Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZasady organizacji kształcenia w edukacjach inkluzyjnych uczniów z niepełnosprawnością
DOI:
https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.002.10477Słowa kluczowe:
zasady kształcenia, zasady organizacji kształcenia, edukacja inkluzyjna, dekonstrukcja edukacji specjalnejAbstrakt
Celem artykułu nie jest rekonstrukcja zasad kształcenia. Jest nim próba ich sformułowania w aspekcie organizacyjnym – związanym z namysłem nad procesami porządkowania przestrzeni, czasu oraz innych podstawowych założeń strukturalizujących dwa typy edukacji inkluzyjnej. Punktem wyjścia opracowania jest założenie, że przyjęcie lub odrzucenie istnienia określonych zasad organizacyjnych oraz nadanie im sprecyzowanej rangi, jest jednym z istotnych czynników różnicujących fundamenty inkluzji edukacyjnej. Główną tezą, stanowiącą oś dyskusji jest założenie, że konstruowanie niepozorowanej edukacji inkluzyjnej nie może opierać się wyłącznie na zmianie postrzegania niepełnosprawności (przejściu od modelu indywidualnego do społecznego). Powinno ono konstytuować się również na przemianach szerszego kontekstu związanego z paradygmatycznymi przeobrażeniami założeń dydaktyki. Artykuł składa się z kilku części. W pierwszej została omówiona problematyka zasad kształcenia, druga obejmuje próbę zakreślenia podstaw teoretycznych dwóch typów inkluzji edukacyjnej, opartej na rekonstrukcji oraz dekonstrukcji edukacji specjalnej. Meritum artykułu stanowi prezentacja autorskiej koncepcji zasad organizacyjnych, które zostały potraktowane jako wskaźniki typów inkluzji. Całość zamyka podsumowanie z kontekstowym nawiązaniem do przemian dydaktyki specjalnej.
Downloads
Bibliografia
Ainscow M., Miles S. (2008), Making Education for All inclusive: where next?, „Prospects”, vol. 1.
Bereźnicki F. (2001), Dydaktyka kształcenia ogólnego, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Concise Encyclopedia of Special Education. A Reference for the Education of the Handicapped and Other Exception Children and Adults, (2002), C.R. Reynolds, E. Flechter-Janzen (eds.), John Willey &Sons, New York.
Feyerabend P.K. (1996), Przeciw metodzie, przekł. S. Wiertlewski, Siedmiogród, Wrocław.
Gajdzica Z. (2012), Kilka uwag na temat zasad kształcenia specjalnego w perspektywie edukacji integracyjnej i inkluzyjnej uczniów niepełnosprawnych, „Roczniki Pedagogiki Specjalnej”, t. 14.
Głodkowska J. (2017), Dydaktyka specjalna – system znaczeń i relacji w projektowaniu dydaktyk specjalistycznych [w:] Dydaktyka specjalna. Od systematyki do projektowania dydaktyk specjalistycznych, J. Głodkowska (red.), PWN, Warszawa.
Głodkowska J. (2017a), Dydaktyka specjalna. Od wzorca do interpretacji, PWN, Warszawa.
Hinz A. (2009), Inklusive Pädagogik in der Schule – veränderter Orientierungsrahmen für die schulische Sonderpädagogik!? Oder doch deren Ende?, „Zeitschrift für Heilpädagogik“, Nein. 5.
Hodkinson A., Vickerman P. (2016), Inclusion. Defining definitions [w:] Inclusive Education. Perspectives on pedagogy, policy and practice, Z. Brown (ed.), The Routledge, London–New York.
Hornby G. (2015), Inclusive special education: development of a new theory for the education of children with special educational needs and disabilities, „British Journal of Special Education Needs”, vol. 42(3).
Kirejczyk K. (1981), Zasady pedagogiki upośledzonych umysłowo [w:] Upośledzenie umysłowe – pedagogika, K. Kirejczyk (red.), PWN, Warszawa.
Kirejczyk K. (1983), Pedagogika specjalna w realizacji zadań szkolnictwa masowego, „Studia Pedagogiczne”, t. 45.
Klus-Stańska D. (2010), Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń, Żak, Warszawa.
Kruk-Lasocka J. (2012), Dostrzec dziecko z perspektywy edukacji włączającej, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Kupisiewicz Cz. (1977), Podstawy dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa.
Lechta V. (2016), Inkluzivní pedagogika – základní determinanty [w:] Inkluzivní pedagogika, V. Lechata (ed.), Portál, Praha.
Lipkowski O. (1980), Zasady pedagogiki specjalnej [w:] Pedagogika rewalidacyjna, A. Hulek (red.), PWN, Warszawa.
Mittler P. (1995), Special needs education: an international perspective, „British Journal of Special Education”, vol. 22(3).
Mysłakowski Z. (1953), Zasady nauczania i ich charakter, „Nowa Szkoła”, nr 5.
Nawroczyński B. (1961), Zasady nauczania, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Okoń W. (1995), Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Żak, Warszawa.
Pańczyk J. (1999), Zasady nauczania specjalnego (dydaktyki specjalnej), „Roczniki Pedagogiki Specjalnej”, t. 10.
Peng Y., Podměšil M. (2015), Inclusive Setting – A Current Issue In Special Education, Palacky University, Olomuc.
Piasecki M., Besowski S., Czech R. (1998), Społeczny model niepełnosprawności, „Problemy Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej”, nr 1.
Półturzycki J. (1997), Dydaktyka dla nauczycieli, UMK, Toruń.
Richardson J.G., Powell J.J.W. (2011). Comparing Special Education. Origins to Contemporary Paradoxes, Stanford University Press, Stanford.
Sękowska Z. (1985), Pedagogika specjalna. Zarys, PWN, Warszawa.
Slee R. (2004), Social justice and the changing directions in educational research: the case of inclusive education [w:] Special Educational Needs and Inclusive Education. Vol. II. Inclusive Education, D. Mitchell (ed.), RoutledgeFalmer, London–New York.
Sośnicki K. (1948), Dydaktyka ogólna, NK, Toruń.
Sowa J., Wojciechowski F. (2001), Proces rehabilitacji w kontekście edukacyjnym, Fosze, Rzeszów.
Speck O. (2013), Inkluzja edukacyjna a pedagogika lecznicza, przekł. A. Grysińska, Harmonia Universalis, Gdańsk.
Szewczuk W. (1993), Zasady nauczania – uczenia się i wychowania [w:] Encyklopedia Pedagogiczna, W. Pomykało (red.), Innowacja, Warszawa.
Szumski G. (2010), Wokół edukacji włączającej. Efekty kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w klasach specjalnych, integracyjnych i ogólnodostępnych, Wydawnictwo APS, Warszawa.
The Salamanca Statement and Framework for Action on Special Needs Education, Salamanca, (1994), Spain, 7-10 June 1994, http://www.unesco.org/education/pdf/SALAMA_E.PDF.
Thomas G., Loxley A. (2007), Deconstructing Special Education and Constructing Inclusion, Open University Press, New York.
Zacharuk T. (2008), Wprowadzenie do edukacji inkluzyjnej, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce.
Zaczyński W. (1988), Metodologiczna tożsamość dydaktyki, WSiP, Warszawa.
Zamkowska A. (2009), Wsparcie edukacyjne uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim w różnych formach kształcenia na I etapie edukacji, Wydawnictwo PR, Radom.
Zybertowicz A. (1995), Przemoc i poznanie. Studium z nie-klasycznej socjologii wiedzy, UMK, Toruń.
