kwestii natury Boga. Transformacja światopoglądowa francuskiego filozofa dokonała radykalnego zwrotu od Boga rozumianego jako akt twórczy i energię do Boga osobowego, którego istotą jest miłość. Wskażemy również potencjał myśli Bergsona, który najwyraźniej zaznacza się w etyce i oraz roli jednostki w rozwoju społeczeństw otwartych. Istotny udział w kształtowaniu się tego rodzaju społeczeństw ma święty/mistyk. Dla Bergsona święty jest zapowiedzią nowego człowieka, posługującą się nowym sposobem myślenia. To człowiek dialogu, ktoś duchowo silny, wolny, a także otwarty na wyzwania i innych ludzi. Francuski filozof pragnie przezwyciężyć dotychczasowe myślenie o Innym jako obcym i zbudować fundamenty wspierające dialog społeczny i religijny.
Downloads
Literaturhinweise
Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Bergson H., Dwa źródła moralności i religii, tłum. P. Kostyło, K. Skorulski, Wydawnictwo Znak, Kraków 1993.
Bergson H., Écrits et paroles, red. Rose Marie Mossé-Bastode, t. 2, Paris 1958.
Bergson H., Energia duchowa, tłum. K. Skorulski, P. Kostyło, wstęp. K. Kostyło, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2004.
Bergson H., Ewolucja twórcza, tłum. F. Znaniecki, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2004.
Bergson H., Mélanges, Textes publiés et annotés par André Robinet, Paris 1972.
Bergson H., Pamięć i życie, wybór tekstów Gillesa Deleuze’a, tłum. A. Szczepańska, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1988.
Gadacz T., Historia filozofii XX wieku. Nurty, t. 1: Filozofia życia. Pragmatyzm. Filozofia ducha, Wydawnictwo Znak, Kraków 2009.
Jankélévitch V., Henri Bergson, ed. A. Lefebvre and N. F. Schott, trans. By N. F. Schott, introduction by A. Lefebvre, Duke Univertity Press, Durham & London 2015.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Wydawenictwo Pallotinum, Poznań 1994.
Kołakowski L., Bergson, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1997.
Kołakowski L., Jezus ośmieszony. Esej apologetyczny i sceptyczny, Wydawnictwo Znak, Kraków 2014.
Kołakowski L., Świadomość religijna i więź kościelna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Kostyło P., „Ja jestem, który się staję”. Henri Bergson wobec problemu Boga, w: Od filozofii refleksji do hermeneutyki. Francuska filozofia religii, red. Nauk. J. Barcik, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków (brak roku wydania), s. 21–44.
Skarga B., Czas i trwanie. Studia o Bergsonie, Warszawa 1982.
Szacki J., Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Urbańska-Bożek M., Rola mistyków i świętych w filozofii Henri Bergsona i Franza Rosenzweiga, w: Święci i świętość w języku, literaturze i kulturze, red. nauk. T. Żurawlew, H. Leleń, Universitas, Kraków 2018, s. 81–94.
Urbańska-Bożek M., Henri Bergsona pedagogika z ducha wolności, w: Między inkluzją a ekskluzją społeczną w badaniach edukacyjnych, „Karto-Teka Gdańska” 2018, nr 1(2), red. nauk. M. Obrycka i Sz. Dąbrowski, s. 125–135.
Urbańska-Bożek M., Bóg – twórczy pęd życia. Myśl Bergsona, jej źródła oraz konsekwencje filozoficzne i teologiczne, w: Z Bogiem i przeciwko Bogu, „Studia Historica Gedanensia” 2016, t. 6, red. nauk. S. Kościelak, s. 258–275.
Urbańska-Bożek M., Miłość w aspekcie metafizycznym i etycznym w kontekście myśli Henri Bergsona i Franza Rosenzweiga, „Gdański Rocznik Ewangelicki” 2015, vol. IX, s. 258–276.
Urbańska-Bożek M., Logocentryczna metafizyka Arystotelesa a Bergsona metafizyka pozytywna, „Gdański Rocznik Ewangelicki” 2014, vol. VIII, s. 280–294.
Waszkinel Romuald, Geneza pozytywnej metafizyki Bergsona, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1986.
