Od Gapcia po Elsę – refleksje nad sposobem przedstawienia niepełnosprawności w popularnym kinie animowanym

Abstrakt

Niniejszy artykuł stanowi omówienie sposobu przedstawiania zagadnienia niepełnosprawności z perspektywy pełnometrażowego, hollywoodzkiego kina animowanego funkcjonującego w obrębie kultury popularnej. Produkcje należące do wspomnianego gatunku od lat bowiem odgrywają ważną rolę w procesie nauczania znaczeń oraz kształtowania określonych postaw zarówno wśród publiczności dziecięcej, jak i dorosłej. Podjęte w tekście rozważania poddają analizie wybrane pełnometrażowe animacje, których wybór został umotywowany popularnością oraz stopniem odniesienia do poruszanej problematyki z naciskiem na filmy powstałe od początku XXI wieku. Poprzez rozdzielenie w badaniach niepełnosprawności na aspekt psychologiczny oraz fizyczny, dostrzegalna stała się nie tylko złożoność tego zagadnienia, ale także braki dotyczące odpowiedniej reprezentacji tej grupy w obrębie familijnego kina animowanego. Gatunkowi temu do dzisiaj trudno uwolnić się od stereotypów, zwłaszcza w odniesieniu do pierwszego wspomnianego typu dysfunkcji. Brakuje również produkcji nawiązujących bezpośrednio do tego zagadnienia, które określiłyby i rozwinęły omówioną problematykę w sposób niebagatelny. Celem artykułu jest zatem zwrócenie uwagi na sposób przedstawiania przez pełnometrażowe hollywoodzkie kino animowane problematyki niepełnosprawności, jak również stanowi próbę określenia jej współczesnego charakteru.