Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweSenior cyfrowo sprawny. O posługiwaniu się nowoczesnymi technologami przez seniorów z niepełnosprawnością w ujęciu badań jakościowych
DOI:
https://doi.org/10.26881/ndps.2023.49.12Słowa kluczowe:
senior, cyfrowa rzeczywistość, komunikacjaAbstrakt
Znaczące wydłużenie ludzkiego życia w XXI wieku powoduje wzrost liczby seniorów we wszystkich krajach wysokorozwiniętych. W Polsce według danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny liczba seniorów na koniec 2021 r. osiągnęła 9,7 mln, odnotowując wzrost o 0,2% w stosunku do roku poprzedniego (Kamińska-Gawryluk 2022: 10). Według prognoz GUS w 2050 r. liczba osób starszych w Polsce przekroczy 30% populacji (Bakalarczyk, Kotecki 2023: 16). Współczesny senior po zakończeniu aktywności zawodowej nie zawsze ma dobre zabezpieczenie emerytalne i socjalne, ale obok ewentualnych niedostatków materialnych lub zdrowotnych w życiu seniorów pojawiają się często problemy wynikające z przemian współczesnego świata. Żyjemy w erze postępującej cyfryzacji wszystkich sfer życia człowieka. Dominacja technologii informacyjno-komunikacyjnych wywołuje różnorodne konsekwencje dla funkcjonowania ludzi starszych, o czym świadczy analiza dostępnej literatury dotyczącej przedmiotu (Garwol, Stebila 2021: 94–110). Ze względu na skalę zjawiska zainteresowanie tematyką jakości życia dzisiejszego seniora w zmieniającym się cyfrowym świecie stanowi jeden z ważniejszych społecznie i naukowo obszarów. Celem artykułu jest analiza funkcjonowania seniorów, szczególnie seniorów z niepełnosprawnościami, we współczesnej rzeczywistości cyfrowej. Autorki prowadzące projekt mają też nadzieję na wskazanie tych obszarów, które wymagają interwencji edukacyjnej.
Downloads
Bibliografia
Bakalarczyk R., Kotecki L. (2023), Seniorzy niewidzialni obecni? Starzejące się społeczeństwo – prognozy, wyzwania, możliwości, Caritas Polska, Warszawa.
Cyrklaff M. (2016), Wykluczenie cyfrowe osób w wieku 50+. Sygnalizacja problemu [w:] W. Gierańczyk (red.), Starzenie się ludności jako wyzwanie XXI wieku. Ujęcie interdyscyplinarne, Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu.
Dampc M.G. (2018), Seniorzy w cyfrowym świecie [w:] M. Halicka, J. Szymanowska, K. Winiecka (red.), Starość i starzenie się w ujęciu interdyscyplinarnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 73–83.
Finogenow M. (2013), Rozwój w okresie późnej dorosłości – szanse i zagrożenia, Acta Universitatis Lodzienzis, Folia Oeconomica, 297: 93–104.
Garwol K, Stebila J. (2021), Seniorzy „niewykluczeni” cyfrowo, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 66 (2): 94-110.
Gutowska A. (2015), (Nie)pełnosprawna starość – przyczyny, uwarunkowania, wsparcie, Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 8.
Halicka M., Halicki J. (2017), Starzenie się i starość w praktyce edukacyjnej – wybrane aspekty, Pedagogika Społeczna, 2(64).
Jasiewicz J. (2015), Ramowy katalog kompetencji cyfrowych, Centrum Cyfrowe Projekt: Polska, Warszawa.
Kamińska-Gawryluk E. (red.) (2022), Sytuacja osób starszych w Polsce w 2021 roku, Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Białymstoku.
Kampania społeczna „Seniorze-spotkajmy się w sieci”, https://www.gov.pl/web/seniorze-spot kajmy-sie-w-sieci [dostęp: 20.04.2023].
Klauze M. (2022), Smartfon dla seniorki i seniora. Poznański przewodnik cyfrowy, Centrum Inicjatyw Senioralnych w Poznaniu.
Leśniak G. (2023), Rośnie liczba pracujących emerytów, o ile zdrowie pozwala, https://www. prawo.pl/kadry/ilu-emerytow-zyje-tylko-z-emerytury-a-ilu-pracuje,519890.html [dostęp: 18.02.2023].
Marcinkowski A., Marcinkowski P. (2012), WCAG 2.0. Podręcznik dobrych praktyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Ogonowska A. (2013), Współczesna edukacja medialna: teoria i rzeczywistość, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Orłowska M., Błeszyńska K. (2020), Edukacja a kompetencje cyfrowe seniora, Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 2(18).
Penkowska G. (2023), (Nie)groźne media, Pedagogika Katolicka, 33a: 105–113.
Pikuła N. (2020), Edukacja seniorów do użytkowania nowych technologii. Nowe wyzwania dla polityki społecznej, Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 4: 177–188.
Szewczyk A. (2017), Seniorzy i osoby niepełnosprawne w społeczeństwie informacyjnym. Udogodnienia programowe i sprzętowe, Studia Informatica Pomerania, 4(46): 87–109.
