Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePraktyki wspólnotowe w ponowoczesnym mieście: w poszukiwaniu nowej perspektywy
DOI:
https://doi.org/10.26881/maes.2018.1.14Słowa kluczowe:
wspólnota miejska, teoria praktyk, scena miejsca, konsumpcja kulturowa, strukturacjaAbstrakt
Wychodząc od najnowszych ustaleń studiów nad społecznościami w kwestii tzw. Community Question, a także aktualnych trendów w socjologii miasta i polityk miejskich, artykuł podejmuje problem procesów powstawania i reprodukowania wspólnot lokalnych we współczesnych miastach oraz kulturowych mechanizmów i uwarunkowań tych procesów. Odrzucając zarówno środowiskowy determinizm, jak i kulturowy redukcjonizm w studiach nad społecznościami, zakładam, że ponowoczesne miasto jest przestrzenią strukturacji różnorodnych wspólnot miejskich, które wykraczają poza tradycyjnie pojmowane sąsiedztwo, a także poza sieci osobiste i kulturowe wspólnoty wyobrażone. Przyjmuję, że w procesach strukturacji wspólnot lokalnych ważną rolę odgrywają kulturowe charakterystyki terytorium, w tym przede wszystkim jego znaczenia symboliczne, a sam proces strukturowania się wspólnot miejskich przebiega w sferze kulturowej świadomości zbiorowej i realizuje się poprzez osadzone na danym terytorium wspólnotowe praktyki kulturowe jednostek. Artykuł postuluje wykorzystanie teorii praktyk oraz teorii scen w analizie współczesnych przejawów wspólnotowości miejskiej i wskazuje na mechanizmy strukturacji miejskich wspólnot.
Downloads
Bibliografia
Allan G., Phillipson Ch., 2008, Community studies today: Urban perspectives, International Journal of Social Research Methodology, no. 11(2).
Amit V., 2002, Realizing Community: Concepts, Social Relationships, and Sentiments, London: Routledge.
Anderson B., 1983, Imaginary Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism, London: Verso.
Augé M., 1995, Non-places: Introduction to an Anthropology of Super-modernity, London: Routledge.
Barr A., Hashagen S., 2000, Achieving Better Community Development, London: Community Development Foundation.
Bassett K., 1993, Urban cultural strategies and urban cultural regeneration: A case study and critique, Environment and Planning, no. 25(12).
Baym N.K., 2000, Tune In, Log On: Soaps, Fandom, and Online Community, Thousand Oaks–London–New Delhi: Sage.
Blackshaw T., 2010, Key Concepts in Community Studies, London: Sage.
Block P., 2008, Community. The Structure of Belonging, San Francisco: Berret-Koehler Publishers.
Blokland T., 2003, Urban Bonds. Social Relationships in an Inner City Neighbourhood: Cambridge: Polity Press.
Błaszczyk M., 2007, O więzi sąsiedzkiej w środowisku wielkomiejskim [w:] I. Borowik, K. Sztalt (red.), Współczesna socjologia miasta, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Borer M.I., 2006, The location of culture: The urban culturalist perspective, City and Community, no. 5(2).
Brooks D., 2000, Bobos in Paradise: The New Upper Class and Howe They Got There, New York: Simon and Schuster.
Buechler S.M., 2000, Social Movements in Advanced Capitalism, Oxford: Oxford University Press.
Bush R., Dower J., Much A., 2002, Community Capacity Index, Queensland: University of Queensland.
Butler T., Robson G., 2003, London Calling: The Middle Classes and the Remaking of Inner London, Oxford: Berg Publishers.
Castells M., 1983, The City and the Grassroots, Berkeley: University of California Press.
Castells M., 1996, The Rise of the Networked Society, Oxford: Blackwell.
Castells M., 1997, The Information Age, vol. 2, The Power of Identity, Oxford: Blackwell.
Castells M., 2001, The Internet Galaxy. Reflections on the Internet, Business, and Society, Oxford: Oxford University Press.
Chaskin R.J. et al., 2001, Building Community Capacity, Hathorne, NY: Aldine Transaction.
Chatterton P., Hollands R., 2002, Theorising urban playscapes: Producing, regulating and consuming youthful nightlife city spaces, Urban Studies, no. 39(1).
Clark T.N., 2003, The City as an Entertainment Machine, Oxford: Elsevier.
Clark T.N., 2009, The New Chicago School – not New York or L.A. and Why it Matters for Urban Social Science, Chicago: University of Chicago (maszynopis udostępniony przez autora).
Cohen A., 1985, The Symbolic Construction of Community, London: Tavistock.
