Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweSamoocena i style radzenia sobie ze stresem a nasilenie depresji u kobiet z zaburzeniami odżywiania
Słowa kluczowe:
samoocena, style radzenia sobie ze stresem, depresja, zaburzenia odżywiania, jadłowstręt psychiczny, bulimia psychicznaAbstrakt
Depresja współwystępuje z zaburzeniami odżywiania wpływając na różne aspekty funkcjonowania osoby chorej. Istotną rolę w etiologii i obrazie zaburzeń pełni poczucie własnej wartości oraz radzenia sobie ze stresem. Z tej perspektywy badanie związków między samooceną i stylami radzenia sobie ze stresem a nasileniem depresji u osób z zaburzeniami odżywiania wydaje się interesujące.
Cel badań: Celem podjętych badań było poszukiwanie zależności pomiędzy nasileniem objawów depresji a ogólnym poczuciem własnej wartości kobiet z zaburzeniami odżywiania i ocenami dotyczącymi istotnych obszarów ich funkcjonowania oraz radzeniem sobie ze stresem. Metoda badań: Badaniem objęto łącznie 100 kobiet, w tym 50 chorych na anoreksję oraz tyle samo z rozpoznaniem bulimii, według kryteriów diagnostycznych DSM-V (2015). Grupy nie różniły się istotnie pod względem wieku. W pracy zastosowano Wielowymiarowy Kwestionariusz Samooceny (MSEI) O’Briena i Epsteina, Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) Endlera i Parkera i Skalę Depresji Hamiltona (HAM-D).
Wyniki: Przeprowadzone analizy wykazały istotne powiązania między samooceną i radzeniem sobie ze stresem a depresją u kobiet z zaburzeniami odżywiania. U kobiet z anoreksją depresja jest powiązaną z oceną dyspozycji społeczno-moralnych, zaś u chorych na bulimię z samooceną własnej efektywności i atrakcyjności fizycznej oraz oceną społeczną. Ze spadkiem nasilenia objawów depresji łączy się u kobiet z zaburzeniami odżywiania tendencja do zadaniowego radzenia sobie w sytuacjach stresowych.
Downloads
Bibliografia
Anderson D.A., Jason M.L., Young De K.P. (2013), Proces oceny. Rozwój metod badania klinicznego w zaburzeniach odżywiania się [w:] Leczenie zaburzeń odżywiania. Pomost między nauką a praktyką, red. M. Maine, B.H. McGilley, D.W. Bunnell, Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner, Wrocław.
Bizeul C., Brun J.M., Rigaud D. (2003), Depression influences the EDI scores in anorexia nervosa patients, „European Psychiatry”, 18: 119–123.
Bizeul, C., Brun, J.M., Rigaud, D. (2003), Depression influences the EDI scores in anorexia nervosa patients, „European Psychiatry”, 18: 119–123.
Blinder B.J., Cumella E.J., Sanathara V.A. (2006), Psychiatric comorbidities of female inpatients with eating disorders, „Psychosomatic Medicine”, 68: 454–462.
Brytek-Matera A. (2009), Konfrontacja ze stresem u kobiet z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi, Endokrynologia, „Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii”, 4: 213–219.
Dzwonkowska I., Lachowicz-Tabaczek K., Łaguna M. (2008), Samoocena i jej pomiar: Polska adaptacja skali SES M. Rosenberga. Podręcznik, Wydawnictwo PTP, Warszawa.
DSM-5 (2015), Kryteria diagnostyczne z DSM-5. Desk reference, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław.
Endler N.S., Parker J.D.A. (1994), Assessment of multidimensional coping: Task, emotion, and avoidance strategies, „Psychological Assessment”, 6 (1): 50–60.
Epstein S. (1980), The self – concept: A review and fhe proposa of an integrated theory of personality [w:] Personality: Basic aspect and current research, red. E. Staub, Prentice–Hall, Englewood Cliffs NJ.
Fairburn C.G., Cooper Z., Shafran R. (2003), Cognitive behaviour therapy for eating disorders: a “transdiagnostic” theory and treatment, „Behaviour Research and Therapy”, 41 (5): 509–528.
