Komputery w środowisku pracy: historyczny zarys procesu informacjonalizacji

Abstrakt

Celem autorów jest przedstawienie i analiza wybranych koncepcji dotyczących badań nad przemianami pracy oraz ich skutkami, które powodowane są przez rozwój naukowo- -techniczny. Zakres kwerendy obejmuje badania z lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych oraz niejako przeskok do „ery Internetu”, czyli badań współczesnych. W szczególności analizy tekstów dotyczą wpływu komputeryzacji (ICTs) i robotyzacji na zmianę organizacji pracy ludzkiej, wywoływanej między innymi przez wymienione zjawiska. Autorzy dokonują krytycznej oceny formułowanych na przestrzeni ostatnich lat ujęć, które przewidywały zastąpienie pracy ludzkiej przez robotyzację i automatyzację, czego rezultatem miałoby być „nadchodzące” zmarginalizowanie roli człowieka jako pracownika. W ramach „wkładu własnego” do omawianej problematyki autorzy wykazują, że katastroficzne przewidywania nie mają prostej analogii, gdyż przemiany pracy zawsze występowały jednocześnie prowadząc do pojawiania się zupełnie nowych aktywności, a w spisanej historii świata użyteczność ostatecznie triumfowała i decydowała o strukturze rynku pracy. Autorzy stawiają ogólniejsze pytania: Czy w obecnej sytuacji technologicznej nie mamy do czynienia z nową jakością, inną niż stereotypowe i archaiczne wyobrażenie „stanowiska komputerowego” w biurze? Czy „inna jakość”, która pojawia się w tyglu przemian cywilizacyjnych, nie tylko na gruncie polskim, nie sprawia, że większość teorii społecznych staje wobec plagi absurdów?