Uniwersyteckie Czasopisma Naukowe"Szarych akademików” fantazje o władzy sprawiedliwej – głosy szeregowych pracowników akademickich w debacie nad przyszłością uniwersytetu
DOI:
https://doi.org/10.26881/maes.2018.3.10Słowa kluczowe:
Polska, reforma uniwersytetu, dyskurs, zaufanie, władzaAbstrakt
Procesowi reformowania polskiego systemu szkolnictwa wyższego i nauki towarzyszyła – między rokiem 2008 a 2010 – żywa debata publiczna. Uczestniczyli w niej akademicy niższego szczebla – aktorzy społeczni zazwyczaj nie reprezentowani w mediach masowych. Ich diagnozy i propozycje stanowiły ważny wkład w dokonujący się w warunkach kryzysu legitymizacji uniwersytetu proces planowania jego przyszłości. Niniejszy artykuł opiera się na analizie dyskursu materiałów prasowych pochodzących a lat 2008 i 2009 – okresu, w którym „szarzy akademicy” mieli największy wpływ na przebieg debaty publicznej. Celem artykułu jest przedstawienie rekonstrukcji zaproponowanej przez szeregowych pracowników uniwersytetów diagnozy stanu zatrudniających ich instytucji. Najistotniejszym wkładem „szarych akademików” do debaty była krytyka „feudalnych” struktur akademickiej władzy. Obecny w ich wypowiedziach projekt pozytywny miał na celu przeciwdziałanie nadmiernemu wpływowi decyzji uznaniowych, generujących silną zależność pomiędzy młodszymi i starszymi pracownikami. Brak zaufania do innych aktorów społecznych spowodował, że odpowiedzi na feudalizację akademii nie widzieli oni w demokratyzacji systemu, a raczej we wprowadzeniu struktur autorytarnych i obiektywnych, pozwalających na drobiazgową ocenę i sprawiedliwe rozdzielanie nagród i kar pomiędzy pracowników uniwersytetu.
Downloads
Bibliografia
Antonowicz D., Godlewski B., 2011, Demograficzne tsunami. Raport Instytutu Sokratesa na temat wpływu zmian demograficznych na szkolnictwo wyższe do 2020 roku, Warszawa: Instytut Sokratesa.
Axelrod R.M., 1984, The Evolution of Cooperation, New York: Basic Books.
Bieliński J. et al., 2007, Nauka polska. Autodiagnoza polskiego środowiska naukowego, Warszawa: Collegium Civitas.
Cohen M.D., March J.G., Olsen J.P., 1972, A Garbage Can Model of Organizational Choice, Administrative Science Quarterly, vol. 17(1).
Czarnecki K., 2013, Nowe Zarządzanie Publiczne a reforma szkolnictwa wyższego w Polsce, Praktyka Teoretyczna, nr 7(1).
Dziedziczak-Foltyn A., 2017, Reforma szkolnictwa wyższego w Polsce w debacie publicznej. Bilans dyskusji o uniwersytetach (1990–2015), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Ernst & Young Business Advisory, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, 2010, Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce do 2020 roku, Warszawa: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.
Hardin G., 1968, The Tragedy of the Commons, Science, vol. 162(3859).
Hardt M., Negri A., 2012, Rzecz-pospolita: poza własność prywatną i dobro publiczne, Kraków: Korporacja Ha!art.
Hobbes T., 2009, Lewiatan czyli Materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, Warszawa: Fundacja Aletheia.
Ioannidis J.P., 2005, Why Most Published Research Findings Are False, PLoS Medicine, vol. 2(8).
Jessop B., 2002, The Future of the Capitalist State, Cambridge: Polity.
Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, 2009, Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego 2010–2020 – projekt środowiskowy, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Kwiek M., 2015, Prywatyzacja i deprywatyzacja: od ekspansji do implozji szkolnictwa wyższego w Polsce, http://unesco.amu.edu.pl/kwiek/pdf/Kwiek_Prywatyzacja_deprywatyzacja_2015_Final.pdf (dostęp: 17.09.2017).
Lane J.-E., 2000, New Public Management, London: Routledge.
