Academic Scientific JournalsImage of “Self” and the social world in narratives of students with phisical disability
Keywords:
phisical disability, social world, “Self”Abstract
The issue mentioned in the title of the article devotes to a social world, whose immanent part are persons with a physical disability. The presented paper is a short report based on a wider research and reveals the picture of every day life of students with physical disability. The insight into narratives presented in the text directly indicates the qualitative model of a research in which individual experiences of people with motor disabilities have been explored, involving the assumption that social world remains in a mutual relationship with the structure of “Self”. The main factor, strongly affecting a social world of research participants, is a category of disability, emphasizing physical disability, which is immediately evident to “Self” and to surrounding community, resulting in attachment to stigma and its obvious dominant character.
The valuable theoretical basis employed to analyse everyday life of students with physical disability was the concept of mirror reflections that provide the information individuals use to define their own sense of self. One’s self-concept is a mirror reflection of how one has been seen by the others in a society. According to the applied theory, student with a disability is located in the ecological centre.
Downloads
References
Ablewicz K. (1998), Hermeneutyka i fenomenologia w badaniach pedagogicznych [w:] Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, S. Palka (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Baacke D. (1980), Der sozialökologische Ansatz zur Beschreibung und Erklärung des Verhaltens Jugendlicher, „Deutsche Jugend”, H. 11.
Bańka A. (2002), Społeczna psychologia środowiskowa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Bikont A. (1988), Tożsamość społeczna – teorie, hipotezy, znaki zapytania [w:] Studia nad spostrzeganiem relacji JA – INNI: tożsamość, indywidualizacja, przynależność , M. Jarymowicz (red.), Ossolineum, Wydawnictwo PAN, Wrocław, s. 15–39.
Borys B., Majkowicz M. (1999), Psychologiczne następstwa u ofiar pożaru hali Stoczni Gdańskiej ze szczególnym uwzględnieniem zmiany obrazu siebie, „Kolokwia Psychologiczne”, t. 7, Warszawa.
Bronfenbrenner U. (1979), The Ecology of Human Development, Cambridge: Harvard University Press, za: Brzezińska A., 2007, Społeczna psychologia rozwoju, [w:] J. Brzeziński (red.), Wykłady z psychologii, tom 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bronfenbrenner U., 1995, Developmental ecology through space and time: A future perspective [w:] Examining lives in context: Perspectives on the ecology of human development, P. Moen, G.H. Elder, JR., & K. Lüscher (red.), American Psychological Association, Washington, DC.
Cymerman I. (2007), Doświadczanie jakości życia po przeszczepie – perspektywa fenomenologiczno-hermeneutyczna, Wydawnictwo UWM, Olsztyn.
Czykwin E. (2007), Stygmat społeczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Dykcik W. (red.) (1997), Pedagogika specjalna, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Festinger L. (1954), A theory of social comparison processes, Human Relations, 7.
Głodkowska J. (2005), Między integracją a izolacją – jedność w zróżnicowaniu a oddzielenie w odmienności [w:] Skazani na wykluczenie, M. Orłowska (red.), Wydawnictwo APS, Warszawa, s. 109–119.
Goffman E. (1971), Relations in Public. Microstudies of the Public Order, London–New York.
Goffman E. (2000), Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. i P. Śpiewakowie, Wydawnictwo KR, Warszawa.
Goffman E. (2007), Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, wyd. drugie w języku polskim, przekład: A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Gustavsson A. (1997), Integracja, stygmatyzacja i autonomia – jasne i ciemne strony subkultury integracji [w:] Upośledzenie w społecznym zwierciadle, A. Gustavsson, E. Zakrzewska-Manterys (red.), Wydawnictwo „Żak”, Warszawa, s. 178–196.
