Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweDoświadczenie sprzężonej niepełnosprawności sensorycznej: perspektywa socjologiczna
Słowa kluczowe:
sprzężona niepełnosprawność sensoryczna, równoczesne uszkodzenie słuchu i wzroku, doświadczenie niepełnosprawnościAbstrakt
Sprzężona niepełnosprawność sensoryczna nie jest nowym rodzajem niepełnosprawności, natomiast nadal budzi spore zdziwienie – przede wszystkim u osób pełnosprawnych. Na gruncie nauk społecznych oraz humanistycznych w Polsce badania akademickie nad problemem jednoczesnego uszkodzenia zmysłu słuchu oraz wzroku podejmowane są sporadycznie. Artykuł ma charakter empiryczny. Badania zostały osadzone w nurcie badań interpretatywnych. W swoich badaniach wykorzystuję ramy teoretyczne interakcjonizmu symbolicznego, sądząc, że jest to najodpowiedniejszy punkt wyjścia do poznania świata społecznego osób głuchoniewidomych. Zasadniczym celem badań jest przybliżenie różnorodnych doświadczeń, ukazując, w jaki sposób jednoczesne uszkodzenie słuchu i wzroku wpływa na indywidualną biografię i konstruowanie świata społecznego. Codzienne doświadczenia badanych nie mają ani jednoznacznie pozytywnego, ani wyłącznie negatywnego charakteru. W niniejszych badaniach to osoby głuchoniewidome odkrywały „na nowo” własne doświadczenia, relacjonując to, co zmieniło się w nich, sposobach wartościowania, relacjach z innymi.
Downloads
Bibliografia
Literatura
Aksamit D., 2019, Kobiety-matki o macierzyństwie. Socjopedagogiczne studium narracji matek dorosłych osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Bielecka-Prus J., 2012, Opis gęsty [w:] K.T. Konecki (red.), Słownik socjologii jakościowej, P. Chomczyński, Warszawa: Difin.
Charmaz K., 1997, Good Days, Bad Days. The Self in Chronic Illness and Time, New Brunswick, New Jersey: Rutgers University Press.
Charmaz K., 2009, Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dammeyer J., 2010, Prevalence and Etiology of Congenitally Deaf Blind People in Denmark, „International Journal of Audiology”, no. 49.
Jakoniuk-Diallo A., 2020, Formy komunikacji wykorzystywane w porozumiewaniu się osób głuchoniewidomych, „Studia Edukacyjne”, nr 57.
Kaufmann J.C., 2010, Wywiad rozumiejący, Warszawa: Oficyna Wydawnicza.
Konecki K.T., 2012, Metodologia teorii ugruntowanej – strategia analiz i badań jakościowych [w:] K.T. Konecki, P. Chomczyński (red.), Słownik socjologii jakościowej, Warszawa: Difin.
Kozłowski G., Książek M., 2017, Kim jest osoba głuchoniewidoma – sposoby definiowania w Polsce [w:] E. Domagała-Zyśk, G. Wiącek, M. Książek (red.), Świat osób głuchoniewidomych. Wyzwania współczesności, Lublin: Wydawnictwo „Episteme”.
Książek M., Paradowska E., 2012, Edukacja włączająca w kontekście dzieci głuchoniewidomych – założenia a rzeczywistość, „Niepełnosprawność”, nr 7.
Książek M., Paradowska E., 2017, Specyfika nauczania orientacji przestrzennej i poruszania się osób głuchoniewidomych [w:] E. Domagała-Zyśk, G. Wiącek, M. Książek (red.), Świat osób głuchoniewidomych. Wyzwania współczesności, Lublin: Wydawnictwo Episteme.
Majewski T., 1995, Edukacja i rehabilitacja osób głuchoniewidomych, Warszawa: Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym, Polski Związek Niewidomych.
Rutkowski M., 2019, Asystentura funkcjonalna tłumaczy-przewodników a jakość życia osób głuchoniewidomych – komunikat z badań, „Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej”, nr 35.
Schneider J., Gopinath B., McMahon C., Teber E., Leeder S.R., Wang J.J., Mitchell P., 2012,Prevalence and 5-year Incidence of Dual Sensory Impairment in an Older Australian Population, „Annals of Epidemiology”, no. 22.
Statut Towarzystwa Pomocy Głuchoniewidomym, 2009.
Szluz B., 2019, Doświadczenie choroby Parkinsona (ujęcie socjologiczne), „Seminare”, nr 2.
Szluz B., 2020, O doświadczaniu choroby Parkinsona. Socjologiczne spojrzenie na chorego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia”, t. 33, nr 1.
Tobiasz-Adamczyk B., 2012, „Życie w ramach” wyznaczonych chorobą nowotworową – rola socjologii medycyny, „Przegląd Socjologiczny”, t. 61, nr 2.
Zaorska M., 2005, Edukacja i rehabilitacja osób dorosłych głuchoniewidomych w sytuacji jednoczącej się Europy [w:] Cz. Kosakowski, C. Rogowski (red.), Wielowymiarowość edukacji osób z niepełnosprawnością, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Zaorska M., 2014, Organizacja oraz realizacja badań naukowych osób dorosłych z niepełnosprawnością sprzężoną (na przykładzie osób głuchoniewidomych) za granicą – możliwości i ograniczenia, „Przegląd Badań Edukacyjnych”, t. 18.
Zaorska M., 2016, Dobór metody komunikacji dla małego dziecka ze sprzężoną niepełnosprawnością sensoryczną, „Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej”, nr 21.
