Academic Scientific JournalsEvolution of Henri Bergson’s views on the nature of God and its social dimension
Keywords:
Henri Bergson, mystic, saint, nature of God, love, open morality, open religion, open societyAbstract
The aim of the article is to present the direction of evolution of Bergson’s views on the nature of the God. The worldview transformation of the French philosopher made a radical turn from God understood as a creative act and energy to a personal God
whose essence is love. There will be also indicated the possible social consequences of Bergson’s thoughts, which boil down to indicating the possibility of building an open religion and morality in an open society. The saint/the mystic has an important role in shaping such societies. For Bergson a saint is a prefiguration of a new human being, who is employing a new way of thinking. This is the man of dialogue, somebody who is spiritually strong, free, as well as open to challenges and to other people. French philosopher wants to overcome the hitherto prevailing thinking about the Other as an alien, and to build the foundations supporting the social and religious dialogue.
Downloads
References
Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Bergson H., Dwa źródła moralności i religii, tłum. P. Kostyło, K. Skorulski, Wydawnictwo Znak, Kraków 1993.
Bergson H., Écrits et paroles, red. Rose Marie Mossé-Bastode, t. 2, Paris 1958.
Bergson H., Energia duchowa, tłum. K. Skorulski, P. Kostyło, wstęp. K. Kostyło, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2004.
Bergson H., Ewolucja twórcza, tłum. F. Znaniecki, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2004.
Bergson H., Mélanges, Textes publiés et annotés par André Robinet, Paris 1972.
Bergson H., Pamięć i życie, wybór tekstów Gillesa Deleuze’a, tłum. A. Szczepańska, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1988.
Gadacz T., Historia filozofii XX wieku. Nurty, t. 1: Filozofia życia. Pragmatyzm. Filozofia ducha, Wydawnictwo Znak, Kraków 2009.
Jankélévitch V., Henri Bergson, ed. A. Lefebvre and N. F. Schott, trans. By N. F. Schott, introduction by A. Lefebvre, Duke Univertity Press, Durham & London 2015.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Wydawenictwo Pallotinum, Poznań 1994.
Kołakowski L., Bergson, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1997.
Kołakowski L., Jezus ośmieszony. Esej apologetyczny i sceptyczny, Wydawnictwo Znak, Kraków 2014.
Kołakowski L., Świadomość religijna i więź kościelna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Kostyło P., „Ja jestem, który się staję”. Henri Bergson wobec problemu Boga, w: Od filozofii refleksji do hermeneutyki. Francuska filozofia religii, red. Nauk. J. Barcik, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków (brak roku wydania), s. 21–44.
Skarga B., Czas i trwanie. Studia o Bergsonie, Warszawa 1982.
Szacki J., Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Urbańska-Bożek M., Rola mistyków i świętych w filozofii Henri Bergsona i Franza Rosenzweiga, w: Święci i świętość w języku, literaturze i kulturze, red. nauk. T. Żurawlew, H. Leleń, Universitas, Kraków 2018, s. 81–94.
Urbańska-Bożek M., Henri Bergsona pedagogika z ducha wolności, w: Między inkluzją a ekskluzją społeczną w badaniach edukacyjnych, „Karto-Teka Gdańska” 2018, nr 1(2), red. nauk. M. Obrycka i Sz. Dąbrowski, s. 125–135.
Urbańska-Bożek M., Bóg – twórczy pęd życia. Myśl Bergsona, jej źródła oraz konsekwencje filozoficzne i teologiczne, w: Z Bogiem i przeciwko Bogu, „Studia Historica Gedanensia” 2016, t. 6, red. nauk. S. Kościelak, s. 258–275.
Urbańska-Bożek M., Miłość w aspekcie metafizycznym i etycznym w kontekście myśli Henri Bergsona i Franza Rosenzweiga, „Gdański Rocznik Ewangelicki” 2015, vol. IX, s. 258–276.
Urbańska-Bożek M., Logocentryczna metafizyka Arystotelesa a Bergsona metafizyka pozytywna, „Gdański Rocznik Ewangelicki” 2014, vol. VIII, s. 280–294.
Waszkinel Romuald, Geneza pozytywnej metafizyki Bergsona, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1986.