Crow G., 2002, Community studies: Fifty years of theorization, Sociological Research Online, no. 7.
Crow G., Allan G., 1994, Community Life. An Introduction to Local Social Relations, Hemel Hempstead: Harvester Wheatsheaf.
Day G., 2006, Community and Everyday Life, London–New York: Routledge.
Delanty G., 2003, Community, London–New York: Routledge.
Dominelli L. (ed.), 2007, Revitalising Communities in a Globalizing Word, Hampshire: Ashgate.
Durkheim E., 2011 [1893], O podziale pracy społecznej, tłum. K. Wakar, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Elliott R., Wattanasuwan K., 1998, Consumption and the symbolic project of the Self, European Advances in Consumer Research, vol. 3.
Etzioni A., 1995, The Spirit of Community, London: Fontana Press.
Fisher C.S., 1982, To Dwell Among Friends. Personal Networks in Town and City, Chicago: University of Chicago Press.
Fleming R.L., 2007, The Art of Placemaking: Interpreting Community Through Public Art and Urban Design, London: Merrell Publishers.
Florida R., 2002, The rise of the creative class, New York: Basic Books.
Frąckowiak M., Krajewski M., 2014, Polityka impulsów i rzeczy. My i oni. Przestrzenie wspólne. Projektowanie dla wspólnoty, Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
Gans H., 1968, People and Plans: Essays on Urban Problems and Solutions, London: Routledge.
Giddens A., 1984, The Constitution of Society. Outline of the Theory of Structuration, Cambridge: Polity Press.
Giddens A., 1991, Modernity and Self-identity: Self and Society in the Late Modern Age, Stanford: Stanford University Press.
Gieryn T.F., 2000, A space for sociology, Annual Review of Sociology, no. 26.
Glaeser E., Kolko J., Saiz A., 2001, Consumer city, Journal of Economic Geography, no. 1(1).
Goffman I., 1974, Frame Analysis: An Essay on the Organization of Experience, Cambridge: Harvard University Press.
Gorlach K., Klekotko M., 2012, O lokalności raz jeszcze: problematyka relacji mezostrukturalnych w społeczeństwie zglobalizowanym, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, no. 36(2).
Grant J., Perrott K., 2009, Producing diversity in a new urbanism community, Town Planning Review, no. 80(3).
Graziul Ch., 2016, Venues: Sources of Social Possibility and Social Constraint, Chicago: University of Chicago, maszynopis: http://home.uchicago.edu/~graziul/Graziul.Venues.pdf (dostęp: 10.12.2017).
Hardin R., 1982, Collective Action, Baltimore: John Hopkins University Press.
Hillery G.A., Jr., 1955, Definitions of community: Areas of agreement, Rural Sociology, no. 20(2).
Holmes D. (ed.), 1997, Virtual Politics: Identity and Community in Cyberspace, London–Thousand Oaks–New Delhi: Sage.
Hopper P., 2003, Rebuilding Communities in an Age of Individualism, Hampshire: Ashgate Publishing.
Judd D.R., Fainstein S.S. (eds.), 1999, The Tourist City, New Heaven: Yale University Press.
Kaltenberg-Kwiatkowska E., 2002, Sąsiedztwo we współczesnym mieście – stereotypy i rzeczywistość [w:] W. Misztal, J. Styka (red.), Czynniki miastotwórcze w okresach wielkich zmian społecznych. Stare i nowe struktury społeczne w Polsce, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Keith M., Pile S., 2005, Place and the Politics of Identity, London–New York: Routledge.
Klekotko M., 2012, Rozwój po śląsku: procesy kapitalizacji kultury w społeczności górniczej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Klekotko M., 2014, Miasta bez charakteru? Polskie miasta w perspektywie „teorii scen”, Przegląd Socjologiczny, nr 63(1).
Klekotko M., Gorlach K., 2011, Miejsce, lokalność, globalizacja. Przyczynek do problematyki socjologii wsi (i nie tylko) w społeczeństwie ponowoczesnym [w:] H. Podedworna, A. Pilichowski (red.), Obszary wiejskie w Polsce. Różnorodność i procesy różnicowania, Warszawa: Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Polskie Towarzystwo Socjologiczne.
Klekotko M., Navarro C.J., 2015, Wymiary kulturowe polskich miast i miasteczek, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Klekotko M. et al., 2015, Wymiary i charakter kulturowy miasta [w:] M. Klekotko, C.J. Navarro (red.), Wymiary kulturowe polskich miast i miasteczek, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kluckmann M., 2016, Practicing community: Outline of a praxeological approach to the feeling of we-ness, Cultural Analysis, no. 15(1).
