Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweArchitektura jako narzędzie promowania nacjonalizmu w Republice Tadżykistanu
Słowa kluczowe:
Tadżykistan, nacjonalizm, architekturaAbstrakt
Artykuł poświęcony jest refleksji nad świecką architekturą współczesnego Tadżykistanu jako narzędziem promowania określonego programu ideologicznego. Sponsorowane przez władze budowle w założeniu służą wzmacnianiu jej prestiżu oraz konstruowaniu wspólnoty narodu Tadżyków (millati todżik) i jej legitymizacji za pomocą podkreślania m.in. długiej historii narodu i jego kulturowego wkładu w rozwój regionu. W kontekście nacjonalizmu promowanego przez prezydenta Emomaliego Rahmona zostały przeanalizowane przykłady architektoniczne z ich odwołaniami do określonych wartości i symboli oraz wizji historycznej.
Downloads
Bibliografia
Literatura
Atkin M., 1993, Tajik National Identity, „Iranian Studies”, vol. 26, no. 1/2.
Blakkisrud H., Kuziev F., 2019, Museums, Memory and Meaning-creation: (Re)constructing the Tajik Nation, „Nations and Nationalism”, vol. 25, no. 3.
Brubaker R., 1994, Nationhood and the National Question in the Soviet Union and Post-Soviet Eurasia: An Institutionalist Account, „Theory and Society”, no. 23.
Castells M., 2008, Siła tożsamości, przeł. S. Szymański, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Clark J.D., 2019, New Nation, New History: Promoting National History in Tajikistan, „Journal of Persianate Studies”, vol. 11, no. 2.
Dalelhoi Wazorati farhang oid ba kuczonidani teatri Majakowskij, 2016, ASIA-Plus, https://news.tj/tj/news/29/20160425/dalel-oi-vazorati-far-ang-oid-ba-k-chonidani-teatri-mayakovskii (dostęp: 22.05.2018).
Dodkhudoeva L., Mukhimov R., Hughes K., 2013, Tajik Art: A Century of New Traditions[w:] Y. Kadoi, I. Szántó (eds.), The Shaping of Persian Art: Collections and Interpretations of the Art of Islamic Iran and Central Asia, Newcastle upon Tyne, Cambridge Scholars Publishing.
Eisenstadt S.N., 2009, Utopia i nowoczesność. Porównawcza analiza cywilizacji, przeł. A. Ostolski, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Eriksen T.H., 2013, Etniczność i nacjonalizm. Ujęcie antropologiczne, przeł. B. Gutowska-Nowak, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Gądecki J., 2005, Architektura i tożsamość. Rzecz o antropologii architektury, Toruń: Rolewski.
Gafurow B., 1978, Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej. Prehistoria, starożytność, średniowiecze, przeł. S. Michalski, Warszawa: PIW.
Gellner E., 1991, Narody i nacjonalizm, przeł. T. Hołówka, Warszawa: PIW.
Golka M., 2008, Socjologia sztuki, Warszawa: Difin.
Gortat R., 2009, Kirgistan. Natura zmiany systemowej (1990–1996),Warszawa: Elipsa.
Grassi E., 2014, Ketābk_āna-ye Melli-e Tājikestān [w:] E. Yarshater (ed.), Encyclopaedia Iranica Online, www.iranicaonline.org (dostęp: 22.05.2018).
Hauziński J., 2010, Od podboju arabskiego do końca XV w. [w:] A. Krasnowolska (red.), Historia Iranu, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Heathershaw J., 2013, Why Is There So Much Construction in Central Asia’s Capitals?, Ex-eter Central Asian Studies Network, https://blogs.exeter.ac.uk/excas/2013/07/11/why-is-there-so-much-construction-in-central-asias-capitals/ (dostęp: 22.05.2018).
Hobsbawm E.J., 2008, Wprowadzenie. Wynajdywanie tradycji [w:] E.J. Hobsbawm, T.O. Ranger, przeł. M. Godyń, F. Godyń (red.), Tradycja wynaleziona, Kraków: WUJ.
