Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZachowania dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w salonie fryzjerskim
Słowa kluczowe:
integracja sensoryczna, nadwrażliwość, zaburzenia, zachowania, zmysłyAbstrakt
Dla dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu strzyżenie, mycie włosów, czesanie przez fryzjera wiąże się z ogromnymi emocjami, stresem, krzykiem, płaczem, chęcią ucieczki, ale również z bólem. Odnalezienie fryzjera, który będzie umiał poradzić sobie z przestraszonym, uciekającym dzieckiem, może być dla rodzica dużym wyzwaniem. Artykuł ma na celu ukazanie procesu budowania relacji pomiędzy dziećmi z zaburzeniami ze spektrum autyzmu a fryzjerami specjalizującymi się w strzyżeniu tej wyjątkowej grupy klientów. Artykuł dotyczy, w jaki sposób dzieci przy wsparciu rodziców radzą sobie z nadwrażliwością w trakcie wizyty u fryzjera, w jaki sposób fryzjerzy pomagają im osiągnąć zamierzony cel. Autor omawia zagadnienia teoretyczne związane z etiologią, klasyfikacją oraz ogólną charakterystyką zaburzeń ze spektrum autyzmu, zwracając szczególną uwagę na nadwrażliwość sensoryczną. W dalszej kolejności zapoznaje nas ze światem zmysłów, analizuje wyniki badań z wykorzystaniem wybranych narzędzi badawczych. Opracowanie kończy się podsumowaniem wniosków z badania oraz wynikającymi z nich propozycjami działań.
Downloads
Bibliografia
Ayres J. (2015), Dziecko a integracja sensoryczna, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk, 51–55.
Baker J. (2018), Ilustrowany podręcznik umiejętności społecznych. Trening komunikacji, zabawy i emocji dla dzieci z autyzmem, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk, 13–19.
Ball J. (2016), Autyzm a wczesna interwencja, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk, 25–29, 148–163.
Barłóg K. (red.) (2017), Dziecko z autyzmem wyzwaniem dla współczesnej szkoły, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, 19–23.
Beytien A.(2018), Autyzm na co dzień: ponad 150 sprawdzonych sposobów postępowania z dzieckiem ze spektrum autyzmu, Wydawnictwo Uniwersytety Jagiellońskiego, Kraków.
Biel L., Peske N. (2017), Jak wychować sensorycznego bystrzaka, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk, 100–103, 265–281.
Borkowska M. (2018), Integracja sensoryczna w rozwoju dziecka, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk, 16–35.
Broadbent J., Galic I., Stokes M.A. (2013), Validation of autism spectrum quotient adult version in an Australian Sample, Autism Research and Treatment, 2, doi: 10.1155/2013/984205.
Burgess A.F., Gutsteinm S.E. (2007), Quality of Life for People with Autism: Raising the Standard for Evaluating Successful Outcomes Child and Adolescent Mental Health, Child and Adolescent Mental Health, 12 (2), 80-86, doi: 10. 1111/j.1475-3588.2006.00432.x
Ching C., Mei-Hui T., Jeng-Yi S. (2014), Predictors of the health-related quality of life in preschool children with Autism spectrum disorders, Research in Autism Spectrum Disorders, 8 (9): 1062–1070.
Creswell J.W. (2015), Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 219–241.
Czarnecki K.M. (red.), (2009), Nowy leksykon metodologiczny, Wydawnictwo Wyższa Szkoła Humanitas, Sosnowiec.
Faherty C. (2016), Autyzm…Co to dla mnie znaczy? Podręcznik z ćwiczeniami dla dzieci i dorosłych ze spektrum autyzmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Frith U. (2016), Autyzm: wyjaśnienie tajemnicy, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Frith U. (2014),Autism – are we any closer to explaining the enigma?, Psychologist, 27 (10): 744–745.
Golarai G., Grill-Spector K., Reissa A.L., (2006), Autism and the development of face processing, Neurosci Res., Oct. 6(3): 145–160.
Grandin T. (2017), Autyzm i problemy natury sensorycznej, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk, 20–21, 26–31.