Jarymowicz M., Kwiatkowska A. (1988), Atrybuty własnej tożsamości: właściwości spostrzegane jako wspólne dla „ja” i „innych” versus specyficznie własne [w:] Studia nad spostrzeganiem relacji JA – INNI: tożsamość, indywidualizacja, przynależność, M. Jarymowicz (red.), Ossolineum, Wydawnictwo PAN, Wrocław, s. 65–79.
Kirenko J. (1991), Psychospołeczne przystosowanie osób z paraplegią, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Konarzewski K. (2000), Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna, WSiP, Warszawa.
Kowalik S. (1995), Pomiar jakości życia – kontrowersje teoretyczne [w:] Pomiar i poczucie jakości życia u aktywnych zawodowo, A. Bańka, R. Derbis (red.), Środkowoeuropejskie Centrum Ekonomii Działania Społecznego, Poznań–Częstochowa.
Kowalik S. (1999), Psychospołeczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Śląsk, Katowice.
Kowalik S. (2001), Pomiędzy dyskryminacją a integracją osób niepełnosprawnych [w:] Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja, t. 3, B. Kaja (red.), Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, s. 36–58.
Kowalik S. (2014), Wybrane psychospołeczne problemy niepełnosprawności i rehabilitacji [w:] Społeczna psychologia kliniczna, H. Sęk (red.), wyd. 4, PWN, Warszawa, s. 446–471.
Krause A. (2005), Normalizacja jako paradygmat myślenia i działania w pedagogice specjalnej [w:] Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych, C. Kosakowski, A. Krause (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, s. 46–52.
Kozielecki J. (1986), Psychologiczna teoria samowiedzy, wyd. drugie zmienione, PWN, Warszawa.
Lachowicz-Tabaczek K. (2004), Potoczne koncepcje świata i natury ludzkiej. Ich wpływ na poznanie i zachowanie, GWP, Gdańsk.
Larkowa H. (1987), Człowiek niepełnosprawny. Problemy psychologiczne, PWN, Warszawa.
Lis-Kujawski A. (2008), Moje „ja” i szkoła integracyjna. Zjawiska ukrytego programu w nauczaniu uczniów niepełnosprawnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Markus H. (1980), The self in thought and memory [w:] The self in social psychology, D.M. Wegner, R.R. Ballacher (red.), University Press.
Matwijów B. (1998), Budowanie teoretycznej wiedzy pedagogicznej [w:] Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, S. Palka (red.), Wydawnictwo UJ, Kraków.
Oleniacz M. (2005), Przeżywanie młodości: obraz fenomenu w badaniach biograficznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Pilch T., Bauman T. (2001), Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Reykowski J. (1992), Procesy emocjonalne. Motywacja. Osobowość, PWN, Warszawa.
Sadowska S. (2007), Jakość życia uczniów związanych ze szkołą – analiza wybranych problemów jako klucz do badań [w:] Jakość życia w niepełnosprawności – mity a rzeczywistość, tom 2: Integracja – Nauczyciel – Wychowanie, M. Flanczewska-Wolny (red.), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Gliwice–Kraków.
Sadowska S. (2006), Jakość życia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Schütz A. (1989), Fenomenologia i nauki społeczne [w:] Fenomenologia i socjologia. Zbiór tekstów, Z. Krasnodębski (red.), PWN, Warszawa.
Schütz A. (2008), O wielości rzeczywistości [w:] A. Schütz, O wielości światów, przeł. B. Jabłońska, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków, s. 17–56.
Szczupał B. (2009), Godność osoby z niepełnosprawnością. Studium teoretyczno-empiryczne poczucia godności młodzieży z dysfunkcją narządu ruchu, Wydawnictwo Naukowe „Akapit”, Kraków.
Sztompka P. (2004), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Thomas D. (1978), The Social Psychology of Childhood Disability, Methuen, London:.
Tokarska-Bakir J. (2007), Et(n)ologia piętna, Wstęp do wydania polskiego [w:] E. Goffman, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, wyd. drugie w języku polskim, przekład: A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Zawiślak A. (2011), Jakość życia osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną, Difin S.A., Warszawa.
