Wystawa twórczości outsiderów w perspektywie performansu/przedstawienia

Abstrakt

Podjęte w tekście rozważania koncentrują się na performatywności wystawy outsiderów „Po co wojny są na świecie” zorganizowanej w 2016 roku w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, w odniesieniu do zjawisk, takich jak niepełnosprawność i aktywność twórcza osób z niepełnosprawnością. Traktując tę wystawę jako swoisty przypadek, sięgam do dokumentów związanych z jej organizacją, a także krytycznego tekstu, który pojawił się w Internecie jako komentarz do wydarzenia. Jako perspektywę teoretyczną przyjmuję przede wszystkim koncepcję zachowania zachowanego R. Schechnera oraz liminalności V. Turnera, zakładając za Ericą Fischer-Lichte, że są to mechanizmy transformujące rzeczywistość społeczno-kulturową. Na podstawie przeprowadzonych analiz uznaję zasadność zastosowania performansu jako perspektywy dla zrozumienia i zinterpretowania zachowań twórców i uczestników wystaw, szczególnie gdy materia sztuki staje się wypowiedzią artystyczną twórców określanych w literaturze jako outsiderzy, a więc także kwestii związanych z przeobrażaniem lub utrwalaniem istniejących konstruktów niepełnosprawności.