Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweRządomyślność w badaniu warunków podmiotowości osób niepełnosprawnych intelektualnie
DOI:
https://doi.org/10.26881/maes.2018.3.13Słowa kluczowe:
podmiotowość, niepełnosprawność intelektualna, krytyka praktyczna, rządomyślność, Michel FoucaultAbstrakt
Analiza warunków tworzenia systemu rehabilitacji osób niepełnosprawnych po roku 1989 w Polsce w perspektywie dyskursywnej (Mouffe 2005; Laclau 1998; Rasiński 2010) pozwala określić rządomyślność tworzącą ten system. Przyjęta w Polsce rządomyślność neoliberalna typu amerykańskiego zakładała oba teoretyczne warianty liberalizmu europejskiego wskazywanego przez Foucaulta, nie uznając przy tym ani wolności, ani cedowania praw przez niepełnosprawnych intelektualnie zgodnie z ich interesami. Ukształtowana rządomyślność systemu rehabilitacji utrwala to rozdwojenie, tworząc niepełnosprawnych jako użytecznych ekonomicznie, ale niewspółuczestniczących w rządzeniu, lecz podlegających dyrektywnej władzy typu duszpasterskiego. Tego typu rządomyślności stwarzają warunki do konstruowania schizofrenicznej normalności nienormalnych.
Downloads
Bibliografia
Atkinson P., Delamont S., 2014, Perspektywy analityczne, tłum. B. Mateja [w:] N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Barnes C., Mercer G. (red.), 1996, Exploring the Divide: Illness and Disability, Leeds: Disability Press.
Barnes C., Mercer G., 2008, Niepełnosprawność, tłum. P. Morawski, Warszawa: Sic!
Bąbka J. (red.), 2004, Człowiek niepełnosprawny w różnych fazach życia, Warszawa: Żak, Wydawnictwo Akademickie.
Biesta G., 2008, Toward a New ‘Logic’ of Emancipation: Foucault and Rancière, Philosophy of Education, Stirling: University of Stirling.
Czerepaniak-Walczak M., 2007, Pedagogika emancypacyjna, Gdańsk: GWP.
Deleuze G., 2004, Foucault, tłum. M. Gusin, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
Foucault M., 1977, Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, Warszawa: PIW.
Foucault M., 1983, Subject and Power [w:] H.L. Dreyfus, P.K. Rabinow, Michel Foucault: Beyond Structuralism and Hermeneutics, Chicago: University of Chicago Press.
Foucault M., 1994, Reponse a une question [w:] D. Defert, F. Ewald (eds.), Dits et ecrit: 1954–1988, t. 1, Paris: Gallimard.
Foucault M., 1994a, Aesthetics, method, and epistemology, New York: New Press.
Foucault M., 1995, Historia seksualności. Wola wiedzy. Użytek z przyjemności. Troska o siebie, tłum. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski, Warszawa: Czytelnik.
Foucault M., 2000, Czym jest Oświecenie? [w:] idem, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński, Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Foucault M., 2000a, Techniki siebie, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 2(10).
Foucault M., 2000c, Nietzsche, genealogia, historia [w:] idem, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński, Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Foucault M., 2000d, Rządomyślność [w:] idem, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński, Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Foucault M., 2004, Naissance de la biopolitique, Tours: Seuil/Gallimard.
Foucault M., 2009, Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, tłum. T. Komendant, Warszawa: Fundacja Aletheia.
Foucault M., 2010, Bezpieczeństwo, terytorium, populacja, tłum. M. Herrer, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Foucault M., 2011, Narodziny biopolityki, tłum. M. Herer, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Foucault M., 2012, Hermeneutyka podmiotu, tłum. M. Herer, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Goffman E., 2005, Piętno, rozważania o zranionej tożsamości, tłum. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir, Gdańsk: GWP.
Gustavsson A., Tossebro J., Zakrzewska-Manterys E. (red.), 2003, Niepełnosprawność intelektualna a style życia, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Gustavsson A., Zakrzewska-Manterys E. (red.), 1997, Upośledzenie w społecznym zwierciadle, Warszawa: Żak Wydawnictwo Akademickie.
Judt T., 2012, Wielkie złudzenie? Esej o Europie, tłum. A. Jankowski, Poznań: Rebis.
Judt T., Snyder T., 2013, Rozważania o wieku XX, tłum. P. Marczewski, Poznań: Rebis.
