Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweRelacje rówieśnicze uczniów pełnosprawnych i ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w edukacji włączającej
Słowa kluczowe:
uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych, relacje rówieśnicze, klasa integracyjna, pozycja socjometrycznaAbstrakt
Specjalne potrzeby edukacyjne (SPE) mogą wpływać na zdolność uczenia się i nabywania kompetencji przez dzieci, ale także wpływać na relacje między rówieśnikami w dzieciństwie. Uczniowie ze SPE rzadko cieszą się popularnością wśród rówieśników; znacznie częściej są marginalizowani, a nawet odrzucani. Niniejszy artykuł analizuje problem relacji między uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i uczniami bez specjalnych potrzeb edukacyjnych. W szczególności koncentruje się na głównej roli relacji rówieśniczych w ogólnym rozwoju dziecka. Uwyraźniono także problem, w jaki sposób szczególne potrzeby edukacyjne wpływają na relacje z rówieśnikami. W zakresie badań przedstawionych w tekście skupiono się na określeniu socjometrycznej pozycji dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w ramach grup rówieśniczych w klasie.
Downloads
Bibliografia
Andrzejewska J., Sitarczyk M. (2012), Specjalne potrzeby edukacyjne w przestrzeni systemu oświaty. Teoretyczne i metodologiczne założenia: Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – wsparcie kadry nauczycielskiej, Lublin.
Bąbka J. (2003), Psychospołeczne aspekty efektywności edukacji dzieci w systemie integracyjnym [w:] Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych red. Z. Kazanowski, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Buchnat M. (2012), Uczeń z lekką niepełnosprawnością intelektualną w szkolnictwie integracyjnym i ogólnodostępnym [w:] Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w systemie edukacji, red. M. Buchnat, B. Tylewska-Nowak, Wydawnictwo Diffin, Warszawa.
Ćwirynkało K. (2003), Pozycja socjometryczna uczniów a postawy nauczycieli wobec integracji [w:] Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych red. Z. Kazanowski, D. Osik-Chudowolska, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Domagała-Zyśk A. (2012), Relacje rówieśnicze uczniów z niespecyficznymi trudnościami w nauce [w:] Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym red. A. Domagała-Zyoek, Wydawnictwo KUL, Lublin
Dyduch E. (1999),Izolacja społeczna uczniów z obniżoną sprawnością intelektualną w szkole publicznej [w:] Pedagogika specjalna wobec zagrożeń i wyzwań XXI wieku. Materiały z obrad XVI sekcji III Zjazdu Pedagogicznego w Poznaniu, red. J. Pańczyk, W. Dykcik, Wydawnictwo UAM, Poznań.
Ekert-Grabowska D. (1982), Dzieci nieakceptowane w klasie szkolnej, WSiP, Warszawa.
Gajdzica Z. (2013), Kategorie sukcesów w opiniach nauczycieli klasach integracyjnych jako przyczynek do poszukiwania koncepcji edukacji integracyjnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Grzyb B. (2013), Uwarunkowania związane z przenoszeniem uczniów niepełnosprawnych ze szkół integracyjnych do specjalnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Janowski A. (2002), Pedagogika praktyczna: zarys problematyki, zdrowy rozsądek, wyniki badań, Fraszka Edukacyjna, Warszawa.
Kubinowski D. (2010), Jakościowe badania pedagogiczne: filozofia, metodyka, ewaluacja, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Plichta J., Jagoszewska I., Gładyszewska-Cybulko J., Szczupał B., Drzazga A., Cytowska B. (2017), Specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z niepełnosprawnościami. Charakterystyka, specyfika edukacji i wsparcia, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Rozenbajgier M. (2008), Dziecko niepełnosprawne w grupie rówieśniczej [w:] O poznaniu siebie i świata przez dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, red. W. Pilecka, K. Bidziński, A. Pietrykiewicz, Wydawnictwo UPH Jana Kochanowskiego, Kielce.
Rudek I. (2007), Od niechęci do akceptacji. O wychowaniu dzieci do tolerancji wobec osób niepełnosprawnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Sidor-Piekarska B. (2012), Relacje uczniów z niepełnosprawnością intelektualną z rówieśnikami w kształceniu integracyjnym [w:] Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym, red. A. Domagała-Zyoek, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Zamkowska A. (2005), Normalizacja w kształtowaniu środowiska klasy integracyjnej [w:] Dyskursy pedagogiki specjalnej 4. Normalizacja życia środowisk osób niepełnosprawnych red. Cz. Kosakowski, A. Krause, Wydawnictwo UWM, Olsztyn.
Żyta A., Ćwirynkało K. (2014), Relacje rówieśnicze uczniów z niepełnosprawnością w nauczaniu inkluzyjnym – wybrane problemy, „Problemy Wczesnej Edukacji”, nr 4.