Fecenec D. (2008), Wielowymiarowy Kwestionariusz Samooceny MSEI (polska adaptacja), Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa.
Fila-Jankowska A. (2009), Samoocena autentyczna, Wydawnictwo SWPS Academica, Warszawa.
Giel K.E., Wittorf A., Wolkenstein L., Klinberg S., Drimmer E., Schönenberg M., Rapp A.M., Fallgatter A.J., Hautzinger M., Zipfel S. (2012), Is impaired set-shifting a feature of „pure” anorexia nervosa? Investigating the role of depression in set-shifting ability in anorexia nervosa and unipolar depression, „Psychiatric Research”, 200 (2–3): 538–543.
Hambrook, D., Oldershaw, A., Rimes, K., Schmidt, U., Tchanturia, K., Treasure, J., Richards, S., Chalder, T. (2011), Emotional expression, self-silencing, and distress tolerance in anorexia nervosa and chronic fatigue syndrome, „British Journal of Clinical Psychology”, 50 (3), 310–325, doi: 10.1348/014466510X519215.
Harrison C., Mond J., Bentley C. (2014), Loss of control eating with and without the undue influence of weight or shape on self-evaluation: evidence from an adolescent population, „Journal of Eating Disorders”, 2 (1): 31–31.
Holt M.K., Espelage D.L. (2002), Problem-solving skills relationship attributes among women with eating disorders, „Journal of Counseling and Develoment”, 80 (3): 346–354.
Hudson J.I., Hiripi E., Pope, H.G., Keddler, R.C. (2007), The prevalence and correlates of eating disorders in the national comorbidity survey replication, „Biological Psychiatry”, 61: 348–358.
Kucharska K., Wilkos E. (2016), Zaburzenia odżywiania [w:] Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, M. Jarema (red.), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
McIntosh W., Bulik, C.M., McKenzie, J.M. (2000), Interpersonal therapy for anorexia nervosa, „International Journal of Eating Disorders”, 27: 125–139.
Padraig W., Stern J., Phelan M. (2008), Psychiatria. Sedno, t. 1, Wydawnictwo, Elsevier Urban & Partner, Wrocław.
Pawłowska B. (2011), Współzależność między sposobami radzenia sobie ze stresem a zaburzonymi postawami wobec odżywiania u kobiet z anoreksją typu przeczyszczającego i z bulimią, „Family, Medicine and Primary Care Review”, 13 (2): 214–215.
Pilecki M., Józefik B. (2009), Związek depresyjności z obrazem siebie u dziewcząt z różnymi typami zaburzeń odżywiania się, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna”, 9: 233–241.
Pilska M., Jeżewska-Zychowicz M. (2008), Psychologia żywienia, Wydawnictwo SGGW.
Ragby R.M., Ryder A.G., Schuller D.R., Bagby, Marshall M.B. (2004), The Hamilton Depression Rating Scale: has the gold standard become a lead weight?, „American Journal of Psychiatry”, 161: 2163–2177.
Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P. (2013), Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS: Podręcznik do polskiej normalizacji, Wydawnictwo PTP, Warszawa.
Szpitalak M., Polczyk R. (2015), Samoocena. Geneza, struktura, funkcje i metody pomiaru, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Villa V., Manzoni G.M., Pagnini F., Castelnuovo G., Cesa G.L., Molinari E. (2009), Do coping strategies discriminate eating disordered individuals better than eating disorder features? An explorative study on female inpatients with anorexia and bulimia nervosa, „Journal of Clinical Psychology in Medical Settings”, 16 (4): 297–303.
Watson D., Suls J., Haig J. (2002), Global self-esteem in relation to structural models of personality and affectivity, „Journal of Personality and Social Psychology”, 83 (1): 185–197.
Wiatrowska A. (2017), Radzenie sobie ze stresem u osób z zaburzeniami odżywiania, Annales UMCS. Sectio J, 30 (1): 161–170.
Wiatrowska, A., (2019), Podmiotowe korelaty samooceny kobiet z zaburzeniami odżywiania, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Wojciszke B., Doliński D. (2008), Psychologia społeczna [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 2, red. J. Strelau, D. Doliński, Wydawnictwo GWP, Gdańsk.