Koczanowicz L., 2015, Polityka dialogu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kołodko G., 2010, Świat na wyciągnięcie myśli, Warszawa: Prószyński i S-ka.
Kościelska M., 2004, Niechciana seksualność – o ludzkich potrzebach osób niepełnosprawnych intelektualnie, Warszawa: Czarna Owca.
Krause A., 2005, Człowiek niepełnosprawny wobec przeobrażeń społecznych, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Krause A., 2010, Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kruk-Lasocka J., 2006, Empowerment – szansa czy zagrożenie dla społecznej adaptacji dorosłych osób upośledzonych umysłowo [w:] M. Sekułowicz (red.), Wybrane problem pedagogiki specjalnej, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
Kruk-Lasocka J. et al. (red), 2013, Zrobimy to sami… W drodze do samostanowienia osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, Katowice: STAPIS.
Kruk-Lasocka J., Suchon A., 2013, Niesamodzielność nabyta i co dalej? Jak wspomagać osoby z niepełnosprawnością intelektualną w rozwijaniu kompetencji do samostanowienia? [w:] J. Kruk-Lasocka et al. (red.), Zrobimy to sami… W drodze do samostanowienia osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, Katowice: STAPIS.
Laclau E., 1988, Dyskurs, tłum. C. Cieśliński, M. Poręba [w:] R. Goodin, P. Pettit (red.), Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej, Warszawa: Książka i Wiedza.
Laclau E., Mouffe Ch., 2007, Hegemonia i socjalistyczna strategia, tłum. S. Królak, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSWE.
Lausch-Żuk J., 2003, Modele wspierania osób z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodzin [w:] K. Rzedzicka, A. Kobylańska (red.), Dorosłość, niepełnosprawność, czas współczesny, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Lausch-Żuk J., 2008, Dzieci z głębszą niepełnosprawnością intelektualną [w:] I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Maliszewski N., 2009, Cień uprzedzeń, Charaktery, nr 1.
Mouffe Ch., 2000, Politics and Passions. The Stakes of Democracy, Ethical Perspectives, no. 2–3, pp. 146–150.
Mouffe Ch., 2001, Wittgenstein and the Ethos of Democracy [w:] idem, L. Nagl (eds.), The Legacy of Wittgenstein: Pragmatism or Deconstruction, Frankfurt: Peter Lang Publishing.
Mouffe Ch., 2005, Paradoks demokracji, tłum. W. Jach, M. Kamińska, A. Orzechowski, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
Ostrowska A., 1997, Postawy społeczeństwa polskiego w stosunku do osób niepełnosprawnych [w:] A. Gustavsson, E. Zakrzewska-Manterys (red.), Upośledzenie w społecznym zwierciadle, Warszawa: Żak Wydawnictwo Akademickie.
Ostrowska A., 2003, Kompetencje społeczne osób niepełnosprawnych [w:] K. Rzedzicka, A. Kobylańska (red.), Dorosłość, niepełnosprawność, czas współczesny, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Podgórska-Jachnik D., 2013, Głusi. Emancypacje, Łódź: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Rasiński L., 2010, Dyskurs i władza, Zarys polityki agonistycznej, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
Rasiński L., 2010a, Foucault, marksizm, polityka, Studia Philosophica Wratislaviensia, t. 5, fasc. 4, s. 151–160.
Rasiński L., 2012, Śladami Marksa i Wittgensteina, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rzeźnicka-Krupa J., 2011, Niepełnosprawność i świat społeczny, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Sekułowicz M. (red.), 2006, Wybrane problemy pedagogiki specjalnej, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
Suchon A., 2001, Samodzielność osoby niepełnosprawnej intelektualnie jako wspólne wyzwanie szkoły i domu [w:] M. Flanczewska-Wolny (red.), Jakość życia w niepełnosprawności. Mity a rzeczywistość, Gliwice–Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Tylewska-Nowak B., 2005, Pytania dotyczące autonomii osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną [w:] A. Klinik, J. Rottermund, Z. Gajdzica (red.), Edukacja – socjalizacja – autonomia w życiu osoby niepełnosprawnej, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Zakrzewska-Manterys E., 2013, Down i reszta świata [w:] Zespół Downa w XXI wieku, Warszawa: Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa Bardziej Kochani.
Żółkowska T., 2004, Wyrównywanie szans społecznych osób z niepełnosprawnością intelektualną. Uwarunkowania i obszary, Szczecin: In Plus.
