Praca i czas wolny w społeczeństwie informacyjnym

Abstrakt

Społeczeństwo podlega ciągłym przekształceniom i rozwojowi. Rozwój technik sprawił, że zorganizowana przestrzeń w tradycyjnym rozumieniu, która była tożsama z organizacją społeczną o obowiązującej strukturze hierarchicznej, zostaje zastępowana cybernetyczną, opartą na sieci informatycznej. Kanwę niniejszego artykułu stanowi problematyka dotycząca zagadnienia pracy w powiązaniu z czasem wolnym. W opracowaniu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: jak zmieniły się związki między czasem pracy a czasem wolnym wraz z przejściem od fazy społeczeństwa przemysłowego do społeczeństwa opartego na rozwoju nowoczesnych technologii informacyjnych? Celem podjętych rozważań jest pokazanie, że w społeczeństwie informacyjnym nowoczesne technologie komunikacyjne znacząco wpływają na życie człowieka: zmienia się relacja między czasem pracy a czasem wolnym; praca zyskuje wartość autoteliczną, ponieważ nie jest dostępna dla wszystkich, jak również nie każdy rodzaj pracy jest nobilitujący; walka o czas wolny zostaje zakończona; zmiany zachodzące w gospodarce pod wpływem IT prowadzą do tego, że problemem nie jest zapewnienie ogółowi społeczeństwa czasu wolnego, tak jak miało to miejsce w społeczeństwie przemysłowym, a pracy; nobilitacją staje się posiadanie pracy o kreatywnym charakterze; czas pracy i czas wolny osób pracujących kreatywnie przenika się coraz bardziej; czas wolny proletariatu staje się natomiast dużym problemem społecznym. Myślą przewodnią jest stwierdzenie, że wymiana informacji i jej przetwarzanie (za pomocą nowoczesnych technologii informacyjnych) staje się w społeczeństwie informacyjnym podstawą wszelkiej aktywności człowieka. Aktywność ta przejawia się w obszarze pacy ludzkiej, procesie konsumpcji, której znaczenie rośnie; zacieraniu granic między pracą a produkcją, jak również w edukacji oraz poprzez komunikację społeczną w sieci. Do opracowania artykułu wykorzystano metodę analityczno-syntetyczną na podstawie wybranej literatury przedmiotu oraz wybranej statystyki.