Leszczyński A., 2010, Czy nauka nadaje się do kampanii?, Gazeta Wyborcza 3, 5.01.2010.
List do redakcji, 2008, Kapitalizm profesorów, socjalizm biuralicji, Gazeta Wyborcza 38, 14.02.2008.
Listy, 2010, Uczelnie niższe cd., Newsweek 4, 18.01.2010.
Listy do redakcji, 2008, Nauka bez habilitacji?, Gazeta Wyborcza 93, 19.04.2008.
Łabutin B., 2009, Pycha i zazdrość, czyli liczy się mój stołek, Gazeta Wyborcza (Opole) 246, 20.10.2009.
Marks K., 2011, 18 brumaire’a Ludwika Bonaparte, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Mosler H.-J., 1993, Self-Dissemination of Environmentally-Responsible Behavior: The Influence of Trust in a Commons Dilemma Game, Journal of Environmental Psychology, no. 13, pp. 111–123.
Opinie czytelników, 2010, Ile jest warta głowa doktoranta, Dodatek do Praca.pl nr 1799, 29.03.2010.
Ostrom E., 2009, Building Trust to Solve Commons Dilemmas: Taking Small Steps to Test an Evolving Theory of Collective Action [w:] S.A. Levin, Games, Groups, and the Global Good, Berlin: Springer.
Ostrom E., 2013, Dysponowanie wspólnymi zasobami, Warszawa: Wolters Kluwers Polska.
Ostrom E., Walker J., Gardner R., 1992, Covenants with and without a Sword: Self-governance Is Possible, American Political Science Review, vol. 86(02).
Potts J., 2009, The Innovation Deficit in Public Services: The Curious Problem of Too Much Efficiency and Not Enough Waste and Failure, Innovation: Management, Policy & Practice, vol. 11(1).
Putnam R.D., Leonardi R., Nanetti R.Y., 1995, Demokracja w działaniu: tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Kraków: Znak.
Rapoport A., Chammah A.M., 1965, Prisoner’s dilemma: A study in conflict and cooperation, Michigan: University of Michigan Press.
Rothstein B., 2005, Social Traps and the Problem of Trust, Cambridge: Cambridge University Press.
Simmons J.P., Nelson L.D., Simonsohn U., 2011, False-positive Psychology: Undisclosed Flexibility in Data Collection and Analysis Allows Presenting Anything as Significant, Psychological Science, vol. 22(11).
Stankiewicz Ł., 2015, Społeczna wiedza i legitymizacja a przemiany polskiego uniwersytetu, Nauka i Szkolnictwo Wyższe, nr 2(46).
Stankiewicz Ł., 2016a, Polska debata publiczna i odczarowanie akademii – O zmianach w społecznej percepcji uniwersytetu w ostatnich trzech dekadach (część I), Parezja, nr 2(6).
Stankiewicz Ł., 2016b, Polska debata publiczna i odczarowanie akademii – O zmianach w społecznej percepcji uniwersytetu w ostatnich trzech dekadach (część II), Parezja, nr 2(6).
Stankiewicz Ł., 2018, Wizje uniwersytetu w polskiej debacie publicznej 2007–2010, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Suchman M.C., 1995, Managing Legitimacy: Strategic and Institutional Approaches, The Academy of Management Review, vol. 20(3).
Szadkowski K., 2015, Uniwersytet jako dobro wspólne: podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Yamagishi T., 2011, Trust: The Evolutionary Game of Mind and Society, New York: Springer.
Van Vugt M., 2009, Averting the Tragedy of the Commons: Using Social Psychological Science to Protect the Environment, Current Directions in Psychological Science, vol. 18, pp. 169–173.
Zawadzki M., 2017, Między neoliberalizmem a feudalizmem. Godność młodych naukowców w kontekście transformacji polskiego uniwersytetu, Nauka i Szkolnictwo Wyższe, nr 1(49), s. 133–154.
Zimniak-Hałajko M., 2013, Wokół reformy. Szkolnictwo wyższe w polskim dyskursie prasowym, Praktyka Teoretyczna, nr 1(7), s. 107–142.
