Praktyki zdrowotne klasy średniej w Polsce – przegląd badań

Abstrakt

Atrybutem klasy średniej w społeczeństwach zachodnich jest styl życia, którego istotnym elementem są zachowania prozdrowotne. W związku z tym od 1989 r. podejmowano próby zidentyfikowania praktyk zdrowotnych w stylu życia inteligencji oraz przedsiębiorców stanowiących podstawowe kategorie, na bazie których miała się formować klasa średnia w Polsce. Celem artykułu jest przegląd badań prowadzonych w Polsce, w tym analiza częstości występowania zachowań prozdrowotnych w latach 1997–2019 w kategoriach zaliczonych do kształtującej się w kraju klasy średniej, na tle pozostałych segmentów społeczeństwa. W rozważaniach wykorzystano wyniki badań realizowanych od kilkudziesięciu lat przez CBOS na ogólnopolskich próbach reprezentatywnych. Analiza pokazała, że kadra kierownicza i specjaliści z wyższym wykształceniem charakteryzują się wyższymi odsetkami osób deklarujących zdrowe zachowania oraz niższymi odsetkami osób deklarujących niezdrowe zachowania. Przedsiębiorcy, zwłaszcza w początkowym okresie transformacji systemowej, cechowali się średnią częstością badanych zachowań na tle innych kategorii. Wyniki potwierdziły szczególne zainteresowanie zdrowiem oraz praktykami zdrowotnymi kształtującej się klasy średniej w Polsce, co jest jednym z aspektów upodobniających tę kategorię do klas średnich w krajach zachodnich.