Kretzmann J.P., McKnight J.L., 1996, Mapping Community Capacity, Evanston: Northwestern University.
Kryczka P., 1981, Społeczność osiedla mieszkaniowego w wielkim mieście: ideologie i rzeczywistość, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kurczewska J., 2006, Robocze ideologie lokalności: stare i nowe schematy [w:] J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności: tradycja i współczesność, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Landry Ch., 2002, The Creative City: A Toolkit for Urban Innovators, London: Earthscan.
Landry Ch., 2006, The Art Of City Making, London: Earthscan.
Lash S., 1994, Reflexivity and its doubles: Structures, aesthetics, community [w:] U. Beck, A. Giddens, S. Lash (eds.), Reflexive Modernization: Politics, Tradition and Aesthetics in the Modern Social Order, Cambridge: Polity Press.
Lash S., Urry J., 1994, Economies of Signs and Space, London: Sage.
Leach D.K., Haunss S., 2009, Scenes and social movements [w:] H. Johnston (ed.), Culture, Social Movements and Protest, Burlington: Ashgate.
Lee D., Newby H., 1983, The Problem of Sociology: An Introduction to the Discipline, London: Unwin Hyman.
Lloyd R., 2007, Neo-bohemia: Art and Commerce in the Postindustrial City, New York: Routledge.
Maffesoli M., 1996, The Time of the Tribes: The Decline of Individualization in Mass Society, London: Sage.
Markusen A., 2006, Urban development and the politics of creative class. Evidence from the study of artists, Environment and Planning, no. 38(10).
Markusen A., Gadwa A., 2010, Creative Placemaking, Washington: National Endowments of the Arts.
Mayo M., 1994, Communities and Caring. The Mixed Economy of Welfare, London: Macmillan.
Mayo M., 2002, Cultures, Communities, Identities. Cultural Strategies for Participation and Empowerment, Hampshire: Palgrave Macmillan.
Melucci A., 1989, Nomads of the Present: Social Movements and Individual Needs in Contemporary Society, London: Hutchinson Radius.
Miles S., 1996, The cultural capital of consumption: Understanding „postmodern” identities in a cultural context, Culture & Psychology, no. 2(2).
Nawratek K., 2011, City as a Political Idea. Citizenship, Sovereignty and Politics, Plymouth: University of Plymouth Press.
Nawratek K., 2012, Holes in the Whole, Washington: Zero Books.
Newman K., 2003, A Different Shade of Gray, New York: New Press.
Nicholls W., Miller B., Beaumont J. (eds.), 2013, Spaces of Contention: Spatialities and Social Movements, Aldershot: Ashgate.
Nisbet R.A., 1973, Moral values and community [w:] R.L. Warren (ed.), Perspectives on the American Community, Chicago: Rand McNally.
Page S., 1995, Urban Tourism, London: Routledge.
Poplin D.E., 1972, Communities: A Survey of Theories and Methods of Research, New York: Macmillan.
Power A., 2007, City Survivors. Bringing Up Children in Disadvantaged Neighbourhoods, Bristol: Policy.
Reckwitz A., 2002, Toward a theory of social practices: A development in culturalist theorizing, European Journal of Social Theory, no. 5(2).
Redfield R., 1947, The folk society, The American Journal of Sociology, no. 52(4).
Reid B., 1985, The New Urbanism as a Way of Life: The Relationship Between Inner City Revitalization in Canada and the Rise of the New Middle Class, Winnipeg: University of Manitoba.
Rex J., Moore R.S., 1967, Race, Community and Conflict: A Study of Sparkbrook, London–New York: Oxford University Press.
Rheingold H., 1993, The Virtual Community: Homesteading on the Electronic Frontier, Boston: Addison-Wesley.
Ruano M., 1998, Eco-Urbanism: Sustainable Human Settlements, 60 Case Studies, New York: Watson-Guptill Pubns.
Rubin H.J., Rubin I., 2001, Community Organizing and Development, Boston: Macmillan.
Scharf T., Phillipson Ch., Smith A., 2003, Older people’s perceptions of the neighbourhood: Evidence from socially deprived urban areas, Sociological Research Online, no. 8(4).
Schatzki T., 1996, Practices and actions: A Wittgensteinian critique of Bourdieu and Giddens, Philosophy of the Social Sciences, no. 27(3).
Schatzki T., 2000, Introduction: Practice theory [w:] T. Schatzki, K.K. Cetina, E. von Savigny (eds.), The Practice Turn in Contemporary Theory, New York: Routledge.
Schatzki T., 2002, The Site of the Social: A Philosophical Account of the Constitution of Social Life and Change, University Park, PA: Pennsylvania State University Press.
