Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweGotowość do zawarcia związku małżeńskiego z osobą z niepełnosprawnością a postawy dystansu versus tolerancji młodzieży słabowidzącej
Słowa kluczowe:
młodzież słabowidząca, dystans, tolerancja, postawy, gotowość do zawarcia związku małżeńskiegoAbstrakt
Przebadano 100 uczniów słabowidzących uczęszczających do szkół specjalnych, a także 120 uczniów szkół ogólnodostępnych. Byli to uczniowie klas trzecich gimnazjum oraz klas I–III ponadgimnazjalnych. Młodzież słabowidząca zakwalifikowana do grupy podstawowej uczęszczała do ośrodków specjalnych w Lublinie, Warszawie i Krakowie. Szkoły, do których uczęszczała młodzież z grupy porównawczej, znajdują się na terenie miejscowości Lublin, Lubartów, Kamionka. Badania przeprowadzono za pomocą Skali Dystansu i Tolerancji (SDT – Kirenko, Olejnik), a także Skali Dystansu Społecznego E. Bogardusa. Młodzież słabowidząca i pełnosprawna wykazała zbliżony stosunek wobec sytuacji małżeństwa z osobą niepełnosprawną. Największą gotowość do zawarcia związku małżeńskiego obydwie badane grupy przejawiły wobec osób o najmniejszym stopniu niepełnosprawności, tj. osób słabowidzących i słabosłyszących, a ich podejście dodatkowo było determinowane prezentowanymi postawami dystansu i tolerancji. Najmniejszy poziom gotowości do wejścia w relację jaką jest małżeństwo, badani okazali wobec osób z niedostosowaniem społecznym i chorobą psychiczną, i nie był on zależny od postaw ogólnych jednostki.
Downloads
Bibliografia
Bazaniak J. (2009), Inność obiektem tolerancji. Kształtowanie postaw tolerancyjnych u dzieci w wieku wczesnoszkolnym w ich środowisku edukacyjnym, Poznańskie Studia Teologiczne, t. 23, Poznań, 323–357.
Bogardus, E.S. (1933), A social distance scale, Sociology & Social Research, 17: 265–271.
Chodkowska M. (2012), Socjopedagogiczne wymiary dystansu społecznego [w:] M. Chodkowska, S. Byra (red), Dystans społeczny w teorii i praktyce pedagogicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, Lublin, 15–34.
Czerwińska K. (2010), Funkcjonowanie adolescentów z niepełnosprawnością wzrokową [w:] Z. Palak, A. Bujnowska, A. Pawlak (red.), Aktualne problemy edukacji i rehabilitacji osób niepełnosprawnych w biegu życia, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 111–118.
Czerwińska K. (2011), Uczeń z dysfunkcją wzroku w szkole ogólnodostępnej – wybrane aspekty społeczne i dydaktyczne[w:] J. Głodkowska (red.), Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole ogólnodostępnej. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa, 156–172.
Gorczycka E. (1988), Dystans czy tolerancja. Studium nad postawami wobec ludzi niepełnosprawnych, Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem, Politechnika Częstochowska, Częstochowa.
Kirenko J. (1998), Psychospołeczne determinanty funkcjonowania seksualnego osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Kirenko J., Korczyński M. (2008), Wobec niepełnosprawności, Wydawnictwo Akademickie Wyższej Szkoły Społeczno-Przyrodniczej im. W. Pola, Lublin.
Kirenko J., Olejnik U. (2012), Dystans versus tolerancja- próba pomiaru [w:] M. Chodkowska, S. Byra (red), Dystans społeczny w teorii i praktyce pedagogicznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 47–56.
Kirenko J., Wawer R. (2015), Dystans versus tolerancja. Percepcja niepełnosprawności w badaniach eyetrackingowych, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Miłkowska-Olejniczak G. (1993), Problemy tolerancji w teorii i praktyce szkolnej, Ruch Pedagogiczny, 1–2: 177–186.
Konarska J. (2010), Rozwój i wychowanie rehabilitujące dziecka niewidzącego w okresie wczesnego i średniego dzieciństwa, NUP, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Olejnik U. (2018), Postawy zdystansowania i tolerancyjności młodzieży słabowidzącej, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Paplińska M. (2008), Konsekwencje wynikające z braku wzroku [w:] M. Paplińska (red), Edukacja Równych Szans. Uczeń i student z dysfunkcją wzroku – nowe podejście, nowe możliwości, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, 14–21.
Piega M. (2016), Intymne związki osób z niepełnosprawnościami w opinii młodych osób dorosłych [w:] B. Szczupał, K. Kutek-Sładek (red.), Wielowymiarowość integracji społeczno-zawodowej studentów z niepełnosprawnością, Wydawnictwo Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Kraków, 203–216.
Ryś M., Sztajerwald T. (2019), Psychologiczne aspekty dojrzałości młodych do małżeństwa, Skala Dojrzałości Psychicznej do Małżeństwa SKALDOM II, Kwartalnik naukowy Fides Et Ratio, 1 (37): 158–183.
Sak J.J. (2002), Dystans i tolerancja. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Wydawnictwo UMCS, Lublin, „Polonia”, vol. 27, no. 11, 198–207.
Szabała B. (2016), Rola samooceny w kształtowaniu optymizmu osób słabowidzących, Forum Pedagogiczne, t. 6, nr 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, 149–166.
Szczupał B. (2017), Aktywna polityka rynku pracy – szansą na aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnością wzroku [w:] M. Paplińska, M. Walkiewicz-Krutak (red.), Tyflopedagogika wobec współczesnych potrzeb wspomagania rozwoju, rehabilitacji i aktywizacji społecznej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa, 168–184.
Walkiewicz-Krutak, M. (2017), Zmiany w etiologii niepełnosprawności wzroku dzieci na przestrzeni ostatnich lat [w:] M. Paplińska, M. Walkiewicz-Krutak (red.), Tyflopedagogika wobec współczesnych potrzeb wspomagania rozwoju, rehabilitacji i aktywizacji społecznej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa, 12–28.
Wiliński M. (2010), Modelowe strategie pomocy osobom z ograniczeniami sprawności: medykalizacja – usprawnianie – włączanie [w:] A.I. Brzezińska, R. Kaczan, K. Smoczyńska (red), Diagnoza potrzeb i modele pomocy dla osób z ograniczeniami sprawności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 60–92.
Wolińska J. (2015), Percepcja społeczna, stereotyp niepełnosprawności – perspektywa aktora i obserwatora. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Polonia, vol. XXVIII, 1, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 45–66.
Zaorska M. (2015), Tyflopedagog wobec problemu aktywności życiowej – zawodowej i prozawodowej osób dorosłych z niepełnosprawnością wzrokową, Wydawnictwo Akapit Toruń.