Greene J.C, Caracelli V.J, Graham W.F (1989), Toward a conceptual framework for mixed- method evaluation designs, Educational Evulation and Policy Analysis, 11 (3): 255–274.
Greenspan S.J., Wieder S. (2014), Dotrzeć do dziecka z autyzmem, Jak pomóc dzieciom nawiązać relacje, komunikowanie się i myśleć, Metoda Floortime, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Hendrickx S. (2018), Kobiety i dziewczyny ze spektrum autyzmu, od wczesnego dzieciństwa do późnej starości, Wydawnictwo UJ, Kraków.
International Classification of Diseases for Mortality and Morbidity Statistics, 11th Revision (ICD-11), World Health Organization.
Kiesling U.(2017), Integracja sensoryczna w dialogu, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk, 17–43.
Komender J., Jagielska G., Bryńska A. (2014), Autyzm i Zespół Aspergera, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 106–107.
Kranowitz C.S. (2017), Nie-zgrane dziecko dorasta, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk, 29–37.
Krause A. (2010), Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Łobocki M. (2007), Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Maszke A.W. (2008), Metody i techniki badań pedagogicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
Maszke A.W. (2004), Metodologiczne podstawy badań pedagogicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
Morrison J. (2016), DSM-5 bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 40.
Nason B. (2017), Porozmawiajmy o autyzmie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 149–179, 202–205.
Notbohm E. Zysk V. (2016), 1001 porad rodziców i terapeutów dzieci z autyzmem i zespołem Aspergera, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 29–35.
Nothbohm E. (2017), Dziesięć rzeczy, o których chciałoby Ci powiedzieć dziecko z autyzmem, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, rozdz. II, 47–63.
Odnowska-Szlachcic B. (2018), Integracja sensoryczna w autyzmie, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk, 22–27, 224–245.
Olechnowicz H. (2004), Wokół autyzmu, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 26–27.
Olechnowicz H., Wiktorowicz R. (2013), Dziecko z autyzmem. Wyzwalanie potencjału rozwojowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Perchalec-Wykręt A., Sabik M. (2018), Pierwsze zabawy z integracją sensoryczną dla maluchów, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk, 5–10.
Pilch T., Bauman T. (2001), Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Pisula E. (2007), Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Pisula E. (2010), Małe dziecko z autyzmem, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Pisula E. (2012a), Autyzm: przyczyny, symptomy, terapia, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk.
Pisula E. (2012b), Od badań mózgu do praktyki psychologicznej. Autyzm, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Prokopiak A. (2017), Uczeń z autyzmem, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 12–37.
Rubacha K. (2008), Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Pużyński S., Wciórka J. (2008), Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD–10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne, Wydawnictwo UWM „Vesalius” IPiN Kraków–Warszawa.
Rubacha K. (2003), Paradygmaty nauk społecznych a budowanie teorii pedagogicznych [w:] Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1, PWN, Warszawa.
Schultz R.T. (2005), Developmental deficits in social perception in autism: the role of the amygdala and fusiform face area, Int. J. Dev. Neurosci, 23 (2–3): 125–141.
Sher B. (2018), Codzienne gry i zabawy dla dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego, Wydawnictwo Harmonia Uniwersalis, Gdańsk, 21–29, 31–40.
Silamy N. (1994), Słownik psychologii, Wydawnictwo „Książnica”, Kraków.
Suchowierska M., Ostaszewski P., Bąbel P. (2012), Terapia behawioralna dzieci z autyzmem – teoria, badania i praktyka stosowanej analizy zachowania, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Uljarevic M., Hamilton A. (2012), Recognition of Emotions in Autism: A Formal Meta, Journal of Autism and Developmental Disorders, 43: 1517–1526, doi:10.1007/s10803-012-1695-5.
Voss A. (2017), Zrozumieć sygnały sensoryczne dziecka, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Sopot, 138–139, 204, 227–230.
Wing L., Gould J. (1979), Severe Impairments of Social Interaction and Associated Abnormalities in Children: Epidemiology and Classification, Journal of Autism and Developmental Disorders, 9: 11–294.
Zaczyński W. (2000), Praca badawcza nauczyciela, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Zaorska M. (2015), Mowa ciała dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu [w:] Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
