Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZjawisko nastoletniego rodzicielstwa wśród uczniów z niepełnosprawnością intelektualną
Słowa kluczowe:
nastoletnie rodzicielstwo, uczeń z niepełnosprawnością, uczeń z niepełnosprawnością intelektualną, szkoły specjalne, edukacja seksualnaAbstrakt
Celem podjętych badań było ustalenie skali zjawiska nastoletniego rodzicielstwa wśród uczniów z niepełnosprawnością intelektualną uczęszczających do szkół i ośrodków specjalnych. Za górną granicę zostania matką lub ojcem przyjęto 19 rok życia. Uznano, że młodzi ludzie, którzy zostają rodzicami w wieku 19 lat, są dopiero u progu dojrzałego życia, bez stabilizacji życiowej w zakresie pracy zawodowej, posiadania własnego mieszkania, samodzielności finansowej i ekonomicznej. Uczniowie z niepełnosprawnością, zwłaszcza intelektualną, będąc dziewiętnastolatkami, na ogół jeszcze uczęszczają do szkół specjalnych. A zatem, w sytuacji zjawiska nastoletniego rodzicielstwa wsparcie ze strony pedagogów może być nieocenione dla przyszłości młodych rodziców, ich dziecka i najbliższych. W badaniach wzięły udział 34 placówki z 12 województw Polski. Większość placówek stanowiła specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, zespoły szkół specjalnych, ale też zespoły placówek szkolno-wychowawczo-rewalidacyjnych. W przypadku szkół średnich najliczniej reprezentowane były specjalne szkoły/klasy zawodowe i specjalne szkoły przysposabiające do pracy. W celu określenia skali zjawiska nastoletniego rodzicielstwa w populacji uczniów z niepełnosprawnością ustalono sześć przedziałów czasowych wyznaczonych przez dany rok szkolny (ostatni okres nie zamknięto w konkretnym przedziale), a mianowicie: 2015/2016, 2014/2015, 2013/2014, 2012/2013, 2011/2012, 2010 i wcześniej.
Downloads
Bibliografia
Bakiera L., Szczerbal J. (2018), Doświadczenie nastoletniego macierzyństwa a wybrane aspekty funkcjonowania dorosłych kobiet, „Polskie Forum Psychologiczne”, t. 23, nr 1, s. 102–121.
Bidzan M. (2013), Nastoletnie rodzicielstwo. Perspektywa psychologiczna, Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańsk.
Buchnat M., Waszyńska K. (2016), Oczekiwania rodziców wobec edukacji seksualnej dzieci i młodzieży z lekką niepełnosprawnością intelektualną, „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej”, nr 13, s. 103–123.
Bunio-Mroczek P. (2014), Być nastoletnim ojcem w łódzkiej enklawie biedy. Rodzicielstwo młodych mężczyzn o niskim statusie społeczno-ekonomicznym w świetle koncepcji „nowego ojcostwa”, „Wychowanie w Rodzinie”, t. 10(2), s. 351–373.
Fornalik I. (b.r.w.), Dojrzewanie. Miłość. Seks. Poradnik dla rodziców osób z niepełnosprawnością intelektualną, Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa Bardziej Kochani, Warszawa.
GUS (2017), Rocznik Demograficzny, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
Isler A., Beytut D., Tas F., Conk Z. (2009), A study on sexuality with the parents of adolescents with intellectual disability, „Sexuality and Disability”, nr 27, s. 229–237.
Kijak R. (2014), Seksualność człowieka z niepełnosprawnością intelektualną a rodzina, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
Linton K.F., Adams Rueda H. (2014), Experiences with Pregnancy of Adolescents with Disabilities from the Perspectives of the School Social Workers Who Serve Them, „Health & Social Work”, t. 39, nr 2, s. 92–100.
Mach A. (2017), Nastoletnie rodzicielstwo dziewcząt i chłopców z niepełnosprawnością, „Wychowanie w Rodzinie”, t. 16(2), w druku.
Mach A. (2017), From being a teenage mother to adult life according to a woman with intellectual disability, „Interdisciplinary Contexts of Special Pedagogy”, nr 17, s. 99–116.
Mejnartowicz D. (b.r.w.), Seksualność osób z zespołem Downa [w:] Wieczne dzieci czy dorośli. Problem seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną, Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa Bardziej Kochani, Warszawa.
Prokopiak A. (2012), Postawy osób znaczących wobec seksualności młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym, Akapit s.c., Lublin.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. z 1999 r. Nr 67, poz. 756).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 czerwca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1117).
Sarnat-Ciastko A. (2008), Nastoletnie macierzyństwo- rozważania o sytuacji psychospołecznej młodocianych matek, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Seria: Pedagogika”, t. 17, s. 141–157.
Shandra C.L. (2011), Life-course transitions among adolescents with and without disabilities, „International Journal of Sociology”, nr 41, s. 67–86.
Shandra C.L., Chowdhury A.R. (2012), The first sexual experience among girls with and without disabilities, „Journal of Youth and Adolescence”, nr 41, s. 515–532.
Skowrońska-Pućka A. (2016a), Nastoletnie macierzyństwo- szansa czy ograniczenie? Doświadczenia małoletnich matek z grup de faworyzowanych, „Studia Edukacyjne”, nr 42, s. 217–232.
Skowrońska-Pućka A. (2016b), Sytuacja edukacyjna małoletnich matek, wychowanek placówek opiekuńczo-wychowawczych. Perspektywa biograficzna, „Studia Edukacyjne”, nr 40, s. 191–211.
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59).
Netografia
https://men.gov.pl/ministerstwo/informacje/wychowanie-do-zycia-w-rodzinie-rozporzadzenie-podpisane.html [dostęp: 23.06.2018].
