Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweNabór tekstów: Media, Dyskurs i Władza. Perspektywa krytyczna w analizie przekazów medialnych
Redakcja tomu
Dr hab. Urszula Kluczyńska, prof. CDV
email: ulaklu@wp.pl
Dr hab. Krzysztof Arcimowicz, prof. UwB
Media są postrzegane z jednej strony jako zwierciadło przechadzające się po świecie, z drugiej zaś, twierdzi się, że określają – w coraz większym stopniu – czym ów świat właściwie jest (Baudrillard 2005). Podobną, choć nie do końca tożsamą, dialektykę możemy zaobserwować w przypadku dyskursów medialnych, które mogą rzeczywistość społeczno-kulturową odzwierciedlać, ale także tę rzeczywistość kształtować i zmieniać (Fairclough i Wodak 1997; Reisigl 2017).
Dyskursy medialne, rozumiane szeroko jako nieprzypadkowe, ustrukturowane zdarzenia komunikacyjne osadzone w kontekstach są dziś rozpatrywane z różnych perspektyw teoretycznych i metodologicznych. Ujęcia krytyczne przekazów medialnych w ramach teorii krytycznej (Horkheimer 1987; Horkheimer, Adorno 1994) mają na celu odkrycie, niespójności, sprzeczności i paradoksów w wewnętrznych strukturach dyskursu, wykrycie perswazyjnego lub manipulacyjnego charakteru praktyk dyskursywnych. Dyskursy medialne będące często nośnikami ideologii i hegemonicznych wzorców kulturowych, opartych na niesprawiedliwych stosunkach władzy, poprzez wykorzystanie strategii maskowania, mogą się przyczyniać do utrwalania hegemonii i społecznego status quo (Fiske 1987; Hall 1996; Reisigl i Wodak, 2016). Jednakże każda hegemonia rodzi opór (Gramsci 1951, 1961), dlatego w mediach możemy odnaleźć przejawy dyskursywnej walki o znaczenia (Foucault 1998) i nowe – choć współcześnie coraz częściej niepozbawione merkantylnego wymiaru – kontrhegemoniczne bloki idei, wartości, wzorców zachowań.
Współczesne przekazy medialne są często miejscami walki społecznej, ponieważ ukazują ślady ideologicznych zmagań o dominację i hegemonię. Władza jest dyskursywnie realizowana nie tylko przez język mówiony czy pisany, ale także przez kody niewerbalne pojawiające się w różnych gatunkach i formatach medialnych. W dyskursach władza jest legitymizowana lub pozbawiana legitymizacji, ale stosunki władzy również ograniczają i regulują dyskursy medialne za pomocą różnego rodzaju procedur kontrolnych (Foucault 2002; Reisigl i Wodak, 2016).
W ramach numeru specjalnego zapraszamy do podjęcia następujących kwestii:
• hybrydowe praktyki dyskursywne w przekazach medialnych jako przykłady maskowania hegemonii i władzy;
• hybrydowe i inkluzyjne praktyki dyskursywne w przekazach medialnych a komodyfikacja różnic;
• przesunięcia dyskursywnie konstruowanych podmiotów (osób, grup) z peryferii do centrum dyskursów medialnych jako przejawy przemian relacji władzy lub potwierdzania dominacji;
• mechanizmy dyskryminacji i wykluczenia w dyskursach medialnych w odniesieniu do płci, seksualności, wieku etc.;
• hegemonia i opór w dyskursach medialnych w kontekście płci, seksualności, wieku etc.;
• przejawy i relacje władzy we współczesnych dyskursach reklamowych, filmowych, serialowych etc.;
• dyskursy medialne i (re)produkcja nierówności;
• władza symboliczna i symboliczne atrybuty władzy w dyskursach medialnych;
• gatunek i format medialny a władza;
• werbalne i niewerbalne strategie dyskursywne a władza w przekazach medialnych;
• dyskursywne tworzenie relacji władzy a konteksty wytwarzania i recepcji przekazów medialnych (społeczno-kulturowe, gatunkowe, ekonomiczne etc.);
• multimodalne podejście w analizie przejawów władzy w dyskursach medialnych.
Tekst w języku polskim lub angielskim można nadsyłać do 30 września 2021 na adres ulaklu@wp.pl. Prosimy o dostosowanie formatowania artykułu do wymogów opisanych na stronie czasopisma.
Przeczytaj więcej na temat Nabór tekstów: Media, Dyskurs i Władza. Perspektywa krytyczna w analizie przekazów medialnych