Hughes K., 2017, From the Achaemenids to Somoni: National Identity and Iconicity in the Landscape of Dushanbe’s Capitol Complex, „Central Asian Survey”, vol. 36, no. 4.
Iftitohi binoi bohaszamati Kitobchonai milli wa mulokot bo zijojoni kiszwar, 2012, http://president.tj/node/151 (dostęp: 22.10.2021).
Jakubov J., 2002, U źródeł organizacji państwowej Tadżyków [w:] T. Bodio (red.), Tadżykistan: Historia – społeczeństwo – polityka, Warszawa: Elipsa.
Jałowiecki B., Szczepański M.S., 2006, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Jędrzejczyk D., 2004, Geografia humanistyczna miasta, Warszawa: Dialog.
Jodgorihoi bostoni wa me’morii Dżumhurii Todżikiston, 2018, http://www.vfarhang.tj/index.php/tj/?option=com_content&view=article&id=159:2009-08-21-010520-1-813&catid=46:2009-12-25-18-58-25&Itemid=91&lang=ru (dostęp: 22.10.2021).
Laruelle M., 2007, The Return of the Aryan Myth: Tajikistan in Search of a Secularized National Ideology, „Nationalities Papers”, vol. 35, no. 1.
Marat E., 2008, National Ideology and Statebuilding in Kyrgyzstan and Tajikistan, Washington, DC–Stockholm: Central Asia-Caucasus Institute & Silk Road Studies Program.
Niechciał P., 2016, Tożsamość narodowa po tadżycku – odtwarzanie koncepcji narodu i jego historii w przestrzeni publicznej Republiki Tadżykistanu, „Przegląd Orientalistyczny”, nr 1–2(257–258).
Niechciał P., 2018, Ikony nacjonalizmu w Tadżykistanie i Kirgistanie: Postaci Isma’ila Samanidy i Manasa w historyczno-mitologicznych narracjach o przedradzieckiej przeszłości narodów [w:] N. Shukuralieva (red.), Azja Centralna: Tożsamość, naród, polityka, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Nowicka E., 2004, Etniczność w procesie przemian, „Przegląd Polonijny”, nr 3.
Nozir O., 2015, Mahkumszudagon, „Todżikiston”, vol. 41, no. 1135.
Ochirin omodagiho ba dżaszni 3-hazorsolagii Hisor, 2015, Radioi Ozodi, https://www.ozo-di.org/a/27324545.html (dostęp: 22.10.2021).
Olzacka E., Niechciał P., 2015, The Press in Constructing the Cultural Strategies of War: An Example from the Conflict in the Republic of Tajikistan, „Securitologia”, vol. 22, no. 2.
Perry J., 2009, Tajik: I. The Ethnonym: Origins and Application [w:] E. Yarshater (ed.), Encyclopaedia Iranica Online, www.iranicaonline.org (dostęp: 22.10.2021).
Rachmonow E., 2002, Tadżycy w zwierciadle historii [w:] T. Bodio (red.), Tadżykistan: Historia – społeczeństwo – polityka, Warszawa: Elipsa.
Roy O., 2007, The New Central Asia. The Creation of Nations, London–New York: I.B. Tauris.
Salimpur M., 2016, Noma ba prezident Emomali Rahmon, Radioi Ozodi, https://www.ozodi.org/a/actors-of-dushanbe-russian-theater-asked-president--for-help/27690548.html (dostęp: 22.10.2021).
Smith A., 2009, Kulturowe podstawy narodów. Hierarchia, przymierze i republika, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sudjic D., 2015, Kompleks gmachu: Architektura władzy, przeł. A. Rasmus-Zgorzelska, Warszawa: Centrum Architektury.
Szymański W., 2014, „O jedno tylko proszę skromnie, nie zapomnijcie nigdy o mnie”. Zachodniogalicyjskie cmentarze wojenne w świetle nowych problemów i perspektyw badawczych, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 22(4).
Therborn G., 2017, Cities of Power: The Urban, the National, the Popular, the Global, London–New York: Verso.