Schneekloth L.H., Shibley R.G., 1995, Placemaking: The Art and Practice of Building Communities, New York: Wiley.
Sharifi A., 2016, From garden city to eco-urbanism: The quest for sustainable neighbourhood development, Sustainable Cities and Society, vol. 20
Shaw S., Bagwell S., Karmowska J., 2004, Ethnoscapes as spectacle: Reimaging multicultural districts as new destinations for leisure and tourism, Urban Studies, no. 41(10).
Shields R., 1992, Lifestyle Shopping. The Subject of Consumption, London–New York: Routledge.
Shields R. (ed.), 1991, Places on the Margin: Alternative Geographies of Modernity, London: Routledge.
Silver D.A., Clark T.N., 2016, Scenescapes. How Qualities of Place Shape Social Life, Chicago: University of Chicago Press.
Silver D.A., Clark T.N., Graziul Ch., 2011, Scenes, innovation and urban development [w:] D.E. Anderson, A.E. Anderson, Ch. Mellander (eds.), Handbook of Creative Cities, Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
Silver D., Clark T.N., Rothfield L., 2007, A Theory of Scenes, Chicago: University of Chicago (maszynopis udostępniony przez autorów).
Simmel G., 1950 [1903], The metropolis and mental life [w:] K.H. Wolff (ed.), The Sociology of Georg Simmel, New York: Free Press.
Smagacz-Poziemska M., Bukowski A., Kurnicki K., 2018, „Wspólnota parkingowania”. Praktyki parkowania na osiedlach wielkomiejskich i ich strukturalne konsekwencje, Studia Socjologiczne, nr 1(228).
Sowa K., 1988, Wstęp do socjologicznej teorii zrzeszeń, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Starosta P., 1994, Kształtowanie się wiejskich i małomiasteczkowych zbiorowości lokalnych w Polsce, Przegląd Socjologiczny, nr 44.
Starosta P., 1995, Poza metropolią. Wiejskie i małomiasteczkowe społeczności lokalne a wzory porządku makrospołecznego, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Stein M., 1960, The Eclipse of Community, Princeton–New York: Princeton University Press.
Stein R.M., Urban Alternatives, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
Strangleman T., 2001, Networks, place and identities in post-industrial mining communities, International Journal of Urban and Regional Research, no. 25(1).
Suttles G.D. (ed.), 1971, The Social Construction of Communities, Chicago: The University of Chicago Press.
Suttles G.D., 1968, The Social Order of the Slum. Ethnicity and Territory in the Inner City, Chicago: University of Chicago Press.
Sztompka P., 1991, Society in Action: The Theory of Social Becoming, Chicago: University of Chicago Press.
Sztompka P., 2016, Socjologia przestrzeni międzyludzkiej, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Tönnies F., 2008 [1887], Wspólnota i stowarzyszenie, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Turner V., 1969, The Ritual Process: Structure and Anti-Structure, London: Routledge, Kegan Paul.
Turowski J., 1976, Kształtowanie się zbiorowości osiedlowych [w:] idem (red.), Nowe osiedla mieszkaniowe, ludność – środowisko mieszkalne – życie społeczne: na podstawie badań nowych jednostek mieszkaniowych Lublina, Warszawa: Zakład Wydawnictw Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych.
Turowski J., 1977, Społeczność lokalna, Studia Socjologiczne, nr 3(66).
Turowski J., 1979, Środowisko mieszkalne w świadomości ludności miejskiej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Wellman B., 1979, The Community Question: The intimate networks of East Yorkers, The American Journal of Sociology, no. 85(5).
Wellman B., 2001, The rise of networked individualism [w:] L. Keeble, B. Loader (eds.), Community Informatics, London: Routledge.
Wellman B., Leighton B., 1979, Neighbourhoods, networks and communities. Approaches to the study of the Community Question, Urban Affairs Quarterly, no. 14(3).
Wilkinson K.P., 1991, The community in rural America, Contributions in Sociology, no. 95, Westport, CT–London: Greenwood Press.
Willmott P., 1986, Social Networks, Informal Care and Public Policy, London: Policy Studies Institute.
Wirth L., 1938, Urbanism as a way of life, American Journal of Sociology, no. 44(1).
Yi-Fu Tuan, 1974, Topophilia: A Study of Environmental Perception, Attitudes, and Values, Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Znaniecki F., 1936, Social Actions, New York: Farrar & Rinehart.
Zukin S., 1995, The Culture of Cities, London: Blackwell.
Zukin S., 1998, Urban lifestyles: Diversity and standardisation in spaces of consumption, Urban Studies, no. 35(5–6).
